دیروز گروه طالبان تایید کرد که یک هیات بلندپایه این گروه به تهران سفر کرده است و در مورد مسایل صلح و مهاجران افغان مقیم ایران با مقامات ایرانی گفتگو خواهند کرد. در این زمینه سفارت ایران در کابل نیز گفته است که سفر هیات طالبان به تهران به این معنی است که تهران آمادگی دارد در روند صلح افغانستان نقش بهتر بگیرد و روند صلح از انحصار آمریکا خارج شود. همزمان وزارت خارجه افغانستان نیز با نشر اعلامیه ای گفته است که سفر هیات طالبان به تهران با اطلاع قبلی افغانستان صورت گرفته است. اکنون پرسش این است که چرا در این شرایط طالبان به تهران سفر کرده است و فرش سرخ تهران برای پذیرایی از هیات طالبان به چه معنا است؟
یک. نخستین مفهوم این سفر و احتمالا پذیرایی گرم از هیات طالبان در تهران این است که گروه طالبان باوری به صلح ندارد و می خواهد در این روند مانع ایجاد کند. زیرا اعضای هیات مذاکره کننده دولت جمهوری اسلامی افغانستان در قطر نیز تایید کرده اند که طالبان از ده روز به این سو به هیچ گفتگویی حاضر نشده و به روند مذاکرات کاملا بی پروا هستند. از همان آغاز دور دوم گفتگوها نیز رییس هیات طالبان در مذاکرات حاضر نشد و در پاکستان بود. اکنون که به نظر می رسد جریان انتخابات در ایالات متحده برخلاف منویات طالبان پیش رفته است و به جای رییس جمهور ترامپ یک رییس جمهور عاقل تر سر کار آمده است، طالبان همه امیدهای خود را بر باد رفته می بینند. از این رو سعی می کنند تا به نحوی از زیر بار تعهداتی که سپرده اند شانه خالی کنند و فراروی روند صلح مانع جدی ایجاد کنند. سفر به تهران می تواند همه آن چه را آقای خلیلزاد رشته بود پنبه کند و طالبان نیز دقیقا به دنبال همین موضوع هستند. احتمالا اسلام آباد نیز در این سفر دخیل است و با تهران هماهنگی هایی دارد.
دو. دومین آموزه سفر هیات طالبان به تهران این است که این گروه می خواهد برای آمریکایی بفهماند که برای تداوم حیات تنها یک راه وجود ندارد که آن هماز واشینگتن بگذرد، بلکه راه های بدیل فراوان است. به همین خاطر به دنبال یارگیری های متنوع در منطقه رو آورده است و از دشمن ترین کشور ایالات متحده این یارگیری را آغاز کرده است. اکنون توپ در میدان تیم رییس جمهور جدید ایالات متحده است که با توافقنامه قطر، شخص فرستاده و سیاست های حکومت قبلی این کشور و در نهایت با دولت و مردم افغانستان به عنوان قربانیان تروریسم و طالبان چگونه برخورد می کند.
سه. سومین مفهوم این سفر این است که گروه طالبان به معنای واقعی کلمه تبدیل به یک گروه سیاسی و دارای وجهه دیپلماتیک شده است و از یک گروه صرفا تروریستی عبور کرده است. بدون تردید این وجهه طالبان محصول کار دولت آقای ترامپ و شخص فرستاده و هم چنین مناسبات گرم همسایگان با طالبان است. اکنون طالبان می خواهند نشان دهند که دنیا نباید از این پس با این گروه به عنوان یک گروه تروریستی و تحت تعقیب رفتار کند. طبیعی است که وقتی در تهران علی رغم دشمنی های تاریخی و ایدئولوِژیک میان این کشور و طالبان فرش سرخ برای طالبان پهن می شود در هر جای دیگر می تواند همین کار صورت گیرد.
چهار. آموزه چهارم از سفر هیات طالبان به تهران این است که کشورهای همسایه برای مداخله در امور افغانستان چقدر ولع و طمع دارد. این سفر و پذیرایی گرم از هیات طالبان به عنوان یک گروه تروریستی که مدعیات بسیار برای آینده منطقه و افغانستان دارد نشان می دهد که کشورهای همسایه به خصوص دو همسایه جنوبی و غربی افغانستان از هیچ فرصتی برای مداخله در امور افغانستان فرورگذار نمی کنند. بدون تردید این سفر و پذیرایی از گروهی که هنوز مردم افغانستان را می کشد و شبانه روز چندین انسان بی گناه را به قتل می رساند به طور آشکار نقض حاکمیت ملی افغانستان و هم چنین به منزله تقویت این گروه به حساب می آید. ممکن است دولت افغانستان در جریان سفر قرار گیرد ولی محور گفتگوها و توافقات احتمالی میان تهران و طالبان مسلما در اختیار دولت افغانستان قرار نمی گیرد. به خصوص که سخنگوی طالبان مدعی شده است که مساله مهاجران نیز در محور توجه هیات طالبان است. مسلم است که طالبان به عنوان یک گروه شورشی و تروریستی که تهران مدعی است هنوز آن را از لیست گروه های تروریستی حذف نکرده است، چه صلاحیتی در زمینه امور مهاجران دارد. مگر این که در باره مهاجرانی صحبت کند که در بخش هایی از ایران آموزش می بینند و یا شورای مشهد را به وجود آورده اند.