دیروز یکشنبه، شماری از باشندگان ولایت نورستان با سرور دانش معاون رییس جمهور کشور دیدار کردند. به‌گزارش دفتر مطبوعاتی معاونت دوم ریاست جمهوری، دیدارکنندگان مطالباتی را با دولت مرکزی مطرح کردند؛ از جمله ایجاد دیپارتمنت زبان نورستانی در مقطع تحصیلات عالی، توسعه و تقویت فرهنگ و زبان نورستانی و ...
ولایت نورستان در شرق کشور، یکی از مناطق تاریخی است که گوناگونی زبانی و فرهنگی آن در کنار زیبایی طبیعتش این منطقه را «زبان‌زد عام و خاص» ساخته است. بیشتر مردم این ولایت به زبان نورستانی صحبت می‌کنند و شماری هم به زبان پشه‌یی. بااین‌وجود، زبان اداری و آموزشی در این ولایت پشتو است.
هم‌زمانی دیدار و طرح مطالبات مردم نورستان با معاون رییس جمهور با روز جهانی زبان مادری، معنامند و حامل پیام مهم است. مردمی که بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، حق دارند که گنجانیدن این زبان را در چوکات یک دیپارتمنت در نظام تحصیلات عالی کشور مطالبه کنند.
در بخشی از ماده‌ی شانزدهم قانون اساسی کشور آمده است که «دولت برای تقویت و انکشاف همه زبانهای افغانستان پروگرامهای مؤثر طرح و تطبیق می نماید.» بنابراین، دولت از نظر قانونی مکلف به تطبیق برنامه‌هایی است که منجر به تقویه و توسعه‌ی زبان‌های رایج در کشور و از آن‌جمله زبان نورستانی و پشه‌یی گردد. این مکلفیت دولت هم‌چنانی محکی برای رعایت عدالت اجتماعی است.
علاوه بر این، حق آموزش به زبان مادری از ابتدایی ترین حقوق انسانی است. یکی از خواسته‌های سازمان ملل متحد از دولت‌ها این است که حق اقوام ساکن کشور خود را برای آموزش به زبان مادری‌شان به رسمیت بشناسند و زمینه تدریس زبان آنها را در نظام آموزشی کشورشان فراهم آورند.
از سوی دیگر، گوناگونی زبانی و فرهنگی در یک کشور اهمیت زیاد دارد. هر زبانی مخزنی از تاریخ، ادبیات، دانش و خرد در خود دارد که با از دست رفتن هر کدام، فرهنگ و تمدن عمومی بشر به درجاتی فقیرتر می‌ ‏شود. همین‌طور، چندزبانگی به رشد شناختی افراد و اجتماعات کمک می‏‌کند و به‌صورت بالقوه ظرفیت همدلی و آزاداندیشی را در افراد و گروه‌ها تقویت می‏‌کند.
هرچند معاون رییس جمهور در این دیدار، زبان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون را از جمله سرمایه های ملی کشور عنوان کرده و برای دیدار کنندگان وعده همکاری و پی‌گیری مطالبات شان را داده است، اما در واقع، دولت برای تحقق این مهم نیازمند یک پالیسی جامع و فراگیر در چوکات ادارات سکتور فرهنگ و نظارت جدی بر تطبیق آن است. این درحالیست که ما هنوز هم‌چنان در کشمکش «دانشگاه» و «پوهنتون» به‌سر می‌بریم.