تلفات غیرنظامیان در جنگ افغانستان همواره یک مسئله چالش برانگیز بوده و باعث شده است که انگشت انتقاد علیه حکومت افغانستان بلند شود.
در تازه ترین مورد، شماری از اعضای شورای ولایتی هلمند و مردم محل ادعا کرده‌اند که در عملیات هوایی و زمینی نیروهای امنیتی در ولسوالی موسی قلعه ولایت هلمند، شماری غیرنظامی کشته و زخمی شده‌اند، اما وزارت دفاع ملی اعلام کرده که در این عملیات 22 عضو خارجی طالبان کشته و 14 تن دیگر بازداشت شده‌اند.
مسئله زمانی جالب و پیچیده تر می‌شود که طالبان نیز اعلامیه صادر می‌کند و می‌گوید که در این عملیات نیروهای دولتی افغانستان، غیرنظامیان را هدف قرار داده است.
اما واقعیت این است که مسئولیت تلفات غیرنظامیان در جنگ کنونی افغانستان، چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم، به طالبان بر می‌گردد؛ زیرا این گروه چه در دوره حاکمیت شان در افغانستان و چه پس از آن، نشان داده‌اند که هیچ ارزشی به جان غیرنظامیان، زنان و کودکان قائل نیستند.
اعضای گروه طالبان در دوره حاکمیت شان در افغانستان، بارها افراد غیرنظامی را به بهانه‌های واهی بازداشت، تیر باران و سنگسار کردند و در موارد زیادی خانه‌های مردم بی‌گناه را ویران کردند.
در 18 سال اخیر نیز این گروه هیچ تعهدی در قبال حفظ جان غیرنظامیان از خود نشان نداده‌اند و خونین ترین حملات را در محلات غیرنظامی، مزدحم‌ترین نقاط شهرها و تاسیسات عام المنفعه انجام داده‌اند. چنانچه در تمام گزارش‌های سازمان ملل متحد که از تلفات غیرنظامیان در افغانستان نشر شده است، این گروه عامل بیشترین تلفات غیرنظامیان دانسته شده است و حملات خونین این گروه، بیشترین آسیب را به غیرنظامیان رسانده است.
علاوه بر این، بر اساس ادعای مقامات حکومت افغانستان، این گروه از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند، در محلات مسکونی سنگر می‌گیرند و حتی از خانه‌ها و محل زندگی غیرنظامیان به عنوان سنگر و مخفی‌گاه استفاده می‌کنند.
با این وجود، حتی اگر غیرنظامیان در حملات هوایی و زمینی نیروهای دولتی علیه گروه طالبان، آسیب ببینند، این گروه مسئول است؛ زیرا با استفاده از محل سکونت غیرنظامیان، عملا جان آنها را به خطر می‌اندازند. همچنین، بستر جنگ کنونی افغانستان را طالبان فراهم کرده است. آنها زمینه را برای حضور گروه‌های تروریستی چون القاعده و شبکه حقانی در افغانستان مهیا کرده و در همکاری با این گروه‌ها، جنگ را از محلات نظامی به محلات غیرنظامی کشانده‌ است تا بتوانند از تلفات غیرنظامیان، به عنوان یک ابزار تبلیغاتی علیه حکومت افغانستان استفاده کنند.
با توجه به موارد فوق، طالبان مسئول اصلی تلفات غیرنظامیان در جنگ افغانستان است. اما این موضوع به این معنی نیست که دولت افغانستان و نهادهای امنیتی، هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال حفظ جان غیرنظامیان ندارند. این نهادها نیز باید تمام تلاش شان را به خرج دهند که در عملیات‌های نظامی به غیرنظامیان آسیبی نرسد و حفاظت از جان غیرنظامیان باید در اولویت قرار داشته باشد.
مسئله دیگر، بزرگ نمایی تلفات غیرنظامیان است. در بسیاری مواقع، به محض ادعای تلفات غیرنظامیان از سوی چند فرد، این موضوع چنان بزرگ نمایی می‌شود که در تمام رسانه‌های داخلی و اکثر رسانه‌های بین‌المللی بازتاب گسترده می‌یابد.
افراد و حلقاتی که تلفات غیرنظامیان را بزرگ نمایی می‌کنند، دغدغه حفاظت از جان غیرنظامیان را ندارند، آنها این موضوع را با انگیزه سیاسی و برای استفاده تبلیغاتی بزرگ می‌کنند تا از آن ابزار فشاری علیه حکومت و نیروهای امنیتی و دفاعی کشور بسازند و به مقاصد مشخص سیاسی شان برسند. این افراد و حلقات هرچند در سنگر نظامی با طالبان همراه نیستند، اما در سنگر تبلیغات همراه و همسو با طالبان هستند.
با توجه به اهمیت حفاظت از جان غیرنظامیان، ضرورت است که ادعاهای تلفات غیرنظامیان به صورت جدی بررسی و واقعیت سنجی شود و نتایج این بررسی‌ها نیز به صورت مستند با مردم افغانستان شریک شود تا مردم حقیقت را بدانند و افکار عامه با تبلیغات مسموم طالبان و همفکران آنها، مخدوش نشود.