صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۳۱ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نقش منفی استفاده از تکنولوژی در انتخابات افغانستان

-

در طی روزهای گذشته کمیسیون تدارکات ملی فیصله کرده است که علاوه بر دستگاههای بایومتریک که در انتخابات پارلمانی گذشته استفاده شد، نزدیک به 17 هزار دستگاه بایومتریک دیگر به منظور استفاده در انتخابات ریاست جمهوری خریداری گردد. بر اساس این فیصله دولت افغانستان مکلف است که هزینه 17 هزار دستگاه را به کمیسیون انتخابات پرداخت کند. طبیعی است که به کارگیری و استفاده از این دستگاهها در پروسه انتخابات مستلزم هزینههای زیادی است. اما پرسش اصلی این است که آیا استفاده از دستگاههای بایومتریک و تکنولوژی در انتخابات به شفافیت و اعتباربخشی به این پروسه مهم کمک میکند یا خیر؟
بحث استفاده از تکنولوژی و به طور مشخص دستگاههای بایومتریک در انتخابات، طی دو سال گذشته سر زبانها افتاده است و کسانی که به تمام زوایای این کار احاطه کافی ندارند، به گونه افراطی بر استفاده از تکنولوژی در انتخابات تاکید میکنند. قانون انتخابات متاسفانه تحت فشار نمایندگان احزاب سیاسی به گونهای تعدیل گردید که تمام پروسه انتخابات از ابتدا تا انتها باید توسط تکنولوژی صورت گیرد. در ماده مربوطه تاکید صورت گرفته است که در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، از تکنولوژی و دستگاههای بایومتریک استفاده گردد. بر اساس این ماده به جای استیکرهایی که در تذکرههای تابعیت نصب شده است، باید تمام واجدان شرایط رایدهی از نو مشخصات فردی شان وارد دستگاههای بایومتریک شود و لیست رای دهندگان درتمام محلات رایدهی بر اساس بایومتریک در روز انتخابات ارایه گردد.
در آن زمان کسانی که از چالشهای این پروسه آگاهی داشتند به حد کافی ایستادگی کردند که چنین چیزی حداقل برای شرایط فعلی و با توجه به ظرفیتهای موجود در کمیسیون انتخابات امکان ندارد. اما نمایندگان احزاب سیاسی در جلساتی که در باره تعدیل قانون انتخابات برگزار میشد، به چیزی جز بایومتریکی شدن تمام پروسه قناعت نکردند و سرانجام این موضوع را در قانون انتخابات فعلی وارد کردند.
کسانی که بر چنین امری به گونه افراطی تاکید میورزیدند، فکر میکردند که نفس استفاده از تکنولوژی در انتخابات سلامت آن را تضمین میکند. آنها یا از واقعیت پروسه و کارکرد دستگاههای بایومتریک آگاهی نداشتند و یا کدام طمعی در پشت این همه تاکید بر استفاده از تکنولوژی نهفته بود. در هر صورت اعتماد مفرط به تکنولوژی و تعدیل قانون مطابق میل احزاب سیاسی، مشکلاتی را به بار آورد که تا حدودی از قبل معلوم بود. بر اساس نظر کارشناسان بین المللی اگر هیچ مشکلی در فرایند انتخابات به وجود نیاید و تمام کارها مطابق معمول پیش رود و هزینهها و اراده کافی برای این کار وجود داشته باشد، حداقل دو سال طول میکشد که زیرساختهای قابل قبول برای استفاده از تکنولوژی به طور کامل در انتخابات افغانستان فراهم شود. در این صورت باید انتخابات ریاست جمهوری کم از کم به مدت دو سال به تعویق میافتاد. بر همین اساس کمیسیون انتخابات تصمیم گرفت که فعلا  ماده مربوطه را تعطیل کرده و استفاده از تکنولوژی را تنها به روز انتخابات و شمارش نتایج آرا محدود کند. این کار به صورت آشکارا مخالف قانون و تعطیل کردن بخشی از قانون است.
اما مشکل استفاده از دستگاههای بایومتریک تنها به همین نکته ختم نمیگردد. بلکه استفاده از این دستگاهها مستلزم وجود زیرساخت های تخنیکی و فنی، دانش کافی کاربران و امنیت دادههای مربوط به رای مردم به این دستگاهها است. اگر شرایط ذکر شده در روند استفاده از دستگاههای بایومتریک وجود نداشته باشد طبیعی است که نباید به این دستگاهها اعتماد کرد. یکی از مهمترین عواملی که سبب شد انتخابات پارلمانی سال 1397 به جنجال کشیده شود و اجحافها و ظلمهای زیاد صورت گیرد، استفاده از دستگاههای بایومتریک بود. از یکسو در روز انتخابات در اکثر مراکز رایدهی این دستگاه کار نکرد و یا مسولان رایگیری با نحوه استفاده از این دستگاهها آشنایی کافی نداشتند. از سوی دیگر جابجایی دادهها و تغییر آنها در دستگاههایی که به صورت آفلاین مورد استفاده قرار گرفته بود، به سادگی امکان پذیر بود. به همین خاطر انتخابات پارلمانی گذشته به رسواییهای بسیار انجامید.
با توجه به مشکلاتی که در فرایند به کارگیری تکنولوژی وجود دارد، تا کنون حتی در پیشرفتهترین کشورها هم به گونه کامل در پروسه انتخابات از دستگاههای بایومتریک استفاده نمیگردد. زیرا به گفته یکی از سفرای خارجی مقیم کابل هنوز اعتماد کامل به تکنولوژی در این کشورها وجود ندارد. اما از سوی دیگر در کشوری مثل افغانستان هنوز اعتماد کامل به انسانها و عوامل برگزاری انتخابات وجود ندارد. به همین خاطر همه سعی میکنند که به تکنولوژی پناه بیرند. از همین رو وقتی به گونه افراطی از بهکاربردن دستگاههای بایومتریک در انتخابات طرفداری میشود، مشکلاتی را نیز به بار می آورد. بنابراین اگر واقعا زیرساختهای کافی برای استفاده از تکنولوژی وجود داشته باشد، شاید استفاده از آن در شفافیت انتخابات کمک کند. ولی وقتی تمام زیرساختها مخدوش است و از جمله انترنت در سراسر کشور وجود ندارد، نفس استفاده از تکنولوژی حتی به رسوایی پروسه نیز میانجامد. چنان که در انتخابات پارلمانی گذشته نیز چنین شد.

دیدگاه شما