صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا پاکستان از چشم ایالات متحده افتاده است؟

-

عمران خان در سفری که به واشنگتن داشته است، به طور رسمی از سوی مقامات آمریکایی استقبال نشده است. او از میدان هوایی تا محل اقامت خود را با یک اتوبوس شهری طی کرده است و هیچ یک از مقامات آمریکایی از او استقبال نکرده است. این برخورد سرد با نخست وزیر کشوری که چندین دهه متحد استراتژیک ایالات متحده بوده است، نشانه بی اعتمادی این کشور به پاکستان است و می رساند که اکنون آن متحد استراتژیک از چشم تنها ابرقدرت جهان افتاده است و احتمالا دیگر کارآیی سابق را ندارد.
در این سفر عمران خان با رییس جمهور ترامپ دیدار خواهد کرد و احتمالا در باره روابط دو کشور بحث خواهند کرد. ولی آن چه مسلم است این است که محور اصلی این گفتگوی دو نفره افغانستان خواهد بود. ظاهرا در تمام مدتی که گفتگوهای صلح میان طالبان و زلمی خلیلزاد نماینده ایالات متحده در قطر جریان داشته است، گفتگوهای اصلی میان مقامات با صلاحیت دو کشور در باره افغانستان در واشنگتن نیز جریان داشته است. گفته می شود دیدارهای زلمی خلیلزاد و نمایندگان طالبان در قطر نمایشی بوده و گفتگوی اصلی در واشنگتن میان «سی آی و ای» و «آی اس آی» در حال انجام بوده است. از قراین و شواهد بر می آید که گفتگوها در هر دو سطح با شکست منجر گردیده است و آن چه از قبل تصمیم گرفته شده است دیگر قابلیت تطبیق را ندارد. رفتار سرد و نامهربانانه از سوی مقامات آمریکایی با عمران در همین راستا قابل تفسیر است.
عوامل زیادی برای این شکست و سردی روابط وجود دارد. به نظر می رسد اولین عامل و مهم ترین آن ماهیت غیر قابل کنترل طالبان است. گروه طالبان نشان داده است که در طول سال های گذشته علی رغم دستور گرفتن از کشورهای حامی خود هرگز به این دستورات و منویات صادق نبوده است و در مواقع معین در برابر آن ها ایستاده است. پلانی که ظاهرا مدت ها قبل در واشنگتن ریخته شده بود و بنا بود که توسط نمایندگانی از طالبان و نماینده خاص ایالات متحده در امور صلح افغانستان و نیز با همکاری برخی از چهره ها و جناح های سیاسی افغانستان عملی گردد؛ ولی طالبان با بسیاری از بندهای اصلی توافقنامه رضایت نداشته اند. دو مساله مهمی که ایالات متحده می خواست اولویت صلح بر انتخابات را با آن ها ثابت کند، آتش بس سراسری و هم چنین شروع گفتگو با دولت افغانستان بوده است.  اما اکنون از این دو موضوع خبری نیست و طالبان اصرار بر جنگ و تداوم خشونت دارند. نه تنها سخنگویان طالبان بلکه عملکرد و رفتار آن ها نیز این مساله را نشان می دهد.
عامل دیگر از چشم افتادگی پاکستان به رفتارهای این کشور در عرصه بین المللی بر می گردد. پاکستان پس از آن که ایالات متحده کمک های خود را قطع کرده و این کشور را مامن تروریسم اعلان کرده است، به سمت سیاست های منطقه ای روسیه و چین و نیز ایران گرایش جدی پیدا کرده است. این گرایش جدید پاکستان به دشمنان تاریخی ایالات متحده بدون شک مقامات این کشور را نسبت به پاکستان مشکوک و بی اعتماد کرده است.
به طور کلی به نظر می رسد که همسایه جنوبی افغانستان یعنی پاکستان اکنون از چشم متحد استراتژیک و تاریخی اش افتاده است و این مساله فرصت های بزرگی را برای افغانستان خلق می کند. مهم ترین فرصت این است که افغانستان از این نزدیکی استفاده کرده و خود را از محور تصمیم گیری دو کشور رهایی بخشد. واقعیت این است که نزدیک به چهار دهه این دو کشور در باره افغانستان تصمیمات مشترک گرفته اند و این تصمیمات متاسفانه هنوز به ویرانی بیشتر افغانستان منجر گردیده است. اکنون وقت آن فرارسیده است که دولت افغانستان خود وارد ماجرا شود و بر تصمیمات ایالات متحده تاثیر مستقیم داشته باشد. این امر بدون به حاشیه راندن پاکستان و منزوی ساختن آن ممکن نیست. هنوز ارتباطات قوی و مستحکم و دیرینه میان ایالات متحده و پاکستان برقرار است. ولی فاکتورهایی به وقوع پیوسته است که دیگر این ارتباط را ضعیف و ناتوان می سازد، افغانستان باید این نکته را در یابد.

دیدگاه شما