صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

پاکستان و کلید گمشده صـلـح

-

دیروز هیاتی از سوی پاکستان به ریاست صادق خان نماینده خاص این کشور در امور افغانستان وارد کابل شد است. بر اساس اعلان رسمی سفارت پاکستان مقیم کابل این هیات عالی رتبه پاکستانی با مقامات دولت افغانستان دیدار نموده و در باره مسایل تخنیکی و بهبود مناسبات دو کشور با رهبری دولت افغانستان گفتگو خواهد کرد. سفیر پاکستان ابراز امیدواری کرده است که سفر این هیات بتواند نتیجه مثبت داشته باشد و منجر به حل برخی مسایل میان دو کشور گردد. مقامات دولت افغانستان نیز همین آرزو را ابراز داشته اند و تاکید کرده اند که کلید اصلی صلح افغانستان در دست پاکستان است و سفر این هیات می تواند گامی در راستای حل قضایای کشور ما باشد. از سوی دیگر معاون اول ریاست جمهوری افغانستان یک بار دیگر تاکید کرده است که مواد انفجاری که در خشونت های افغانستان به کار برده می شود ساخت پاکستان است و در این کشور تهیه و تولید می گردد. این تحولات یک بار دیگر پرسش اساسی را می کشد که سال ها است در مورد نقش پاکستان در مورد افغانستان مطرح بوده است: پرسش این است که آیا واقعا کلید صلح افغانستان در دست پاکستان است؟
به نظر می رسد پاسخ گفتن به این پرسش چندان دشوار نیست. درست است که گاهی در مورد نقش پاکستان در تجهیز، اکمال و تمویل طالبان با احساسات وطن پرستانه سخن می گفته می شود. ولی هرگز این گفته ها اغراق آمیز و بدور از واقعیت های عینی نیست. داده های معلوماتی و واقعیت های عینی نشان می دهند که پاکستان بیش از آن چه در ظاهر گفته می شود در تاسیس، تقویت و بقای طالبان دخیل است. اگر واقعا پاکستان یک روز در پشت سر طالبان قرار نداشته باشد و حمایت خود را از این گروه دریغ بورزد طالبان هستی خویش را از دست می دهند و هرگز قادر به اداره جنگ با این وسعت و گستردگی در افغانستان نخواهند بود. متاسفانه در طی سال های گذشته تنها بخشی از مصارف و اکمالات گروه طالبان از راه قاچاق مواد مخدر و تجارت مافیایی صورت می گرفته است. بخش اعظم مصارف، تجهیزات و اکمالات توسط حمایت بی دریغ پاکستان از این گروه تامین می شده است.
اکنون از طراحی یک حمله معمولی در شهرهای افغانستان گرفته تا فرماندهی جنگ، اعزام نیروهای تازه نفس به مناطق مختلف جنگی و شهرهای افغانستان با هدف حملات تروریستی، تنظیم خط مشی سیاسی این گروه و راهنمایی قدم به قدم طالبان در روند صلح، همه و همه توسط نیروهای آموزش دیده پاکستانی صورت می گیرد. حتی به طور منظم مجروحان گروه طالبان در شفاخانه های مختلف این کشور تداوی می شوند و اجساد قربانیان این گروه در جنگ های افغانستان توسط نیروهای پاکستانی به آن سوی مرز منتقل گردیده و به خاک سپرده می شوند. جالب این است که تمام این فراینده تقریبا بدون کدام پیچیدگی خاص و در پیش دیدگان همه صورت می گیرد و همه چیز برای همگان کم و بیش روشن است. به همین خاطر این مدعا که کلید اصلی صلح در نزد پاکستان است چندان مبهم و بدون پشتوانه های منطقی و عینی نیست. پاکستان اگر واقعا بخواهد می تواند طالبان را در همه جا و در همه گفتگوها حاضر کند. این که طالبان تبدیل به نازدانه سیاسی شده اند و مرتب در روند صلح شرط و شروط می گذارند بدون تردید ریشه در آموزش های تاکتیکی دارد که از سوی آموزگاران با تجربه پاکستانی خود کسب می کنند.
طالبان پس از دو سال گفتگوی مداوم با ایالات متحده به توافقی رسید که سراپا به نفع این گروه تمام شد. ایالات متحده در توافقنامه دوحه چندان چیزی را به دست نیاورده است. جز این که راهی برای خروج نیروهای خود پیدا کرده است. اما طالبان در این توافقنامه حیات خویش را تضمین کرده اند و تا کنون نیز تمام مطالبات و پیش شرط های خود را از رهایی زندانیان گرفته تا رفع تحریم های اعضای بلند پایه این گروه از سوی نهادهای بین المللی را عملی ساخته اند. اما پس از توافق با ایالات متحده این گروه تا کنون حتی یک گام کوچک هم در راستای صلح و عملی کردن تعهدات خود بر نداشته است. بدون در پشت این رفتار غرورآمیز طالبان و نیز دادن حس پیروزی به این گروه پاکستان قرار دارد و طالبان به تنهایی نمی توانست به چنین موفقیت هایی دست یابند.
بنابراین باتوجه به نوع مناسبات میان طالبان و پاکستان و با توجه به این که هنوز به نظر می رسد تمام انگیزه های پاکستان مبنی بر حمایت از گروه طالبان و تداوم بحران در افغانستان هم چنان باقی است، کلید اصلی نیز در دستان این کشور است و تا زمانی که پاکستان ارداه قوی برای صلح پیدا نکند بحران هم چنان ادامه خواهد داشت. اکنون اعزام یک هیات از سوی پاکستان که عمدتا یک هیات تخنیکی است و چندان تشریفاتی به نظر نمی رسد می تواند گامی در راستای حل مشکلات میان دو کشور باشد. اگر چه نباید از این گونه رفت و آمدها انتظار بیش از حد داشت ولی می تواند تنها یک گام کوچک باشد.

دیدگاه شما