بالاخره دور نهم گفتگوهای صلح میان امریکا و طالبان به پایان رسید و زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان به کابل آمد تا رییس جمهور و رهبران سیاسی افغانستان را در جریان جزییات مذاکرات صلح دوحه قرار دهد.
تاکنون زلمی خلیل‌زاد با رییس جمهور، رییس اجراییه و برخی رهبران سیاسی دیدار کرده و در مورد آینده افغانستان و توافقنامه صلح با طالبان بحث و گفتگو کرده اند. با این همه جزییات مذاکرات خلیل‌زاد با مقامات حکومتی و رهبران سیاسی در اختیار رسانه ها قرار نگرفته است.
از اینرو نقطه های تاریک درمذاکرات صلح تا هنوز روشن نشده و مردم افغانستان با دلهره‌گی و نگرانی اخبار مربوط به صلح را دنبال می کنند. نگرانی مردم بیشتر از این مسأله ناشی می شود که گروه طالبان یک گروه قابل اعتماد نیست که بتوان روی گفته‌ها و تعهدات آن حساب باز کرد. طالبان در دور قبلی هم خود را "کبوتران سفید صلح" نامگذاری کرده بودند و با استفاده از خستگی و بیزاری مردم از جنگ و رویه گروه های جهادی شریک در قدرت، حمایت های مردمی را بخصوص در مناطق جنوبی به دست آوردند و اشتباه استراتژیک برخی از رهبران و فرماندهان کابل که از خوشبینی نسبت به اهداف و کارکرد این گروه ناشی می شد، زمینه پیشروی و تسلط این گروه را بر پایتخت و ولایات شمالی فراهم ساخت.
طالبان پس از تسلط بر کابل ماهیت واقعی شان را نشان دادند. دیری نگذشت که سطح جنایات طالبان و گستره آن، طالبان را از کبوتران سفید صلح به درندگان سیاه جنگ تبدیل کردند که برای پیروزی مطلق خود هیچ مرزی را نمی شناختند. سیاست سرزمین سوخته، کوچ اجباری و جمعی و قتل عام‌های سیستماتیک قومی و مذهبی بخشی از جنایات این گروه به حساب می آید.
علاوه بر آن گروه طالبان یک گروه مستقل نیست که هر آنچه خود بخواهند، آن شود؛ بلکه این گروه از سیاست های کشورهای منطقه الهام می گیرد و رفتارها و رویکردهای خود را مطابق میل آن کشورها عیار می سازد.
از نظر مردم افغانستان هیچ تغییری در تفکر و رفتار طالبان به وجود نیامده؛ بلکه برخی از شاخه های آن بیشتر به افراطی‌گری رو آورده اند.
نکته مهم این است که پس از هیجده سال امریکا و طالبان به این درک رسیده اند که از طریق زور و جنگ نمی توانند بر یکدیگر پیروز شوند؛ بنابراین راه حل را در ختم جنگ میان امریکا و طالبان تعریف کرده اند؛ اما این هرگز به معنای ختم جنگ در افغانستان نیست. جنگ امریکا با طالبان یک مقوله است؛ اما جنگ حکومت افغانستان با طالبان مسأله دیگر است و این دو هم به لحاظ ماهیت با یکدیگر فرق می کند و هم به لحاظ پیامد و آثار آن.
به نفع طالبان است که جنگ با امریکا خاتمه داده شود. اگر ختم این جنگ خروج نیروهای خارجی از افغانستان را به دنبال داشته باشد، یک امتیاز بزرگ و فوق العاده برای طالبان به شمار می رود و طالبان هرگز این فرصت را از دست نمی دهد؛ ولی وقتی موضوع مردم افغانستان مطرح شود، نگاه طالبان به جنگ عوض می شود. طالبان هرگز خواهان پایان جنگ در افغانستان نیست. طالبان معتقداند با خروج نیروهای خارجی، حکومت و نیروهای امنیتی قادر به مقابله با این گروه نیستند. از سوی دیگر طالبان درک می کند که ازهم پاشیدگی سیاسی و منفعت جویی‌های شخصی رهبران سیاسی و متنفذان قومی، شکل گیری یک اجماع کلان ملی را در ادامه جنگ با طالبان دشوار و ناممکن می سازد.
به این دو دلیل طالبان نظام سیاسی افغانستان را آسیب پذیر و شکننده قلمداد می کند و باور دارد؛ نظام فعلی در صورتی که حمایت قوی کشورهای خارجی را با خود نداشته باشد، با فشارهای نظامی و سیاسی به زودی سقوط خواهد کرد. سقوط نظام از نظر طالبان به معنای حاکمیت اماراتی است. این سناریو، شور و هیجان طالبان را برای امضای توافقنامه با امریکا بیشتر می سازد.
اما در طرف مردم افغانستان، تنها حکومت افغانستان است که با اقتدار و قاطعیت در برابر خواست های زیاده خواهانه طالبان و نرمش منفعت طلبانه هیأت مذاکره کننده امریکا ایستاده است و بر جمهوریت نظام همواره تأکید می ورزد. ما اختلافات سیاسی میان رییس حکومت و برخی رهبران و سیاستمداران را رد نمی کنیم؛ اما معتقدیم که این اختلافات به حدی نیست که بتواند مانع انسجام و وحدت سیاسی ما در محور منافع ملی گردد.
خواب ریاست چندماهه یک حکومت بی بنیاد و بی ریشه، ارزش این را ندارد که تمامی دستاوردهای ملی را قربانی کنیم و زمینه را برای روی کار آمدن یک حکومت "استبدادی" هرچند به نام "اسلامی" فراهم سازیم. "زمستان می گذرد؛ اما روسیاهی معامله گران و عافیت طلبان در تاریخ می ماند."