صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

روند صلح و تجربه تلخ گذشته

-

پس از آزادی سه تن از زندانیان طالبان به شمول انس حقانی و مبادله دو استاد آمریکایی با این زندانیان به نظر میرسد خوشبینیهای جدیدی در روند صلح افغانستان رونما گردیده است. محتوای گفتگوی رییس جمهور ترامپ و رییس جمهور غنی و توافق شفاهی و نانوشته مبنی بر کاهش خشونتها و حملات انتحاری در شهرها از سوی طالبان این مطلب را به وضوح نشان میدهد. در گفتگویی که میان ترامپ و رییس جمهور غنی صورت گرفته است هر دو طرف از متن توافقنامه قبلی که میان زلمی خلیلزاد و نمایندگان طالبان پس از 9 ماه مذاکره تهیه شده بود به شدت اظهار نارضایتی کرده اند. رییس جمهور ایالات متحده در این گفتگو صراحتا نارضایتی خود را از متن توافقنامه قبلی اعلان کرده و اذعان داشته است که دلیل اصلی لغو ادامه مذاکرات قطر محتوای توافقنامه مذکور بوده است. در این گفتگو همچنین رییس جمهور ترامپ به طور آشکارا از نقش دولت افغانستان در پروسه صلح حمایت کرده و اظهار داشته است که هیچ مذاکرهای بدون حضور دولت افغانستان نباید صورت بگیرد و همه پیشرفتهایی که در روند صلح افغانستان صورت می گیرد باید در محوریت دولت افغانستان قرار داشته باشد.
مساله مهم دیگری که در روزهای اخیر در مورد صلح اتفاق افتاده است، لغو نشست چین است. این نشست به دلیل عدم توافق دولت افغانستان در مورد لیست پیشنهادی شرکت کنندگان و ظهور آدرسهاس جدید سیاسی در روند صلح بوده است. گفته میشود که طالبان بر دولت چین فشار آورده است که از داخل افغانستان دو نوع لیست باید ارایه شود که یکی مربوط به حکومت افغانستان و یک لیست دیگر مربوط به حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان باشد. هم چنین منابعی در دولت افغانستان گفته است که از 25 نفری که بنا بود به عنوان هیات جانب افغانستان در بیجینگ اشتراک کنند تنها دو نفر از دولت و 23 نفر دیگر از سوی حامد کرزی معرفی شده بودند. جالب این است که طالبان بر نقش محوری حامد کرزی در نشست چین به عنوان یک جانب سوم تاکید داشته اند.
تمایل شدید رییس جمهور ترامپ به محوریت دولت افغانستان در مذاکرات صلح و هم چنین اذعان به پررنگ شدن نقش طرفهای غیر رسمی و طفیلی در صلح و در نتیجه لغو نشست بیجینگ برخی از زوایای انحراف در روند صلح و تجربههای تلخ گذشته در این زمینه را نشان میدهد. امید است که همه طرفهای اصلی صلح افغانستان به شمول دولت، گروههای مسلح مخالف دولت، اپوزیسیون داخل نظام و شرکای بین المللی افغانستان از این تجربهها و اشتباهات درس بگیرند.
واقعیت این است که از آغازین روزهایی که روند صلح افغانستان با ایجاد شورای عالی صلح روی دست گرفته شد تا کنون مسیرهای منحرف و اشتباهی را پیموده است. مهم نیست که چه کسی در به انحراف کشاندن پروسه صلح مقصر بوده است، بلکه مهم این است که روند صلح افغانستان تا کنون مسیری را پیموده است که هر کاری در این مسیر شده است ولی هیچ دستاوردی در زمینه صلح تا کنون نداشته ایم. پروسه صلح از ابتدای شروع به مقصد پروژه سازی و به سبک فعالیتهای انجوهای فند بگیر به وجود آمد و در طول سالهای گذشته جیبهای زیادی از این راه پر شد، ولی متاسفانه تنها چیزی که از این همه هیاهو به دست نیامد صلح بود. دلیل اصلی این ناکامی بزرگ و اشتباهات مکرر در پروسه صلح مداخله بیش از حد خارجیها از یک طرف و سوء استفاده ها و سنگ اندازی های اپوزیسیون داخلی از سوی دیگر بوده است.
اکنون با تجربه ثابت شده است تا زمانی که پروسه صلح با مالکیت دولت و نمایندگان واقعی مردم افغانستان به پیش برده نشود و تا زمانی که روند صلح بستری برای زیاده خواهیها و باج گیریهای سیاست مداران فرصت طلب و جناحهای سیاسی سوءاستفادهجو باشد، هرگز به صلح واقعی و پایدار نخواهیم رسید و کمترین دستاوردی در این زمینه حاصل نخواهد شد. از گماشتن روسای شورای عالی صلح از آغاز تا کنون معلوم میشود که این شورا به عنوان یک نهاد غیر موثر و نمایشی تنها برای پایین آوردن صدای برخی سیاستمداران و قانع ساختن آنان به وجود آمده است. اکنون ما خوشبختانه یک تجربه گرانسنگ از روند صلح و البته بدبختانه ناکامی مطلق در این زمینه از گذشته داریم. امید میرود که دولت افغانستان و دیگر شرکای بین المللی افغانستان این موضوع را درک کرده باشند و از این پس گامهای واقعی و موثر در زمینه تامین صلح واقعی و پایدار بر دارند. 

دیدگاه شما