محمد اعظم ره‌نورد زریاب، داستان‌نویس خبره و توانای کشور پس از قریب به یک ماه مریضی و کسالت، دیروز جمعه 21 قوس در سن 76 سالگی چشم از جهان فرو بست و جامعه‌‌ای ادبی و فرهنگی کشور را به سوگ نشاند.
از او که به عنوان کاخ بلند پارسی یاد می‌شود اثرهای زیاد در بخش داستان و رمان به جا مانده است. زریاب دارای نثر عالی و سبک بسیار منحصر به فردی بود و این وی را از همه نویسندگان متمایز می‌ساخت.
ره‌نورد زریاب در سال ۱۳٢۳ خورشيدی در گذر ریکاخانه که از کوچه‌های قدیم کابل است، ديده به جهان گشود. او در یک خانواده‌ی متوسط پرورش يافت. تعلیمات ابتدایی را در لیسه‌ حبیبیه به پایان رسانید. پس از آن، وارد دانشگاه کابل شد و از رشته‌ ژورنالیزم به درجۀ لیسانس فارغ‌التحصیل شد. مدتی را در خدمت سربازی سپری کرد و سپس در وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور به کار پرداخت. یک سال بعد، با استفاده از يک بورس تحصيلی به بريتانيا رفت و در رشته‌ ژورنالیزم از دانشگاه ويلز جنوبی گواهی‌نامه فوق ليسانس دریافت کرد. او به زبان انگلیسی تسلط داشت و در فلسفه، روانشناسی و جامعه شناسی مطالعاتی زیادی داشت.
ره‌نورد زریاب هنگامی که هنوز متعلم مکتب بود به نویسندگی روی آورد و نخستین داستان‌هایش در مجلات کشور به نشر رسيدند. از آن زمان تا اکنون بیشتر از صد داستان کوتاه برای روزنامه‌ها و مجله‌های گوناگون کشور نوشته است. شماری از داستان‌های ره‌نورد زریاب در اتحاد شوروی سابق، ایران و آلمان فدرال اقبال چاپ یافته‌اند. یک مجموعه‌ی کوتاه‌ او در مسکو به زبان روسی نيز منتشر شده است.
زرياب در سال ۱۹۹۱ افغانستان را ترک کرد و در جنوب فرانسه اقامت گزيد. وی پس از کودتای هفت ثور به حیث رییس هنر وزارت اطلات و فرهنگ مقرر شد و در همان دوران برای مدت کوتاهی زندانی هم گردید. پس از روی کار آمدن اتحادیه‌ی نویسندگان و شعرا آن‌جا به کار پرداخت و مسوول بخش داستان آن اتحادیه - که بعداً به نام انجمن نویسندگان تغییر نام داد - کار نمود.
زریاب قبل از روی کار آمدن حکومت طالبان کشور را ترک گفت و پس از برچیده شدن طالبان به کشور بازگشت و همین‌جا ماند. او مدتی را به عنوان ویراستار در تلویزیون طلوع نیز فعالیت کرد.
وی یکی از موثرترین و مطرح ترین نویسندگان معاصر افغانستان بود که جامعه فرهنگی ایران و تاجیکستان نیز با آثار او آشنایی دارند.
ره‌نورد زریاب بیشتر از صد داستان کوتاه و چندین رمان نوشته است که شماری از این داستان‌ها در مجموعه‌های چون آوازی از میان قرن‌ها، مرد کوهستان، دوستی از شهر دور، نقش‌ها و پندارها چاپ شده است. ترجمه‌ها و مقالات زریاب در کتاب‌های چون پیراهن‌ها، حاشیه‌ها و گنگ خوابدیده منتشر شده است. مقالات تحقیقی او درباره صادق هدایت و بزرگ علوی از کارهای مورد توجه ایرانیان است.
آقای زریاب همسر سپوژمی زریاب، نویسنده نامدار دیگر افغانستان بود و از این دو نویسنده سه فرزند به جا مانده است.
تاکنون این کتاب‌ها از ره‌نورد زریاب به چاپ رسیده‌اند:
- «داستان‌ها» (مجموعه  شش جلدی داستان‌های کوتاه)
- شهر طلسم شده
- مردی که سایه‌اش ترکش کرد
- دزد اسپ
- و باران می‌بارید
- سگ و تفنگ
- مارهای زیر درخت‌های سنجد
- پیراهن‌ها (ترجمه چند داستان از چند نویسنده جهان)
- حاشیه‌ها (مجموعه مقاله‌های پژوهشی)
-گنگ خوابدیده (مجموعه مقاله‌های پژوهشی)
- «پایان کار سه رویین‌تن (مجموعه مقاله‌های پژوهشی)
- زیبای زیر خاک خفته (گزیده داستان‌های کوتاه)
- گلنار و آیینه (رمان)
- چه‌ها که نوشتیم (مقاله‌های پژوهشی و یادواره‌ها)
- دور قمر
- … و شیخ گفت (داستایت‌ها)
- چار گرد قلا گشتم (رمان)
- شورشی که آدمی زاده‌گکان و جان‌ورکان برپا کردند (رمان)
- قلندرنامه
- کاکه شش پر و دختر شاه پریان (رمان)
- درویش پنجم (رمان)
- سکه‌یی که سلیمان یافت (رمان)
- آزادی اندیشه و گفتار (مجموعه مقاله‌های پژوهشی)
- هذیان‌های دور غربت (طنزها)

رمان‌های که از ره‌نورد زریاب ناتمام مانده‌اند:
- سیب و ارستاطالیس
- رازهای دایه پیر
- و سرانجام آقای سحرخیز بیدار می‌شود
- زن بدخشانی
ره‌نورد زریاب فلم‌نامه فلم «اختر مسخره» را نیز نوشته‌ است.
نویسندگان و سیاستمداران بسیاری در رابطه به مرگ ره‌نورد زریاب نوشته‌اند. رییس جمهور محمد اشرف غنی در بیانه‌ای، مرگ او را یک ضایعه بزرگ در عرصه ادب و فرهنگ کشور گفته است. سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان گفته که ره‌نورد زریاب از چهره‌های ماندگار فرهنگی و یکی از قله‌های رفیع داستان‌نویسی در کشور ما بود که آثار گرانسنگی را از خود به یادگار گذاشته است.

حمزه واعظی نویسنده افغانستانی ساکن در اروپا در رسای مرگ این نویسنده در صفحه فیسبوکش چنین نوشته است: «در هوای لبریز از بوی تندِ مرگ، او عطر خوشِ زیستن بود. در هجوم شب‌های بلند ِزمستان، او چشم و چراغ تاریک‌ترین پایتخت جهان بود. در عصر فرهنگ‌ستیزی طالبانه و در هنگامه‌ی زن و زبان‌کُشی جاهلانه، او عصاره‌ی فرهنگ بود. اعتبار زبان شکرشکن بود و پاسدار ادبیاتِ کهن.»
محمدجان تقی بختیاری از دیگر نویسندگان مطرح افغانستان با نشر داستان کوتاه ره‌نورد زریاب به نام «رادیو» در صفحه فیسبوکش گفته است که آثار او همانند خودش جاویدان خواهد ماند.