صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

تخت رستم سمنگان بازسازی می‌شود

تخت رستم سمنگان بازسازی می‌شود

افغانستان ما: به گفتهی ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت سمنگان قرار است تخت رستم، از بازمانده های تاریخی در سمنگان، ترمیم و بازسازی شود.
تخت رستم و تهمینه یا همان استوپه سنگی یکی از معروفترین بناهای معماری عصر بودایی است که در ولایت سمنگان در شمال افغانستان موقعیت دارد و همهساله بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی از آن بازدید میکنند.
مسوولان در ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت سمنگان گفته اند، تا هجده ماه دیگر گرداگرد تخت رستم به درازای چهارهزار متر دیوار خواهد شد.
به گزارش طلوع نیوز، عزیزالرحمان قطره رییس اطلاعات و فرهنگ سمنگان گفته است برعلاوه دیوار، یک سالون کلان برای گردشگران در تخت رستم نیز ساخته خواهد شد.
به گفته آقای قطره بخشهایی از تخت رستم و تخت تهمینه که از بازماندههای تاریخی سمنگان استند نیز ترمیم خواهند شد: «ما امسال یک پروژه داریم که حدود ۳۸ میلیون افغانی هزینه دارد. این پروژه شامل سه بخش میباشد؛ بخش اول آن دیوار احاطه میباشد در حدود چهارهزار متر، بخش دوم ساخت دفتر ساحهیی است که مانند سایر کشورها یک سالون را برای انتظارخانه سیاحین و مهمانان داریم که قبل از اینکه به ساحه بروند میتوانند آن جا استراحت کنند و آمادهگی برای بازدید از ساحه داشته باشند، بخش سوم هم ترمیمهای محافظوی است.»
این بنای تاریخی زیبا و دیدنی در مسیر پلخمری و تاشقرغان در 3 کیلو متری شهر ایبک مرکز ولایت سمنگان موقعیت دارد. همچنان منطقهای تخت رستم همه ساله در فصل بهار به دلیل خوش آب و هوا بودن، گردشگران زیادی را مجذوب خود میکند.
محیط توپ رستم حدود  ۸۵متر است و در اطراف آن غار ها و اتاق های متعددی وجود دارد. بوداییان از این اتاق ها به عنوان معبد یا بت خانه استفاده می کردند. آنها بت های خود را در این مکان نگه داشته و به عبادت آنها می پرداختند. این تخت همچنین دارای حفره هایی برای نگه داری و مخفی نمودن اشیای گران بها و مسکوکات آن زمان بوده است. هنر هیکل تراشی و مجسمه سازی نیز در این دوره بسیار مرسوم بوده و رونق داشته است. نشانه های این هنر بر روی دیوارها به وضوح قابل مشاهده می باشد.
این منطقه از نظر تاریخی و جغرافیایی موقعیت بسیار مهمی دارد و در دورههای گذشته و سالهای قبل و بعد از اسلام، همواره یکی از مراکز فرهنگی بوده و موقعیت جغرافیایی آن که در مسیر ولایات «بغلان» و «بلخ» قرار دارد، اهمیت آن را بیشتر کرده است.
بهباور برخی از پژوهشگران، این تخت عظیم سنگی با قدمت حدود ۳۵۰۰سال، یکی از مهم ترین بناهای به جا مانده از دوره ی بوداییان می باشد. دربارۀ پیشینۀ تاریخی تخت رستم دیدگاههای گوناگون بیان شده است.. یوسف شاه یعقوب اوف، رئیس باستان شناسی آکادمی علوم تاجیکستان که در سال 1383 از این منطقه بازدید کرد و تحقیقاتی را در این مورد انجام داد، معتقد است: زرتشت به مدت 10 سال در محل تخت رستم که از نادرترین پیکره تراشیهای دوران زرتشت است، زندگی میکرد و در ساختن معابد این منطقه هم سهم داشته است. اما رییس اطلاعات و فرهنگ سمنگان گفته است که یک باستانشناس فرانسوی پژوهشی را که در این باره انجام داده است، پیشینۀ این جای تاریخی را به قرن پنجم میلادی پیوند داده است.
براساس اطلاعات منابع تاریخی، میجریان باستانشناس انگلیسی اولین مسافر اروپایی بود که درباره معبد و استوپه بودایی ایبک در کتاب خود با نام افغانستان شمالی که در سال 1888 میلادی منتشر شد، اشاره کرد.
این نویسندهی غربی در کتاب خود از این بنای خاص با عنوان تخت رستم یاد و از واژه تخت رستم که از زبان مردم منطقه به آن رسیده است، استفاده میکند.تاکنون تعداد زیادی گردشگر و علاقهمند از کشورهای مختلف به این منطقه آمده و از خانههای کندهکاری شده که در رساله «حدود العالم» از آنها نام برده شده است، بازدید کردند.
تعدادی از این اتاقها و حجرهها معبد است و به تعبیر دیگر آنها را بتخانه خواندند که در واقع منظور همان مجسمه بودا بوده است.
خانه بودا در حقیقت همان اتاقها و حجرههایی است که در هرکدام از آنها یک یا چند مجسمه بودا همراه با نقاشی و پیکره تراشی، ساخته شدهاند که خود نشان دهنده هنر مجسمه سازی و هیکل تراشی آن عصر است.
موسیو فوشه باستان شناس فرانسوی معتقد است که بعد از تراشیدن اتاق کوچک، کار ساخت تخت رستم به علت نامعلومی متوقف شده و به پایان نرسیده است و این وقفه به ظهور یفتلیها نسبت داده میشود.
بر اساس تحقیقات و حفاریهای انجام شده توسط «احمدعلی کهزاد» که در این منطقه انجام شد، وجود استوپه سنگی یا همان تخت رستم و معابدی که در مجاورت آن از دوره بودایی وجود داشته است به دلیل وجود جلگههای حاصلخیز منطقه از روزگاران بسیار دور در عصر حجر و از دوران غارنشینی به بعد همواره کانون زندگی منطقه بوده است.
لعل‌‌محمد محمدی، از فرهنگیان سمنگان گفته است: «محیط و ماحول این را پارکهای مختلف با دیزاینهای مختلف میسازند که نما و زیبایی آن دوچند شود تا مردمی که از این جا دیدن میکنند لذت بیشتر ببرند.»
بربنیاد دادههای اطلاعات و فرهنگ سمنگان تخت رستم که بالای یک استوپه سنگی تراشیده شده است به درازای ۹ متر، پهنای ۴ متر و بلندی ۳ متر است.
همچنین در فاصله ۲۰۰ متری شمال تخت رستم، به درون یک کوهپایه ۸ مغاره به اندازههای گوناگون به شکل گنبد و دهلیز تراشیده شده است. این محل به نام تخت بانو یا تخت تهمینه دختر شاه سمنگان یاد میشود.
تاریخ نگاران میگویند که مراسم عروسی دختر شاه سمنگان با رستم، پهلوان شاهنامه در همین محل صورت گرفته است. محلی که اکنون شدیدا نیاز به ترمیم دارد. تخت رستم از مشهورترین بازماندههای تاریخی ولایت سمنگان به شمار میرود. در افغانستان به خصوص در نیمه شمالشرقی آن آثاری از صدها معبد بوداییان وجود دارد که باستانشناسان آنها را به دوره حضور کوشانیها در افغانستان نسبت میدهند.