صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۸ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آرامـش در غربت - زندگی‌نامـه و آثار بصیر احمد دولت آبادی

آرامـش در غربت - زندگی‌نامـه و آثار بصیر احمد دولت آبادی

بصیراحمد (حمید) دولت آبادی در نیمه دوم ۱۳۳۰ خورشیدی در روستای «قرهغجله» از توابع دولت آباد بلخ چشم به جهان گشود. تاریخ تولد او مثل خیلی از افغانستانیهای روستایی آن دوره، روشن نیست. در برخی اسناد رسمی تاریخ تولد او را سال ۱۳۴۰ خورشیدی مطابق ۱۹۶۱میلادی نوشته شده، اما به روایت خودش، به احتمال زیاد در  پاییز سال ۱۳۳۶ به دنیا آمده است.
زمانی که دولتآبادی کودک سه – چهار سالهای بیش نبوده، خانوادهاش از روستا به شهر مزار شریف نقل مکان میکند. اما برای بصیراحمد که اولین فرزند خانواده و بعد از مرگ خواهرش تنها فرزند خانواده بوده، شهر و شهرنشینی خوشایند نبوده و همچنان به روستا دلبستگی داشته است. در نتیجه، پدر و مادرش بعد از مدتی در سال ۱۳۴۴ خورشیدی به خاطر او شهر را ترک کرده و به روستا باز می گردند.
دولتآبادی خواندن و نوشتن را به مکتبخانههای سنتی فرا میگیرد و در سال ۱۳۴۵ش شامل مکتب ابتدایی واعظی قرهغجله میشود و بعد به تشویق سرمعلم محمدعلی خان که با هم از یک قریه بودند، برای ادامه تحصیل رهسپار مزار شریف میشود. در سال ۱۳۵۱ش شامل صنف هفتم مکتب متوسطه نادرشاهی مزار شریف میگردد. وی از همان آغاز ورود به شهر به «روزنامه بیدار» که در این شهر منتشر میشد، اشتراک میکند و علاوه بر آن، روزنامههای هیواد و انیس را نیز میخواند و با مجلات جوانان ایران و برخی از مجلات خود افغانستان هم آشنایی پیدا میکند. این سالها یکی از دشوارترین دوره های زندگی دولت آبادی به حساب میآید.
دولت آبادی در دوره متوسطه علاقهمندی به نوشتن مقاله پیدام میکند و به خاطری اینکه هیچ راهنمایی در این زمینه ندارد، با دو نفر از همصنفیهای خود به نام محمدنبی ارزگانی و حشمتالله به صورت خودجوش مقالهنویسی را آغاز میکند و روزهای جمعه در باغ ذخیره در شمال شهر رفته برای یکدیگر میخوانند. دولت آبادی تا صنف ۱۲ با مشکلات زیاد اقتصادی ادامه تحصیل میدهند و در اواسط سال تحصیلی ۵۶ و۵۷ خورشیدی مجبور میشود درس را نیمهکاره رها کرده به قریه برگردد و به کار قالین بافی مشغول شود.
دولت آبادی پس از دوسال ترک تحصیل، در سال تحصیلی ۱۳۵۸ش دوباره به مزار شریف برمیگردد و صنف ۱۲ را از سر میگیرد.
وی در بهار سال ۱۳۶۰ش اولین بار در مکتب نانوایی چهارکنت با «بابه مزاری» از نزدیک آشنا میشود. چندی بعد بابه مزاری به او پیام میدهد که باید وطن را ترک کند و او همراه با بابه مزاری، حاجی معلم و صابر کوچک، افغانستان را به قصد ایران ترک میکنند.
وی در ایران پس از یک دوره فشرده مطالعاتی و فراگیری شیوه کار مطبوعاتی، در سال ۱۳۶۲ش، با تأسیس مجله حبل الله از سوی شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری، فعالیت مطبوعاتی خودش به شکل جدی شروع میکند و در ضمن به کارهای پژوهشی نیز میپردازد. وی در این سالعلاقهمندی خاصی به آثار علامه فیضمحمد کاتب پیدا میکند و مقالاتی را به نشر میرساند.
او در کنار فعالیتهای قلمی در سال ۱۳۷۲ش همراه با شماری از یاران خود «مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان» را تشکیل میدهند. در مجله «سراج»، «هفتهنامه وحدت» و مجله «صراط» قلم میزند.
سرانجام در اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی و توقف فعالیت نشریات مهاجرین افغانستان در ایران و سفر شماری زیادی از فرهنگیان، اهالی قلم و نشریات به افغانستان، همراه با همسر و فرزندانش در سال ۱۳۸۵ش مطابق ۲۰۰۶م از غربتی به غربت دیگر کوچ میکند و در کشور کانادا اقامت میگزیند.
او چندین سال با بیماری سرطان دست و پنجه نرم کرد و عاقبت در تاریخ 17 عقرب رخ از این جهان و رنجهایش بربست.

آثار دولتآبادی
کتابهای چاپ شده:

۱-شناسنامه افغانستان، چاپ اول، سال ۱۳۷۱ش/  ۱۹۹۲-۱۹۹۳م.
۲-شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان، چاپ اول، ۱۳۷۱ش/۱۹۹۳م.
۳-طرح صلح و تفاهم ملی در افغانستان، سال۱۳۷۵ش/۱۹۹۶م.
۴- از ابدالی تا ربانی، سال ۱۳۷۷ش/۱۹۹۸م.
۵- هزارهها، پناه گزینی و کتمان هویت، سال۱۳۸۲ش/ ۲۰۰۳م.
۶- هزارهها از قتل عام تا احیای هویت، چاپ اول، سال ۱۳۸۵ش/ ۲۰۰۶م.
۷- مزاری ماندگارترین تلاش در تاریخ هزارهها، چاپ اول، ۱۳۹۱ش/۲۰۱۳م.
۸- در مزار بی مزاری، سال ۱۳۹۲ش/۲۰۱۳م، به شکل آنلاین.
۹- خدمات فرهنگی بابه مزاری، سال ۱۳۹۲ش/۲۰۱۳م، به شکل آنلاین.
کتابهای مشترک:
۲- هویت سیاسی شیعیان افغانستان، سال ۱۳۷۳ش/۱۹۹۴م، با همکاری سرور جوادی، مرکزفرهنگی نویسندگان افغانستان.
۳- شهید عبد الخالق هزاره، چاپ سال ۱۳۷۳ش/۱۹۹۴م، با همکاری استاد سرور دانش.
۴- زندگینامه بابه مزاری، چاپ ۱۳۷۴ش/۱۹۹۵م، با همکاری استاد سرور دانش.
۵- شورای ایتلاف اسلامی افغانستان، چاپ سال ۱۳۷۸ش/۱۹۹۹م، با همکاری تعدادی از نویسندگان افغانستانی.
کتابهای آماده چاپ:
۱-از نانوایی تا کاشانک همراه با استاد مزاری، سال ۱۳۶۵ش/۱۹۸۶م.
۲- زندگینامه بابه مزاری، سال ۱۳۷۲ش/۱۹۹۳م.
۳-افغانستان نا شناخته، سال ۱۳۷۲ش/۱۹۹۳م.
۴- شناسنامه انقلاب، جلد اول، سال۲۳۷۲ش/۱۹۹۳م.
۵- مراکز علمی فرهنگی افغانستان، سال ۱۳۷۲ ش/۱۹۹۳م.
۶- جامعهشناسی سیاسی افغانستان، سال ۱۳۷۲ش /۱۹۹۳م.
۷- شیوه عزاداری امام حسین(ع) در افغانستان، سال ۱۳۷۳ش/۱۹۹۴م.
۸- شناسنامه علما دانشمندان افغانستان، جلد اول، سال ۱۳۷۵ش/۱۹۹۶م.
۹- نامههای مردم به بابه مزاری جلد اول، سال ۱۳۸۲ش/۲۰۰۳م.
۱۰- طرح بازسازی حوزات علمیه اسلامی و ساماندهی طلاب افغانستانی مقیم ایران، سال ۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م.
۱۱- یادداشتهای ۳۰ ساله دولت آبادی، ۳۰ جلد.
12. مجموعه مقالات در مجله حبلا‌‌لله: