نویسنده: فرد امری/ برگردان: بصیر بیتا
یادداشت دبیر صفحه: «مانیفیست دمارشی» و «آیا دموکراسی ممکن است؟» دو کتاب از جان برنهایم، فیلسوف استرالیایی است. فیلسوفی که می‌گوید انتخاب تصادفی سیاستگذاران، شرکت معنادار شهروندان را آسان می‌کند و موقعیت را برای برخی افراد ذی‌نفع که در جهت افساد پروسه می‌کوشند سخت‌تر می‌کند. بصیر بیتا، مترجم «آیا دموکراسی ممکن است؟» مطلبی از فرد امری ترجمه کرده است که توضیح نسبتا جامعی از «دمارشی» )محور اصلی مفکوره‌ی برنهایم( ارائه می‌کند. این مطلب می‌تواند راه علاقمندان دو کتاب نام‌برده را به خوبی بگشاید.

دمارشی چیست؟
نظام معیاری کنونی استوار بر دولت نمایندگان است بر بنیاد انتخاب شمار اندکی از مقاماتی که پسان تصمیم گیری در پهنۀ گسترده یی از موضوعات را بر دوش خواهند داشت.  دمارشی، باژگونِ دموکراسی، بر بنیاد شبکه یی از گروه های تصمیم گیری استوار است که در آن هر گروه نقش ویژه یی در گسترۀ ویژه یی دارد؛ مانندِ فعالیت در عرصۀ حمل ونقل، استفاده از زمین یا خدمات بهداشتی. عضویت در هر گروه به گونۀ تصادفی از میان کسانی انجام می شود که داوطلبانه می خواهند عضو آن گروه شوند.  انتخاب تصادفی همچنین به نام نظام اکثریت (Lot system )، نظام داورگان (Jury ) یا نظام تقسیم قدرت بربنیاد قرعه (Sortation ) یاد می شود. نام دیگر دمارشی را می توان «دموکراسی آماری» (Statistical democracy ) نیز گذاشت.
اگر جامعه تصمیم بگیرد که باید از دسته های خاصی از مردم نمایندگی صورت بگیرد، همچون گروه های اقلیت نژادی، سازمان دهی انتخاب تصادفی بخش موردنیاز از میان اعضای این دسته ها ساده خواهد بود.  مدت زمان داشتن این جایگاه برای هر عضو گروه شدیدا محدود است. گزینش اعضای تازه به گونۀ نوبتی است ازاین رو می توان مهارت ها و اندوخته ها را به تازه واردان انتقال داد.  نهادهای نظام دمارشی قدرت را از رهگذر صلاحیت شان به مثابۀ نمایندۀ جامعه به کار می بندند. هستی این نهادها فرصت کاملی برای هستی بخشیدن به روندهای عادی گفتمان سیاسی می دهد. همۀ اعضای جامعه می توانند دست به لابی گری، نوشتن نامه و مقاله، پخش نشریه، برگزاری نشست های عمومی و ترویج فرهنگ اقدامات خشونت پرهیزانه همچون تحریم و اعتراضات بزنند. دمارشی در واقع همۀ بخش های جامعه را به روی آوردن به فعالیت سیاسی انگیزه می بخشد.  در یک نظام دمارشی، نیاز به رسیدگی به برخی مسائل پیرامون چگونگی کارکرد خود دمارشی است، همچون داوری دربارۀ ادعاهایی که خود طرزالعمل های دمارشیک باید دگرگون شوند. این مسائل می توانند با گروه های «دست دوم» سروکار داشته باشند که خود از رهگذر گزینش از میان اکثریت اعضای گروه های عادی انتخاب گردند. سیاست انتخابات محور توسط سیاستمدران و شمار فراوانی از بوروکرات های دولتی تشکیل شده است. دمارشی بدیلی است برای انتخابات و بوروکراسی های دولتی. دمارشی جایگزینی است برای انتخابات و بوروکراسی های دولتی. نهادهای فراوان دمارشیک هر یک در زمینۀ ویژه و تخصصی شان تصمیم می گیرند و تصامیم را به مرحلۀ اجرا می گذارند.
سودمندی های داشتن یک نظام دمارشی
دمارشی شمار بیشتری از مردم را در روندهای تصمیم گیری مربوط به پالیسی سازی دخیل می کند. به جای اینکه پالیسی سازی به شمار اندکی از سیاستمداران و بوروکرات ها خلاصه شود، هر کسی که بخواهد می تواند در یک نظام دمارشی سهمی در تصمیم گیری داشته باشد. دمارشی سودمندی های بی شماری دارد. سیاستمداران حرفه یی و بوروکرات های مسلکی در برابر گروه های فشار آسیب پذیرند. این آسیب پذیری ها عبارتند از پشتیبانی از اشخاص ویژه در روند انتخابات، فرصت های شغلی و گاه پرداخت پول به گونۀ مستقیم. نهادهای دمارشیک در برابر منافع فردی کمتر پاسخگو خواهند بود. هر شخصی که عضو این گروه ها می شود برای مدت کوتاهی بر سر چوکی خواهد بود و بخت اندکی برای رسیدن به منافع خصوصی خویش در این مدت کوتاه خواهد داشت. دستگاه های انتخاباتی نخواهند توانست نامزدان وفادار به خود را به قدرت برسانند چرا که از رهگذر انتخاب تصادفی هیچ کس نمی داند چه کسی برگزیده خواهد شد. از آنجا که برگزیدگان انتظار خواهند داشت پس از دورۀ نسبت کوتاه خدمت شان دوباره به جامعه بازگردند، انگیزۀ قوی برای نمایندگی از منافع جامعه به گونۀ درست و صادقانه وجود دارد.
در یک نظام دمارشی باید بر سر برخی از مسائل مربوط به چگونگی کارکرد خود دمارشی گفتگوهایی نمود مثلا داوری کردن پیرامون ادعاهایی که طرزالعمل های دمارشیک خود باید تغییر کنند. این مسائل را می توان از رهگذر گروه های «دسته دوم» حل نمود که می توان اعضای آنها را از میان مردم عادی انتخاب کرد. سیاست انتخابات محور بر بنیاد سیاستمداران و شمار فراوانی از بوروکرات های دولتی استوار است. دمارشی جایگزینی است برای انتخابات و حکومت بوروکراسی ها. در دمارشی نهادها هر یک پیرامون موضوع ویژۀ خودشان تصمیم می گیرند و آنها را عملی می کنند.
خوبی¬های دمارشی
در دمارشی شمار بیشتری از شهروندان و افراد در روند تصمیم گیری دخیل است. به جای محدود ساختن قدرت پالیسی سازی به دست شماری از سیاستمداران و بوروکرات ها، هر کس که بخواهد می تواند به نوبۀ خویش در تصامیم شریک شود. این امر خوبی های فراوانی دارد.  سیاستمداران حرفه یی و کسانی که بوروکراسی شغل شان است در برابر گروه های فشار قوی آسیب پذیرند. این روابط شامل پشتیبانی از رهذگر انتخابات، فرصت های شغلی و گاه پرداخت مستقیم پول مستحکم می گردد. نهادهای دمارشیک پاسخگویی اندکی به منافع شخصی دارند. هر شخصی که بر چوکی قدرت تکیه می زند مدت کوتاهی بر آن چوکی خواهد بود و از رهگذر توجه به منافع خاص به سود اندکی دست خواهد یافت. دستگاه های سیاسی نمی توانند نامزدان وفادار خود را از طریق گزینش تصادفی بر سر قدرت نگه دارند و کسی نمی داند که آیا برای آن چوکی برگزیده خواهد شد یا نه. از آنجا که توقع می رود برگزیده شدگان دوباره پس از سپری شدن دورۀ کوتاهی بودن بر سر چوکی در جامعه بازگردند و زندگی کنند، انگیزۀ قوی برای نمایندگی از منافع جامعه به شکلی صادقانه وجود خواهد داشت. نظام های انتخاباتی تنها کسانی را که بلندپروازند و خودبین تشویق به شرکت در کارزارهای انتخاباتی می کند. تنها یک تیپ شخصیتی تلاش می کند وارد کارزارهای انتخاباتی شود که پیش نیاز آن پرهیز از مخالفت با قدرتمندان است. افزون بر آن، قدرت سیاسی رد اختیار در دست شمار اندکی از کسانی قرار می گیرد که برای بلندمدت بر قدرت خواهند بود. دمارشی از سوی دیگر اما فرصتی برابر برای همۀ تیپ های شخصیتی می دهد. تنها نیازمندی علاقمندی به مشارکت است.  نهادهای دمارشیک تمایل بیشتری برای پاسخگوبودن به علایق جامعه دارند چرا که با زمینه ها و نقش های ویژۀ خودشان سروکار دارند. برای نمونه، نهادی که با آموزش و یا جمع آوری زباله ها سروکار دارد با یک نهاد منتخب محلی دولتی متفاوت خواهد بود. مقاماتی که از رهگذر انتخابات بر قدرت می رسند وابسته به پالیسی های خاص نیستند؛ آنها بر بنیاد یک پلات فورم عمومی انتخاب شده اند. برای آنها ادعای الزاماتی که هیچ بنیانی ندارند ساده است؛ همچنین برای شانه خالی کردن به سادگی می توانند به وعده های انتخاباتی شان اشاره کنند.  «پس از اینکه به شما چیزهایی را گفتند که دوست دارید بشنوید، دیکتاتوری برای تان رقم خواهد خورد.» آلن کورن
نیازمندی های داشتن یک نظام دمارشی
از آنجا که دمارشی به مشارکت فعال بخش بزرگی از مردم در روند تصمیم گیری بستگی دارد، نیازمند دانش و تجربۀ بالا در جامعه است. این امر مطمئنا در جوامع صنعتی که در آنها منابع بی شمار اطلاعات وجود دارد و آموزش رسمی خود یک هنجار است، به چشم می آید.  بر عکس، معرفی دمارشی یک انگیزۀ نیرومند برای یادگیری می دهد. بیشتر مردم، با درنظرداشت داشتن فرصت دخیل شدن در تصامیمی که بر جامعه شان تاثیر می گذارد، ظرفیت و علاقمندی فراوانی برای یادگیری پیرامون مسائل از خود نشان می دهند. هر گروهی در جامعه که خواست بر سر یک پالیسی دلخواه تلاش نماید، خواه پالیسی پیرامون سقط جنین باشد یا توسعۀ صنعتی، می تواند با آگاهی دادن به افراد بیشتر و همنوا ساختن آنها با خود و از طریق انتخاب تصادفی وارد نهادهای دمارشیک گردد. ازاین رو، مسائل جنجال برانگیز انگیزه-یی خواهد بود برای افزایش فعالیت های آموزشی. دمارشی ظاهرا نظامی است برای گسترش طبیعی و انگیزه برای تحول جامعه به سوی یک جامعۀ دانش محور.
«برای یک بوروکراسی حاکم، داشتن قدرت مهمترین هدف است و حفظ و تقویت آن هدف غایی در سیاست ورزی بوروکراسی است.» اریک استراس