«مسائل هزاره» که به همین تازگی‌ها از سوی انتشارات بنیاد اندیشه چاپ و منتشر شده است، پنج شنبه، تاریخ یازدهم ماه اسد 1397هـ.ش. با حضور تعداد زیادی از فرهنگیان، استادان دانشگاه، نویسندگان، شاعران، دانشجویان و دیگر بزرگان در دانشگاه ابن سینا، تالار «علامه محمداسماعیل مبلغ» رونمایی شد. در این جلسۀ پرشکوه حسین حیدربیگی، علی امیری و دین‌محمد جاوید سخنرانی کردند. عباس رضایی، مرتضی برلاس و محمد جاوید شعر خواندند و دلتمور و هدایت دو جوان هنرمند، موسیقی هزاره‌گی اجرا کردند.
در ابتدای محفل، حسین حیدربیگی، مدیرمسئول فصلنامه ادبیات معاصر و آمر انتشارات بنیاد اندیشه در مورد برنامه‌های انتشارات بنیاد اندیشه و امر چاپ و نشر کتاب‌های فراموش‌شده و ازیادرفته به صورت عام، و چگونگی چاپ آثار مرحوم حسین نایل به صورت خاص صحبت کرد. وی گفت: بنیاد اندیشه از همان آغاز در نظر داشت که آثار گران‌بهای پژوهشگرانی مانند حسین نایل و دیگر کسانی را که در زمانه خودشان خون دل‌ها خورده‌اند و سختی‌ها را در راه تحقیق به جان خریده‌اند، مورد توجه قرار دهد و نسبت به چاپ آن‌ها به شیوۀ امروزی و مدرن، اقدام کرده، در اختیار کتاب‌خوانان و علاقمندان کتاب و مطالعه قرار بدهد. او افزود تا کنون گام‌های پیگیر به خاطر تحقق این هدف برداشته شده است و کتاب‌هایی نیز به چاپ رسیده است از قبیل آثار علامه فیض‌محمد کاتب و علامه محمداسماعیل مبلغ. حیدربیگی از کتاب‌های «ساختارهای طبیعی هزاره‌جات»، «سرزمین و رجال هزاره» و «جستارها» یاد کرد که پیش از این از سوی انتشارات بنیاد اندیشه چاپ و در اختیار فرهنگیان و کتاب‌دوستان قرار گرفته‌اند. وی افزود چاپ مجموعۀ شش جلدی مسائل هزاره، آثار حسین نایل، یکی از همان اهدافی از پیش تعیین شده‌ای است که در ادامۀ قدم‌های قبلی برداشته شده است و اکنون همه شاهد رونمایی آن‌ها هستیم. او گفت حسین نایل یکی از نویسندگان و قلم‌به‌دستان چیره‌دست و با حوصله‌ای بوده است که نوشته‌های بسیار و کتاب‌های خواندنی را از خود برجای گذاشته است. حیدربیگی افزود؛ این مجموعه تقریباً آن‌گونه که خود استاد نایل آن‌ها را گردآورده بود، به خاطر رعایت امانت داری و اخلاق چاپ، با اندکی تغییر در بخش‌بندی‌ها، با همان ترتیب و تنظیم خود استاد نایل شکل یافته‌اند. این تغییر هم به نیت ترتیب و به هدف جلوگیری از بی‌نظمی آورده شده است.
در اخیر حیدربیگی از رئیس بنیاد اندیشه، معاون دوم ریاست جمهوری، جناب استاد سرور دانش قدردانی کرد که همیشه نسبت به کارهای پژوهشی بنیاد اندیشه، انتشارات بنیاد اندیشه و به خصوص چاپ مجموعۀ شش جلدی حسین نایل پیگیر بوده است. هم‌چنان حیدربیگی از همۀ یاران بنیاد اندیشه و کسانی که به شکلی از اشکال در ترتیب و تنظیم، ویراستاری، نمونه‌خوانی و کتاب‌آرایی و چاپ این آثار نقش داشته‌اند، صمیمانه سپاس‌گزاری کرد.
دومین سخنران این محفل علی امیری بود. وی سخنان خود را پیرامون استاد حسین نایل و کارهای ماندگار و ستودنی او شروع کرد. امیری گفت در مجموعۀ شش جلدی نایل چیزی بیشتر از شش‌صدو بیست مقاله گرد آورده شده است؛ مقاله‌های این مجموعه هم از پژوهشگران خارجی و هم از پژوهشگران و محققان داخلی است. وی گفت شیوۀ‌ نایل در این مجموعه به شکل دایرة‌المعارفی است که گردآورندۀ آن از هر بوستان گلی را بر گزیده است. او گفت که از گزارش‌های تلویزیونی و روزنامه‌ای تا مقالات تحقیقی، از داستان‌های سوسیالیستی تا شعرهای عاشقانه‌ ، از سفرنامه‌های شخصیت‌ها تا خاطره‌های آن‌ها را می‌توان در این مجموعه پیدا کرد و از خواندن آن‌ها لذت برد. مقاله‌هایی که گاهی راجع به منابع طبیعی هزاره‌جات  و وضعیت راه‌های آن هستند و زمانی هم در مورد وضعیت زندگی و معرفی آن‌ها پرداخته شده است. هم‌چنان امیری افزود در همین مجموعه‌ها مقاله‌های تحقیقی راجع به تاریخ و منشأ هزاره‌ها و نیز معرفی سنت و رسوم آن‌ها نیز وجود دارد که حسین نایل با علاقمندی و دلبستگی ویژه‌ای که نسبت به تاریخ مردمش داشته، آن‌ها را در کتاب‌های خود گرد آورده است. همان‌گونه که قبلا نیز یادآور شدم، امیری ضمن دایرة‌المعارف خواندن این مجموعه گفت در این کتاب‌ها به گزارش‌های عجیب و غریبی نیز بر‌می‌خوریم؛ گزارش‌هایی که گاهی سفر ظاهرشاه و صدراعظم‌های آن زمان را بازگو می‌کنند و زمانی هم از حوادث ناگوار طبیعی که در هزاره‌جات اتفاق می‌افتاده‌اند خبر می‌دهند. هم‌چنان این گزارش‌ها گاهی داخلی‌اند و زمانی هم خارجی. در جمع این خبرها، خبرهای ورزشی و خبرهای صحی، عمران را نیز می‌توانیم بخوانیم که بازهم هر یک این گزارش‌ها و سفرنامه‌ها و خاطرات بیان کنندۀ وضعیت زندگی مردم هزاره در روزگار نایل و قبل از او هستند. این مجموعه می‌تواند منبع خوب و قابل اعتمادی برای محققان امروزی و دیگر تشنگان دانایی و آگاهی باشد.
امیری افزود کتاب‌های حسین نایل به شکل منظم و دسته‌‌بندی خاصی گردآوری نشده‌اند؛ زیرا هر نوشته‌ای که راجع به مردم هزاره و سرنوشت تلخ و غم‌بار یا هم خوشی‌های آن‌ها و راجع به تاریخ و وضعیت اجتماعی، ساختار طبیعی و جغرافیایی آن‌هایند، هم‌چنان راجع به بزرگان هزاره بوده، نایل بی‌هیچ تردیدی آن‌ها را با امانت تمام آورده و با ذکر منبع در اثر خود گنجانیده است. به همین شکل ضمن این‌که یک کتابی معین نیز راجع به سرزمین هزاره و شخصیت‌های هزاره دارد، در این مجموعه نیز به معرفی شاعران و نویسندگان هزاره پرداخته، شیوۀ نویسندگی، قالب نوشتاری،کارنامه‌های ادبی و زمان زندگی آن‌ها را شرح داده است. وی گفت شعرهایی را در این مجموعه می‌خوانیم که در هیچ جایی دیگر هنوز نیامده است. به همین شکل داستان‌هایی را هم آورده است که یا نویسندۀ آن‌ها هزاره‌اند یا شخصیت‌های محوری آن‌ها یکی از هزارهای ستم‌دیده و استثمارشده‌اند یا هم دنیای داستان در هزاره‌جات‌ است. علی امیری زنده‌یاد حسین نایل را یکی از قلم‌به‌دستان دردمند و پردغدغه خواند و اشاره کرد که با پشتکار تمام هزاران صفحه کتاب را از خود به یادگار گذاشته که ما اکنون شاهد رونمایی آن هستیم.
دین‌محمد جاوید، یکی دیگر از سخنرانان این محفل بود که در کنار اظهار خرسندی از چاپ و نشر آثار نایل، این کار ستودنی را به دست‌اندرکاران چاپ مجموعۀ «مسائل هزارۀ» در بنیاد اندیشه و همه علاقمندان کتاب تبریک گفت. پس از آن، ضمن اشاره به روند چاپ آثار زنده‌یاد حسین نایل، از کارنامه‌های او و مجموعۀ شش جلدی «مسائل هزاه»اش به نیکی یاد کرد و او را مرد قلم‌زن برای مردم ستم‌دیده‌اش معرفی کرد که تنها نوشتن در مورد این مردم او را آرامش می‌بخشیده و رضایت هدیه می‌کرده است. جاوید سخنان امیری را در بارۀ «مسائل هزاره» تأیید کرد و گفتنی‌های خویش را بازهم معرفی‌گونه حول این مجموعۀ ارزشمند به پایان برد.
در پایان محفل، با حضور جمعی از فرهنگیان و پژوهشگران از مجموعه شش جلدی حسین نایل رونمایی شد.