صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

عمومیت فرهنگ معافیت از مجازات

-

رییس پیشین فدراسیون فوتبال افغانستان که نه بر اساس مسلک و دانش تخنیکی و تنها بر اساس زور و حمایت سیاسی بر این نهاد ورزشی ریاست می کرد، نزدیک به دو سال قبل متهم به اذیت و ازار جنسی دختران ورزشکار شد. این اتهام به قدری رسوایی به بار آورد که پای نهادهای بین المللی ورزش را به مسایل مطرح شده کشاند. او توسط فدراسیون جهانی فوتبال از هرگونه فعالیت ورزشی محروم شد و از سوی سارنوالی نیز مورد تعقیب قرار گرفت. اما از آن زمان تا کنون نهادهای عدلی و قضایی موفق به بازداشت آقای کرام الدین کریم نگردیده اند. دو شب پیش هنگامی که نیروهای پلیس می خواستند در پنجشیر او را دستگیر کنند و به پنجه قانون بسپارند، اهالی محل و مردمان آن ساحه نگذاشتند که این کار صورت گیرد و بر نیروهای پلیس حمله کردند. تا جایی که نیروهای امنیتی ظاهرا به سختی توانسته اند جان خود را نجات دهند و از صحنه فرار کنند.
در این که در افغانستان متاسفانه فرهنگ معافیت از مجازات عمومی است و همه جنایتکاران و حتی افرادی که مرتکب جنایت علیه بشریت شده اند آزاد هستند شکی نیست. اما همه جنایتکارانی که هنوز از مجازات گریخته اند به نحوی در حمایت قدرت های مافیایی قرار داشته اند و این اولین بار است که مردمان محل و شهروندان عادی از یک متهم به جنایت حمایت می کنند و نمی گذارند که قانون بر او تطبیق گردد. این مساله نشان می دهد که معافیت از مجازات تبدیل به فرهنگ عمومی شده است و جنایتکارترین آدم ها در سایه این فرهنگ غلط از مجازات می گریزند و به بهانه های مختلف برای خود چتر حمایتی می سازند. اما پرسش این است که چرا در کشور ما فرهنگ معافیت از مجازات عمومیت دارد؟
متاسفانه واقعیت تلخ این است که جامعه ما با تاخر فرهنگی شدید مواجه است. به عبارت دیگر ما نسبت به پیشرفت جهان ده ها سال عقب هستیم و هنوز تاروپود فرهنگ ما را تعصبات قومی و مذهبی و سیاسی تشکیل می دهد. جنایتی که به رییس پیشین فدراسیون فوتبال نسبت داده شده است به قدری شرم آور است که در جامعه سنتی مثل افغانستان باید او نمی توانست در میان مردم راه برود. اما عصبیت قبیله ای و عصبیت های سیاسی و حزبی سبب شده است که حتی کسی مثل کرام الدین کریم همه آن جنایت های شرم آور را لاپوشانی کند و از دام نیروهای امنیتی و نهادهای عدلی و قضایی بگریزد. راز این رخداد زشت در تاخر فرهنگی و عقب ماندگی مردم افغانستان نهفته است.
دلیل مهم دیگر این است که متاسفانه از روزی که همزمان با روی کار آمدن نظام جدید مساله تطبیق عدالت بر جنایتکاران مطرح گردید، نظام نوپای افغانستان یا نتوانست و یا نخواست که با مجرمین و جنایتکاران بر اساس قانون و مطابق با عدالت برخورد کند. نخستین گامی که افغانستان را به عقب برگرداند و به نحوی فرهنگ معافیت از مجازات را برای جنایتکاران نهادینه ساخت تعلیق پروژه عدالت انتقالی بود. هزاران صفحه از مستندات جنایت هایی که در دوران طالبان و پیش از آن در جنگ های داخلی صورت گرفته بود توسط کمیسیون حقوق بشر متاسفانه مسکوت ماند و احتمالا تان کنون موریانه خورده باشد و کسی لای آن ها را باز نکرده است. دولت نیز در ان زمان نهادهای حقوق بشری را تحت فشار قرار داد و برای جنایتکاران معافیت اعطا کرد. این کار نه تنها سبب شد که هزاران جنایتکار معافیت به دست آورند و به فعالیت های سیاسی و حتی نظامی خویش ادامه بدهند بلکه در برخی از موارد آنان با چهره یک قهرمان ظاهر شدند.
بعدها حتی طالبان برادر خطاب گردیدند و بسیاری از جنایتکارترین افراد این گروه از زندان های افغانستان رها شدند و پس به جبهه های جنگ علیه نیروهای امنیتی افغانستان برگشتند. در طی سال های گذشته متاسفانه روند رهایی طالبان از زندان و در واقع معافیت از مجازات برای محکومان در دادگاه های افغانستان رواج پیدا کرد و امروز کار به جایی رسیده است که دولت مجبور است هزاران تن از کسانی را که به طور واضح دست شان در خون مردم بی گناه آغشته هستند رها کند. در سراسر کشور افراد مسلح غیر مسول که از بقایای عصر جنگ های داخلی و تنظیمی هستند و مرتکب صدها جنایت نابخشودنی گردیده اند، هم اکنون آزادانه به فعالیت های خویش ادامه می دهند و حتی هم چنان دست به قتل و غارت می زنند.

دیدگاه شما