صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا جبران اقدامات یک جانبه ایالات متحده ممکن است؟

-

ایالات متحده پس از سفر ناکام وزیر خارجه این کشور به افغانستان یک بار دیگر دست به اقدام یک جانبه زد و افغانستان را تهدید به قطع کمک های این کشور تا سر حد یک میلیارد دالر کرد. این کشور در گفتگو با طالبان نیز دولت افغانستان را نادیده گرفته بود و در توافقاتی که با طالبان انجام داده است کاملا یک جانبه عمل کرده و برخلاف پیمان های استراتژیک و امنیتی این کشور با افغانستان اقدام کرده بود. نماینده خاص ایالات متحده در امور صلح افغانستان نیز بارها این موضوع را به رهبری حکومت افغانستان گوشزد کرده بود و چیزی که این روزها اتفاق می افتد و در آینده نیز صورت خواهد گرفت از قبل قابل پیش بینی بود. به عبارتی آن چه که باید صورت بگیرد، اتفاق می افتد و دور از انتظار نیست. انداختن تقصیر رفتارهای یک جانبه ایالات به گردن این و یا آن مقام حکومتی و یا جناح های سیاسی تنها خالی کردن عقده های سیاسی از نوع افغانی آن است و ربطی به رفتارهای ما ندارد. مهم این است که کدخدای جهان مصلحت را بر این دیده است که از افغانستان هرچه زودتر و تا حدی آبرومندانه تر خارج شود و می شود. اکنون مهم این است که اقدامات یک جانبه ایالات متحده چه پیامدهایی برای افغانستان می تواند داشته باشد و ما چگونه می توانیم از خسارت های ناشی از خروج ایالات متحده از افغانستان بکاهیم و یا آن را جبران کنیم؟
طبیعی است که نخستین پیامد اقدامات یک جانبه ایالات متحده، فراموشی و رها کردن افغانستان به حال خود است. چیزی که قبلا  یک بار تجربه شده است و افغانستان لانه تروریسم شد و امنیت جهانی به مخاطره افتاد. در شرایط فعلی ایالات متحده به این فکر است که گویا تضمین های لازم را از طالبان گرفته است و دیگر منافع ملی این کشور توسط گروه های تروریستی و افراطی تهدید نمی شود. ولی این تنها یک خیال است. اگر افغانستان بار دیگر در کام افراط گرایی و مشخصا طالبان فرو رود بار دیگر جهان با تهدید جدی مواجه خواهد شد و از جمله منافع ملی ایالات متحده به مخاطر خواهد افتاد.
پیامد مهم دیگر خروج ایالات متحده بدون شک فعال شدن کشورهای همسایه افغانستان و قدرت های منطقه ای در افغانستان است. مسلما هیچ یک از کشورهای همسایه به طور مستقیم در افغانستان اردوهای خود را وارد نمی کنند. اما گروه های مسلح مزدور به شدت فعال خواهند شد و هر کشور در یک بخشی از افغانستان به فعالیت های نظامی و استخباراتی دست خواهند زد. نتیجه این کار ظهور گروه های مسلح غیر مسول علیه حکومت افغانستان و به وجود آمدن نوعی انارشیسم خواهد بود و در نهایت افغانستان به جنگ های تنظیم دهه هفتاد باز خواهد گشت. کشورهای همسایه افغانستان در عمق نگاه استراتژیک خود به افغانستان، هنوز بی ثباتی و تداوم بحران در افغانستان را نهفته دارد و به آرامش و صلح پایدار در افغانستان نمی اندیشند. چون برقراری صلح و آرامش در افغانستان به معنای به وجود آمدن یک نظام سیاسی با ثبات و حکومت مقتدر در افغانستان است که هرگز آنان آن را نمی خواهند و مخالف منافع ملی خویش تلقی می کنند.
در مجموع از نگاه واقع گرایی سیاسی اقدامات یک جانبه ایالات متحده به معنای فراموشی افغانستان است و فراموشی افغانستان به معنای بازگشت به گذشته، احتمال از دست رفتن دستاوردهای دو دهه اخیر، حضور نظامی کشورهای همسایه و قدرت های منطقه ای و در نهایت بازگشت به گذشته و جنگ های تنظیمی دهه هفتاد و حکومت طالبانی خواهد بود. زیرا ایالات متحده رهبری جامعه بین المللی را در سال های گذشته به عهده داشته است و اگر این کشور افغانستان را به کلی به فراموشی بسپارد، دیگر کشورها نیز انگیزه ای برای حضور در افغانستان نخواهند داشت. اما افغانستان امروز با افغانستان دهه 90 و ظهور طالبان تفاوت هایی دارد که نمی توان آن ها را نادیده گرفت و این تنها نقطه امید برای مردم افغانستان است.  
افغانستان امروز دارای یک نظام سیاسی است که با تمام چالش های موجود، مردم نمی خواهند آن را از دست دهند. از سوی دیگر مردم افغانستان نیز مردمان دیروز نیستند. بلکه مردم افغانستان تجربه ها و دستاوردهایی را در طی دو دهه اخیر به دست آورده اند که هرگز حاضر نیستند این تجربه ها و ارزش ها را از دست دهند. تجربه یک نظام نوپای سیاسی دموکراتیک و ارزش های حقوق بشری و آزادی های مدنی چندان راحت به دست نیامده است که به سادگی از دست برود و مردم به سادگی آن ها را رها کنند. تنها مشکل امروز افغانستان فقدان یک اجماع سیاسی در میان سیاست مداران و رهبران سیاسی است.
اگر جناح های سیاسی بر محور قانون اساسی و حفظ نظام سیاسی موجود گردم هم آیند و مشکلات موجود را با ایجاد یک اجماع سیاسی حل کنند، مسلما دیگر افغانستان جایی برای ظهور یک حکومت افراط گرا و حضور ملیشه های مزدور نخواهد بود. متاسفانه رهبران سیاسی دروغگوترین قشر جامعه هستند که به چیزی جز منافع شخصی و جناحی نمی اندیشند. وگرنه خروج نیروهای آمریکایی تاثیری بر وضعیت ما نمی تواند بگذارد و مشکلات اقتصادی ناشی از این خروج قابل جبران است. خروج نیروهای آمریکایی چه بخواهیم و یا نخواهیم اتفاق می افتد و ایالات متحده هرگز دل به مردم افغانستان و ارزش های انسانی نمی سوزاند و روزی باید از افغانستان خارج شود و به طور دایمی نمی تواند در افغانستان بمانند.

امیدواریم که سیاست مداران افغانستان و جناح های سیاسی به خود آیند و بر سر یک میکانیزم سیاسی معقول و منطقی با محوریت قانون اساسی و نظام سیاسی موجود توافق کنند. تا از وضعیت پیش آمده عبور کنیم و کشور را از فرو رفتن در بحران دیگر نجات دهیم. زیاده خواهی و مطالبات غیر قانونی در شرایط موجود تنها وضعیت را پیچیده تر می کند و خطرها را افزایش می دهد.

دیدگاه شما