در روزهای اخیر بخشی از سخنان انارکلی هنریار سناتور هندوباور افغانستان و یکی از شهروندان خوب افغانستان در باره تحمل تبعیض و رنج ناشی از ان توسط هندوباوران افغانستان و گلایه بغض آلود وی از برخوردهای غیر انسانی با هم مسلکانش خبرساز شد. اما نامه عاطفی و احساس برانگیز معاون دوم رییس جمهور خطاب به وی این گلایه را عمق بیشتر بخشید و به سرخط خبرهای رسانه های مهم ملی و بین المللی تبدیل کرد. ترکیدن بغض انارکلی هنریار و سپس پاسخ مناسب معاون دوم رییس جمهور یک بار دیگر برای خیلی از شهروندان کشور یک زخم کهنه را یادآوری کرد. زخمی از جنس تبعیض و ستم همگانی که ما هر کدام علیه خویشتن و علیه انسان های هم سرنوشت خویش روا می داریم.
در این که تاریخ افغانستان با ستم و تبعیض سرشته شده است و این تبعیض بیشتر از سوی حاکمان و سردمداران قدرت برای شهروندان کشور روا داشته شده است شکی نیست. پس از گذشت سال ها هنوز نشانه های تبعیض و ستم حاکمان گذشته بر چهره یکایک شهروندان کشور به گونه های مختلف هویدا است. اما نوعی از ستم و تبعیض توسط هر یک از شهروندان بر همنوعان و همگنان خود روا می داریم که تبعیض را همگانی و عمومی می سازد. به گفته یکی از نویسندگان بزرگ ما هر کدام به نحوی یک دیکتاتور کوچک هستیم و تلاش می ورزیم که بر فرد پایین تر از خود ستم و تبعیض روا بداریم. به نحوی که گویا وجود ما را با ستم و تبعیض سرشته اند و ما با زورگویی خو گرفته ایم.
متاسفانه ستم خویی و تبعیض مداری ذهنیت ما و فکر و روان ما را تسخیر کرده است و دلیل این عمومیت نیز نوع فرهنگ و باورهای ضد انسانی حاکم بر روح و روان ما است. هرگز نباید ستم و تبعیض را به کتله خاص و یا قشر خاص نسبت دهیم. یکی از کژتابی های ذهنی ما در افغانستان که آن هم نتیجه تاخر فرهنگی و فرهنگ ستم پیشگی است این است که معمولا ستم و تبعیض و هر گونه پلشتی را به دیگری نسبت می دهیم و میان خود و دیگر همنوعان و همگنان خویش انواعی از مرزهای غیریت ساز ایجاد می کنیم. آن گاه خود در پشت یکی از نام ها و عناوین پنهان می شویم و دیگری را متهم به تبعیض و ستم می کنیم. ریشه تمام این دوگانگی ها و غیریت سازی ها که منشا ستم و تبعیض می شود در این است که هنوز متاسفانه ارزش های مشترک میان ساکنان این سرزمین به وجود نیامده است. عناوینی برگرفته از قومیت، مذهب، جنسیت، نژاد، منطقه و زبان یک تاریخ است که ما را از همدیگر دور ساخته است و به شدت ما حتی از سایه همدیگر هراس داریم.
آن چه در گلایه انارکلی هنریار و نامه معاون دوم رییس جمهور خطاب به وی آمد روایت یک درد مشترک است که همه ساکنان این سرزمین را رنج می دهد. در حالی که ما از همدیگر می نالیم اما باید به یاد آوریم که جدایی و جداپنداری درد مشترک همه ما است. به عبارت دیگر همه ما از تبعیض و ستم خسته ایم و شانه های همه ما زخمی از ستم است و این همگانی بودن ستم و تبعیض نشان از تاریخ و فرهنگ ستم آلود دارد.
در این سرزمین نه تنها قومیت و زبان بلکه حتی مذهب و دین که باید اخلاقی ترین پدیده های بشری باشد، سبب ستم و منشاء تبعیض می گردد. متاسفانه ما به نام دین و حکم خداوند بدترین ستم ها و جنایت ها را مرتکب می شویم و از آن همه جنایت و ستم احساس غرور و شادمانی و حتی بهجت خاطر نیز می کنیم. بسیاری از جنایت ها به خاطر رضای خداوند و انجام فرایض دینی صورت می گیرد. آن چه امروزه به نام دین و آیین به عنوان یک رنج مضاعف بر مردم افغانستان روا داشته می شود و انسان های بی گناه در هر گوشه و کنار کشور قتل عام می گردد نیز ریشه در تاریخ و فرهنگ ما دارد. وقتی به گفته انارکلی همسایگان مسلمان فقط خاطر آیین هندوباوری بر درو دیوار همسایگان خود سنگ می زنند و کودکان آنان را ازار می دهند باید قبول کنیم که این ظلم و ستم ریشه درفرهنگ ستم پرور ما دارد و هیچ آیین و دینی چنین ظلمی را روا نمی داند. در هر صورت همه شهروندان این کشور از ظلم و ستم و تبعیض خسته اند و ستم و تبعیض همگانی است. امیدواریم که روزی فرا رسد که چیزی غیر از انسانیت برای ما مطرح نباشد و همه ما در سایه فرهنگ انسانی و با صلح و رفاه با همدیگر حیات انسانی داشته باشیم.