معاون دوم رییس جمهور دیروز در مراسم معرفی سرپرست لوی سارنوالی کشور گفت که حکومت طرحی را برای استقرار صلح در کشور آماده کرده است که انتخابی  بودن کارگزاران نظام محور اصلی را تشکیل می دهد. به گفته وی هیچ صلحی بدون عدالت امکان پذیر نیست و عدالت در صورتی ممکن است که به مطالبات اساسی و اراده مردم بها داده شود و اراده مردم هم تنها از طریق انتخابات اعمال می گردد و هیچ راهی دیگر ندارد. معاون رییس جمهور تاکید کرده است که طالبان به عنوان طرف دیگر روند کنونی نه انگیزه ای برای صلح دارد و نه تا کنون حسن نیت در مذاکرات نشان داده است. پرسش اساسی این است که چرا طالبان از مقوله هایی چون جمهوریت، انتخابات و اراده مردم ترس دارند؟
در این که اراده مردم تنها راه ممکن برای پذیرش صلح و تنها راه رسیدن به ثبات سیاسی و امنیت و توسعه است شکی وجود ندارد. انتخابات که به عنوان روشن ترین مصداق دموکراسی و نشانه بارز آن است در دنیا مخالف ندارد؛ اما طالبان و کسانی که از اراده مردم در هراس هستند همواره در برابر آن مقاومت کرده اند. به همین خاطر نه تنها اقتدار طالبان و آیین سیاسی این گروه بر دشمنی با آزادی ها و حقوق شهروندان بنا شده است بلکه خیلی از سیاستمداران و گروه های سیاسی که از مردم استفاده سیاسی می کنند با این گروه شریک هستند. 
حداقل به لحاظ روندهای سیاسی در مورد صلح ما اکنون در شرایط حساسی قرار گرفته ایم. پروسه صلح شتاب گرفته است و همه نیز از صلح داد می زنند و ما در آستانه یک کنفرانس مهم در کشور ترکیه هستیم. اجماع بر مطالبه صلح و شعار صلح خواهی از سوی همه گروه های سیاسی به شمول طالبان یک رخداد نیک است. اما واقعیت ها و نشانه های مهمی در جریان است که متاسفانه امید به یک صلح عادلانه و دایمی را کمرنگ می سازد. آن چه در ظاهر در جریان است با آن چه در باطن وجود دارد تفاوت های فاحشی دارد که موجبات یاس و سرخوردگی مردم افغانستان را فراهم کرده است.
نخستین نشانه منفی و مایوس کننده، ماهیت طالبان و تفکر سیاسی این گروه است. همه کسانی که تا کنون با بخشی از رهبری میانه رو طالبان گفتگو کرده اند، این گروه را در راستای اقامه امارت اسلامی قاطع و مصمم یافته اند و اظهار داشته اند که هیچ تغییری در پالیسی ها و استراتژی های طالبان به وجود نیامده است. بنابراین کوتاه آمدن طالبان در برابر مردم در حد قبول انتخابات و گردن نهادن به تصمیم جمعی فعلا یک امر ناممکن است. وقتی طالبان به انتخابات باور نداشته باشد و در برابر اراده مردم کوتاه نیاید چگونه صلح تامین خواهد شد و مردم چگونه باید به آینده روند مصالحه امیدوار باشند؟
نشانه منفی دیگر در برابر اراده مردم، جناح های سیاسی تمامیت خواه هستند که تنها در برابر تامین منافع شخصی و خانوادگی خویش متعهد هستند و از مردم تنها به عنوان ابزار سیاسی استفاده کرده اند. در روزهای گذشته سخنان آقای حکمتیار را شنیدیم که به چیزی جز منافع حزب اسلامی، آن هم جناح متعهد به خود نمی اندیشد و در روزهای آینده نیز احتمالا اقتدارگرایی های فردی دیگر را نیز از چهره‌های سیاسی دیگر نیز خواهیم شنید. جناح های سیاسی که روزگاری به مبارزه با طالبان افتخار می کردند در اصل بی باوری به اراده مردم با این گروه مشترک هستند و هیچ تفاوتی با آن ندارند. زیرا همه در سایه شعار حقوق شهروندان تنها منافع فردی و خانوادگی خویش را جستجو می کنند. گروه هایی که شعار طرح صلح را می دهند تنها به دنبال گسست سیاسی و توافق با کشورهای حامی طالبان بر سر یک میکانیزم تقسیم قدرت هستند. زیرا می دانند تا زمانی که سایه نظام سیاسی مبتنی بر قانون اساسی در کشور گسترده باشد احتمالا آنان به چیزی نخواهند رسید.
چالش مهم دیگر در برابر یک صلح عادلانه و دایمی تضاد منافع قدرت های جهانی و منطقه ای و همسایگان افغانستان است. متاسفانه باید اذعان داشت که شرکای بین المللی افغانستان کشورهای منطقه تنها در کلمه صلح اشتراک دارند ولی در ماهیت صلح و نحوه استقرار آن هیچ گونه توافقی با هم ندارند. این مساله احتمال فرورفتن افغانستان در یک بحران جدیدتر و منازعه دیگر را محتمل می سازد. چهره ها و جناح های سیاسی که از هم اکنون در برابر نظام قرار گرفته اند و به گمان خویش زمینه یک گسست دیگر را فراهم می کنند هر کدام از یک سازمان استخباراتی دستور می گیرند.
در مجموع روند صلح به مرحله مهمی رسیده است. اما این مرحله مهم و حساس به معنای ختم جنگ و ایجاد صلح واقعی نیست. چالش هایی که از سوی طالبان، جناح های سیاسی فرصت طلب و فردمحور و نیز کشورهای ذی نفع در قضیه افغانستان جدی تر از گذشته در برابر ثبات سیاسی در افغانستان به وجود آمده است امید به یک صلح دایمی و پایدار کمرنگ می سازد.