صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیـا زیارتگـاه هـای غـزنی شفـا بخـش بیمـاران اند

آیـا زیارتگـاه هـای غـزنی شفـا بخـش بیمـاران اند

مقبره های تاریخی و فرهنگی در ولایت غزنی به زیارتگاه ها مبدل شده اند. روزانه صدها تن برای درمان بیماری و برآورده شدن حاجت به این زیارتگاه ها رجوع می کنند. آیا این زیارتگاه ها واقعا شفا بخش اند؟
در ولایت غزنی که بنام شهر اولیا نیز شهر دارد، آرامگاه های ده ها شخصیت فرهنگی و علمی موقعیت دارد. اما از سال ها به اینسو این مقبره ها به زیارتگاه ها مبدل گشته اند و بسیاری از شهروندان افغانستان از بخش های مختلف این کشور برای برآورده شدن حاجت و درمان بیماری های آنان به این زیارت ها می روند.
به عنوان نمونه می توان از مقبره  سلطان محمود غزنوی از جمله شاهان مقتدر سده چهارم، حکیم سنائی شاعر و نویسنده و ابوریحان البیرونی دانشمند دوره غزنویان نام برد که در این ولایت موقعیت دارند و اکنون مقبره های آنان تبدیل به زیارتگاه  های مشهور در غزنی شده است.
مجاوران و نگهبانان این آرامگاه ها چه می گویند؟
شماری از نگهبانان این زیارت گاه ها می گویند مردم و بیماران  از ولایت های مختلف افغانستان به این ولایت می آیند و بیشتر کسانی اند که  به بیماری های گوناگون به ویژه بیماری ها عصبی و روانی دچار اند. آنان به این زیارتگاه ها دست به دعا می شوند تا شفا یابند.
عبدالله یکی از نگهبانان آرمگاه حکیم سنایی است. او از بیش از سه دهه به اینسو از این مقبره  حفاظت می کند. عبدالله میگوید روزانه بیشتر از ۱۰۰ تن در روزهای عادی و در روز های خاص (چهار شنبه و جمعه)  بیش از هزار زائر به زیارت مقبره سنائی می آیند. وی خود چنین باور دارد:«حکیم سنائی یک شخصیت های بزرگ و در عین حال یک شخصیت پاک و از جمله اولیای غزنی است که در نزد خداوند  دارای اعتبار خاص است و مردم هم به همین خاطر به زیارت وی آمده و برای حل مشکل شان حکیم سنائی را در نزد خداوند واسطه قرار می دهند.»
عبدالله همچنان اضافه کرد:« نباید منکر بزرگ بودن و پاک بودن شخصیت حکیم سنائی بود.» او در ادامه گفت که در ادامه این سه دهه دیده است که ده ها بیمار پس از آمدن  به زیارت حکیم سنائی شفا یافته و خداوند  مشکل ده ها تن دیگر را به واسط حکیم سنائی حل کرده است.»
این در حالیست که حکیم سنائی از شاعران و نویسندگان برجسته دوره سلطان محمود غزنوی بوده و از وی چندین اثر در عرصه شعر و ادب بر جا مانده است. تنها آرامگاه حکیم سنائی در غزنی نیست که به زیارتگاه و رفع حاجات دلبسته گانش مبدل شده است.از آرامگاه های سلطان محمود، خواجه بلغار، سید حسن، سید جعفر، بهلول دانا، البیرونی، شمس و ده ها مقبره دیگر نیزدر این ولایت میتوان نام برد که مریدان و دلبسته گان خاص خود را دارند.
محمد زمان که خادم و نگهبان مقبره  بهلول دانا است، می گوید:« بیشتر زنان به خصوص در روز های چهار شنبه به زیارت بهلول دانا مراجعه می کنند. »
او نیز چشم دید خود را بیان می کند و می گوید که دیده است که شخصی که بیماری روانی حاد داشت، پس از حضور و دعا در آرامگاه بهلول دانا به امر خداوند کاملاً بهبود یافته و شفا یاب شده است. محمد زمان تاکید می ورزد:« بیشتر افراد که در وجود شان جن و پری باشد در زیارت گاه ها قابل علاج اند.»
عتیق الله حسن یکی از  باشنده های ولسوالی قرباغ ولایت غزنی که برای برآورده شدن حاجت اش به مقبره بهلول دانا آمده است، می گوید:« برادر زاده ام مشکل روانی داشت و داکتران می گفتند بیماری میرگی دارد و قابل علاج نیست اما ما چند بار او را به زیارت ها بردیم و به فضل خداوند شفایاب شد.»
مردمانی سنتی و روستا نشینان بیشتر دارای چنین باور ها هستند. آگاهان می گویند که داشتن چنین افکار و عقیده از پائین بودن سطح آگاهی مردم سرچشمه می گیرد.
انتقاد از طلب حاجت از مقبره ها
مزمل هوتک یکی از فعالان فرهنگی ولایت غزنی می افزاید که شخصیت های همچون سلطان محمود غزنوی به عنوان شاه عصر و زمانش، حکیم سنائی و البیرونی بعنوان شاعران و نویسندگان آن دوره  از شخصیت های مهم بودند و قابل احترام اند. اما طلب حاجت از آنان کار درستی نیست:« اینکه حالا برخی از مردم عوام به آرامگاه های آنان می روند و از آنان طلب حاجت می کنند کار نادرست است. هم ازنگاه علمی وهم از نگاه اسلامی مردود است. زیرا تنها خداوند است که باید از اوچشم امید داشت و تنها خداوند قادر است به خواست های بندگانش لبیک بگوید.»
به باور مزمل این گونه رفتار ها ریشه در باور های سنتی مردم دارد که زیرا شمار زیادی از مردم سطح سواد پائین داشته  و آگاهی کامل ندارند.
درآمد آرامگاه ها
از بازدید این مقبره ها عواید زیادی نیز به دست می آید. شمار زیادی از مردم که روزانه برای نیایش و طلب حاجت به مقبره ها می روند، یک مبلغ پول را به عنوان صدقه در صندوق کنار این مقبره ریخته یا هم به خادم و نگهبان این زیارتگاه ها می پردازند. نگهبانان این آرامگاها می گویند که در آمد شان وابسته به شمار مراجعه کنندگان است و روزانه از ۲۰۰ تا ۸۰۰ افغانی جمع آوری می کنند.
عبدالله نگهبان زیارت حکیم سنائی علاوه می کند که از سوی دولت برای آنان  معاشی  پرداخته نمی شود. بناءً از  پول جمع آوری شده از این مقبره ها افزون بر این که مصارف زندگی را شان تامین می کنند، مبلغی از این پول  را به ریاست حج و اوقاف می پردازند و مقدار دیگر را برای نیازمندی ها آرامگاه به مصرف می رسانند.
هرچند برخی از آرامگاهای شخصیت های بزرگ از جمله بناهای تاریخی غزنی محسوب می شوند و باید امورات آن تحت نظر ریاست اطلاعات وفرهنگ  به پیش برده شود، اما ادریس وفا، رئیس ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت غزنی می گوید در بخش  جمع آوری عواید مقبره ها و استخدام نگهبان مسئولیت ندارند و این کار مربوط ریاست حج و اوقاف است. به گفته وفا، ریاست حج و اوقاف به خاطر در آمد زیارتگاه ها همه ساله این زیارتگاه را به  داوطلبی گذاشته و اشخاصی به عنوان برندگان در داوطلبی، به مدت یک سال مسئولیت نگهبانی و جمع آوری پول را برعهده می گیرند.
به گفته  ریاست اطلاعات و فرهنگ غزنی،  پول  به دست آمده از زائران مقبره ها در ترمیم و باز سازی مقبره ها هزینه نمی شود. اما همواره از ریاست اطلاعات و فرهنگ برای حفاظت از این زیارتگا ها انتقاد می شود. ولایت  غزنی در سال ۲۰۱۳ میلادی به دلیل داشتن مکان های فرهنگی و وجود  آرامگاه های  شخصیت های فرهنگی و علمی  به عنوان مرکز ثقافت اسلامی نامگذاری شد و در آن زمان اکثریت مقبره ها ترمیم  گردیدند.