دیروز پس از نزدیک به چهار ماه از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نتایج آن توسط کمیسیون انتخابات اعلان گردید. بر اساس نتایج نهایی داکتر محمد اشرف غنی با کسب بیشتر از 50فیصد کل آرا به عنوان رییس جمهور افغانستان اعلان گردید و داکتر عبدالله عبدالله در رتبه دوم قرار گرفت. علی‌رغم تهدیدها و انزارهای تیم ثبات و همگرایی به نظر می‌رسد که سکان حکومتداری در پنج سال آینده نیز به دوش تیم دولت ساز به رهبری رییس جمهور غنی قرار گرفته است. این تیم که تجربه دولت‌داری در پنج سال گذشته را دارد و در این پنج سال مشکلات و چالش‌های بسیار نیز وجود داشت، در پنج سال آینده احتمالا بدون شریک قدرت امور را به دست دارد و از همین رو توقعات و انتظارات نیز زیادتر خواهد بود. امید می‌رود که این تیم بتواند یک دوره مهم و سرنوشت‌ساز را برای مردم افغانستان رقم بزند و کشور را از بحران‌های کنونی عبور دهد. اکنون پرسش مهمی که پیش روی این تیم قرار دارد این است که مردم چه توقعاتی دارند و به عبارت دیگر چه مواردی را باید در اولویت کاری خویش قرار دهد؟
یک. صلح و آرامش: روند صلح در مرحله حساسی قرار دارد و مردم افغانستان نیز پس از چهل سال جنگ و منازعه خونین انتظار آرامش دارند. هیچ‌کسی در این کشور نیست که خواهان تداوم جنگ و خشونت باشد. حتی مخالفان مسلح دولت که هنوز از داعیه‌های خود دست بر نداشته اند، اما در عمل از جنگ و خشونت خسته هستند. نخستین توقع مردم این است که دولت افغانستان در پنج سال آینده بتواند کشور را از مرحله خشونت بار فعلی به سوی صلح و آرامش هدایت کند و مردم را از وضع کنونی نجات بخشد.
دو. حاکمیت قانون: افغانستان یک دوره طولانی مطلق بی قانونی را پشت سر گذاشته است. تمام ساختارهای قانونی و اداری در کشور فرسوده و فروپاشیده و در عین حال تبعیص آمیز است. در پنج سال گذشته حکومت توانسته است حداقل به لحاظ قانون‌گذاری گام‌های مثبتی بر دارد که در نزدیک به 500 سند تقنینی تصویب، تعدیل و اصلاح گردیده است. اما در پنج سال آینده مردم توقع دارند که مفاد این اسناد تقنینی عملی و تطبیق نیز شود.
سه. توسعه نسبی و متوازن: یکی دیگر از اولویت‌های اساسی دولت در پنج سال آینده انکشاف و توسعه زیرساخت‌های اقتصادی کشور باشد. پس از چهل سال جنگ خانمانسوز تقریبا چیزی از زیربنای اقتصادی و عوامل رفاه اجتماعی چیزی باقی نمانده است. مردم افغانستان در فقر مطلق به سر می‌برند و از کالاهای اساسی و خدمات اولیه محروم هستند. اگر اندک خدماتی نیز صورت می‌گیرد به صورت غیر متوازن و تبعیض آمیز توزیع می‌گردد. بنابراین مهم‌ترین توقع مردم توسعه نسبی اقتصادی و انکشاف متوازن است.
چهار. مبارزه با فساد: فساد هم‌چون موریانه در جان اداره و نهادهای قانونی کشور افتاده است. در طول سال‌های اخیر با سرآزیر شدن میلیاردها دالر به افغانستان فساد نیز اوج گرفته است و جایگاه افغانستان تقریبا در صدر کشورهای فاسد جهان قرار دارد. این وضعیت سبب شده است که صاحبان سرمایه و کشورهای خارجی کمتر علاقه به سرمایه‌گذاری در افغانستان پیدا کنند و کمک‌های خارجی به افغانستان جنگ‌زده نیز کاهش پیدا کند. اکنون مردم توقع دارند که گراف فساد در پنج سال آینده پایین بیاید.
پنج. تقویت نهادهای امنیتی: افغانستان کشوری است که هنوز در محور توجه استخباراتی قرار دارد. برخی مشکلات با همسایه‌ها و توجه گروه‌های تروریستی و افراطی به افغانستان سبب شده است که امنیت هم‌چنان برای کشور یک مساله باشد. این مساله باعث می‌شود که تقویت نهادهای امنیتی در صدر اولویت‌های رهبری حکومت باید قرار گیرد. توقع مردم نیز همین است و هر گونه سخن در مورد قلمرو مخالفان مسلح و تهدیدهای امنیتی از سوی اپوزیسیون داخل نظام و مخالفان مسلح تنها با تقویت نهادهای امنیتی قابل رفع است.
شش. مبارزه با فقر و بیکاری: فقر و بیکاری نتیجه عینی و ملموس جنگ و منازعه افغانستان است. مردم افغانستان در طی چهار دهه جنگ تقریبا همه چیز خود را از دست داده اند. زندگی اکثریت مطلق مردم افغانستان زیر خط فقر قرار دارد. فراغت ده‌ها هزار جوان جویای کار از مراکز تحصیلی و تعلیمی کشور بر مشکل بیکاری افزوده است. از این رو یکی از نخستین انتظارات مردم مبارزه با فقر و بیکاری است.
در مجموع با توجه به چالش‌هایی که دولت افغانستان دارد و با توجه به پراکندی سیاسی که در درون نظام موجود است، ماموریت حکومت آینده تحت رهبری تیم دولت ساز بسیار دشوار و در عین حال تاریخی خواهد بود. اگر حکومت برآمده از انتخابات سال 1398 بتواند به بخشی از مشکلات و توقعات مردم رسیدگی کند بزرگ‌ترین ماموریت تاریخی را در تاریخ این سرزمین انجام داده است. اما اگر نتواند بر معضلات و نابسامانی‌ها غلبه کند، افغانستان هم‌چنان در لبه پرتگاه باقی خواهد ماند و هر لحظه بازگشت به گذشته تاریک محتمل است.