صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان مسئولانه خواهد بود؟

-

به نظر میرسد زمان برای تطبیق مواد توافقنامه میان طالبان و ایالات متحده به سرعت در حال فرارسیدن است. شروع مذاکرات بینالافغانی، رهایی زندانیان، کاهش خشونتها و آغاز خروج نیروهای آمریکایی بخشی از توافقنامه است که باید در همین روزها به خصوص پس از 10 مارچ یا 20 حوت اجرایی گردد. اما به نظر میرسد که تاریخها در توافقنامه تا حد زیادی تقریبی است و دو طرف نمیتوانند تعهدات خویش را در تاریخهای تعیین شده عملی سازند. به عنوان مثال رهایی پنج هزار زندانی طالب که با جرمهای مختلف محاکمه و زندانی شده اند به یک باره بسیار دشوار و حتی غیر ممکن است. حتی اگر دولت و مردم افغانستان با آزادی این تعداد به صورت دستهجمعی هیچ مخالفتی نداشته باشند، باز هم رهایی آنها از زندانهای افغانستان حداقل به لحاظ تخنیکی با مشکل بزرگ مواجه است و این طرح عملی نیست. به همین شکل بسیاری از توافقاتی که دارای تاریخ تعیین شده هستند با چالشهای جدی از لحاظ تطبیق و اجراییشدن رو به روست. 
یکی از موضوعاتی که در متن توافقنامه آمده است، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان است. بر اساس توافقنامه قطر در ابتدا و در ظرف 135 روز نیروهای آمریکایی به 8هزار و 600 نفر کاهش مییابند و سپس در ظرف 14 ماه تمام نیروهای این کشور خاک افغانستان را ترک میکنند. بر اساس برخی گزارشها همزمان با 10 مارچ خروج نیروهای آمریکایی شروع شده است و این روند تا 135 روز تداوم خواهد یافت و پس از آن نیز با ارزیابی تعهدات طالبان و در صورت مثبت بودن اقدامات این گروه در روند صلح، باقی نیروهای آمریکایی نیز خاک افغانستان را ترک خواهند کرد. اما این مساله نگرانیهای جدی را در میان مردم افغانستان و نیز افکار عمومی جهان که سخت از تروریسم متنفر اند، به وجود آورده است و در عمل با مشکل جدی مواجه خواهد بود.
مساله اصلی در این است که در متن توافقنامه ذکر نگردیده است که خروج نیروهای آمریکایی مسئولانه خواهد و دستاوردهای مردم افغانستان و یا میراث به جا مانده از حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان آسیب نمیبیند. ظاهرا یکی از رازهایی که مسولان آمریکایی متن توافقنامه را هیچوقت در اختیار رهبری حکومت افغانستان قرار ندادند همین نکته باشد. فرستاده خاص ایالات متحده در امور صلح افغانستان هر بار که به کابل میآمد، رهبری دولت و هم چنین چهرههای سیاسی افغانستان را از کلیات توافقات و مذاکرات خود با طالبان آگاه میساخت ولی از جزییات آنها را با خبر نکرده است. هیچ وقت متن توافقنامه را در اختیار رهبری حکومت افغانستان قرار نداده است. تعهد آقای خلیلزاد به رهبری دولت افغانستان این بوده که با طالبان به گونه ای توافق انجام خواهد داد تا خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به صورت آنی نبوده و مسئولانه خواهد بود اما بعدا با همگانی شدن متن توافقنامه معلوم گردید که خروج مسئولانه نیروهای آمریکایی در این توافقنامه پیش بینی نشده است.
خروج مسئولانه در نخستین مفهومی که از آن در ذهن تداعی میگردد این است که ایالات متحده از کاهش خشونتها توسط طالبان و حداقل انجام تعهدات این گروه بر مبنای متن توافقنامه مطمین میشود و آن گاه از افغانستان خارج میشود. اما بر اساس موادی که اکنون همگانی شده است ظاهرا نیروهای ایالات متحده تا 14 ماه به طور کامل از افغانستان خارج میشوند و هیچ تعهدی در قبال مردم افغانستان و خشونتهای احتمالی گروه طالبان در برابر مردم ندارند.
اکنون دولت افغانستان باید به گونه ای اوضاع را مدیریت کند که به راحتی تن به خواستهای طالبان ندهد و در برابر هر گامی که بر میدارد باید دستاوردی برای مردم افغانستان داشته باشد. اکنون که در آستانه آغاز گفتگوهای بینالافغانی قرار داریم، رهایی زندانیان طالبان میتواند یک فرصت مهم را برای دولت فراهم سازد که چگونه بتواند از مساله به نفع خود و مردم استفاده کند. واقعیت این است که هزاران طالب در اختیار دولت است و اگر بنا باشد که اعضای این گروه به صورت گلهای و بدون توجیهات و میکانیزمهای قانونی و در بدل هیچ رها شوند، برای مردم افغانستان یک فاجعه خواهد بود. از این رو هر گونه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان باید مسئولانه باشد و منتج به آتش بس  گردد. بسیاری از تحلیل گران جهان در روزهای گذشته با تحلیلهای زیاد در همه رسانههای جهان نگرانی خود را از خروج یک طرفه نیروهای آمریکایی از افغانستان شده اند و خواهان خروج مسئولانه نیروهای آمریکایی از افغانستان گردیده اند و در باره احتمال بازگشت به روزگار گذشته هشدار دادهاند.

دیدگاه شما