صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

افغانستان و روزنه‌های جدید برای صلح پایدار

-

در آستانه برگزاری نشست صلح ترکیه که قرار است در ماه اپریل برگزار شود، نشست قلب آسیا- پروسه استانبول فرصت همنظری و همدلی بیشتر را میان کشورهای منطقه فراهم می کند.
صلح در افغانستان نیازمند اتحاد و همگرایی ملی و اجماع منطقه ای و بین المللی است و بدون همکاری کشورهای همسایه، منطقه و جهان پروسه صلح در افغانستان به ناکامی خواهد انجامید. موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی و ژئو اکونومیکی افغانستان سبب گردیده که بسیاری از کشورهای منطقه درافغانستان منافع مشروع داشته باشد و تحولات افغانستان به گونهای بر سیاست، اقتصاد و تجارت این کشورها تأثیر می گذارد. بنابراین کشورهای منطقه با توجه به منافع خود، تحولات افغانستان با دقت دنبال می کند و چنانچه سیر رویدادها در جهت خواست آن کشورها نباشد، از راه های گوناگون مانع تغییر و تحول در این کشور می شوند و یا تلاش می کنند آن را به انحراف بکشانند.
هرچند نقش کشورهای منطقه در تحولات افغانستان متفاوت است؛ اما با توجه به ضعف نظام سیاسی در افغانستان و خلأها و زمینههایی که برای مداخله کشورهای خارجی وجود دارد، هرکشوری می تواند مشکلاتی را در روند صلح و گفتگوهای سیاسی میان دولت و طالبان ایجاد کند.
کنفرانس قلب آسیا-پروسه استانبول که از سال 2011 به فعالیت آغاز نموده همه ساله در یکی از کشورهای عضو دایر می شود و در رابطه با مسایل افغانستان و بخصوص پروسه صلح به بحث و گفتگو می پردازد و این کنفرانس فرصتی را فراهم می سازد که اعضای کنفرانس می توانند دیدگاه شان را در ارتباط با افغانستان و مسایل منطقهای با یگدیگر شریک کنند. اگرچه درنهمین سال برگزاری کنفرانس ما دستاورد ملموس و عینی را از این کنفرانس در ارتباط با پیشرفت پروسه صلح در افغانستان ندیده ایم؛ اما نشست امسال با توجه به نزدیکی نشست صلح ترکیه در مورد افغانستان می تواند، مفید و معنادار باشد.
تا کنون حداقل دو طرح در ارتباط با صلح افغانستان وجود دارد و این خود می تواند از پراکندگی مباحث جلوگیری کرده و آجندای نشست ها و گفتگوها را بر محور دو طرح فوق متمرکز سازد. اول طرح ارائه شده از سوی امریکا؛ دوم طرح پیشنهادی دولت افغانستان.
متأسفانه گروه طالبان هیچ طرح مشخصی را برای آینده افغانستان ارائه نداده اند و این موضوع روند گفتگوها را تا حدی پیچیده کرده است. تأکید طالبان بیشتر بر حاکمیت نظام اسلامی در افغانستان است؛ اما این که نظام اسلامی طالبان چه تفاوتی با امارت و یا نظام جمهوری اسلامی دارد، معلوم نیست. بنابراین گروه طالبان باید ماده وار در مورد طرح های پیشنهادی، نظریات خود را واضح سازد.
طرح امریکا هم از نظر دولت افغانستان و هم از نظر بسیاری از کارشناسان نه عملی است و نه سازنده. آن طرح نه تنها نمی تواند صلح و ثبات را در افغانستان تضمین کند که خود تشویق کننده بی ثباتی، نا امنی و تشدید جنگ در افغانستان خواهد شد.
طرحی که از سوی دولت افغانستان با برخی کشورها شریک شده و این طرح از سوی دولت در نشست ترکیه ارائه خواهد شد، واقع بینانه و مبتنی بر خواست تمام طرف های درگیر می باشد. نقطه قوت دیگر طرح دولت این است که در این طرح مردم محور تصمیم گیری قرار گرفته و آینده نظام و قانون اساسی به خواست مردم واگذار گردیده است، چیزی که در طرح امریکا به فراموشی سپرده شده است.
اگر طالبان ادعا دارند که اکثریت مردم افغانستان از آنها حمایت می کنند، باید با خوشحالی از این طرح استقبال کرده و مردم افغانستان را در تمام رویدادها و تصمیم گیری های کلان ملی شریک سازند.
طرح دولت افغانستان از جهات مختلف بر طرح امریکا برتری دارد. در این طرح خواست مردم در نظر گرفته شده و برای اقشار و اصناف گوناگون اجتماعی نقش داده شده و ترسیم چشم انداز آینده نیز بیشتر بر عهده مردم است. این طرح یکجانبه نبوده و بر تداوم قدرت فعلی نیز تأکید نکرده است؛ اما فرایند انتقال قدرت به گونه ای پیش بینی شده است که گروه های مخالف و دهشت افگن نتوانند از خلأ به وجود آمده بر ضد ثبات و امنیت کشور استفاده کنند.
در طرح دولت ارزش های بین المللی در نظر گرفته شده است و به حقوق اقوام، مذاهب و اقشار آسیب پذیر اجتماعی بیشتر توجه شده است.
به هر حال نشست قلب آسیا، فرصتی است تا حکومت در این کنفرانس و نیز در ملاقات هایی که در حاشیه این نشست با مقامات کشور میزبان و سایر اعضای کنفرانس صورت می گیرد، توجه کشورهای همسایه و منطقه را بر محور صلح افغانستان جلب کند و در راستای ایجاد اجماع منطقوی و بین المللی تلاش کند.
دولت باید برای همه کشورها بفهماند که در راستای صلح از هیچ تلاشی دریغ نمی ورزد؛ اما صلحی را می خواهد که نتیجه آن احترام به حقوق و خواست همه مردم افغانستان باشد و امنیت و ثبات پایدار را در کشور تضمین کند. ولی صلحی که نظم موجود را برهم بزند و فاز جدیدی از ناامنی و خشونت را در کشور باز کند، نه با منافع کشورهای منطقه سازگاری دارد و نه مسؤولیت های بین المللی جامعه جهانی در قبال امنیت منطقه را مرفوع می سازد. بنابراین همه کشورها باید بر محور منافع مشروع خود برای بهبود وضعیت امنیتی و سیاسی افغانستان تلاش کند و جنگ و ناامنی در افغانستان را به ضرر منطقه بدانند.

دیدگاه شما