صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۲۴ قوس ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

تنش و ابهام در آستانه بن دوم

-

تنش و ابهام در آستانه بن دوم

قرار است برای بررسی وضعیت افغانستان، طی سال جاری میلادی کنفرانس بزرگی در شهر بن المان برگزار شود؛ هدف از برگزاری این کنفرانس، بررسی نتایج و پیامدهای روند انتقال مسولیت به نیروهای داخلی افغانستان در نخستین ماه های پس از آن و نیز مطالعه چگونگی ادامه کمک های غیر نظامی و نظامی به دولت افغانستان جهت آماده کردن این کشور برای پس از سال 2014، خوانده شده است.
این کنفرانس به حمایت کشورهای متحد و با حضور افغانستان، به میزبان دولت آلمان بر می گزار می شود. دولت آلمان در سال 2001 میلادی نیز میزبان کنفرانس مشابهی بنام اجلاس بن بود که منجر به پایه گزاری اداره موقت و نظام جدید سیاسی گردید. تقسیم قدرت و در خواست اعزام نیروهای تحت امر سازمان ملل متحد به افغانستان جهت مبارزه با تروریسم و حمایت از نظام جدید نیز در این جلسه طرح و تصویب شد و گفته می شود با آنکه بسیاری از مصوبات و فیصله های این کنفرانس طی ده سال گذشته تطبیق و عملی نشد اما با آن هم دستاورد ها و نتایج نشست بن اول برای افغانستان چشم گیر و ماندگار است.

در بیانیه وزارت خارجه المان گفته شده که هدف از برگزاری بن دوم نیز بررسی وضعیت و چالشهای افغانستان است؛ بخصوص چالشها و مشکلات احتمالی که در روند پروسه انتقال مسولیت ها از نیروهای خارجی به نیروهای داخلی افغانستان و یا پس از آن ممکن است بوجود بیاید. دولت افغانستان قبلا گفته بود که مدیریت، طرح و میزبانی این اجلاس به عهده افغانستان است واین دولت همه کاره این نشست خواهد بود اما اقدامات و فعالیت های اخیر کشور آلمان نشان می دهد که خود این کشور همه کاره نشست بن دوم است و دولت افغانستان تنها به عنوان یکی از مهمانان مدعو در این کنفرانس خواهد بود؛ موضوعی که بشدت این روزها سبب خشم رییس جمهور شده است.

نارضایتی دولت افغانستان و واکنش تند آقای کرزی به این موضوع در سخنان اخیر خویش تنها یک بخش از تنش ها و ابهامات در آستانه نشست بن دوم خوانده می شود؛ دعوت از طالبان و اپوزیسیون دولت افغانستان از دیگر مواردی هستند که گفته می شود بر خلاف اهداف ظاهری اعلان شده برای این نشست در نظر گرفته شده و این حدس و گمان را بوجود آورده که ممکن است در این نشست به شکل فعلی نظام سیاسی افغانستان که در بن اول تصویب شد، سنگ پایان گذاشته شود و یک نظام جدید سیاسی برای افغانستان پیشنهاد شود؛ دعوت از طالبان، گروه اپوزیسیون و دولت به شکل های مستقل و جدا از یک دیگر و مذاکرات جاری بر سر تقسیم قدرت در افغانستان، بین کشورهای غربی ومخالفان مسلح دولت افغانستان از قراین و دلایل این ادعا، دانسته می شود.
مذاکرات مقدماتی با طالبان در آستانه بن دوم

مقامات دولت افغانستان و آمریکا تایید کرده اند که با میانجگیری آلمان سلسله گفتگوهای با گروه طالبان به صورت مستقیم میان ایالات متحده و این گروه جریان دارد. برخی از منابع اطلاع رسانی در غرب افشا کردند که آمریکایی ها به مخالفان مسلح پیشنهاداتی را مطرح کرده است که از جمله آن پذیرش حکومت فدرالی در مناطق نا امن افغانستان و ایجاد حکومت مطلوب طالبانی در این مناطق است. در بدل این سخاوت، آمریکایی ها می خواهد که طالبان جنگ را علیه حکومت شمال که طرفدار امریکا خواهد بود، متوقف کند. گفته می شود که طالبان هنوز پاسخ مثبت و یا منفی به این طرح نداده است اما برخی از آگاهان امور باوردارند با توجه به دونکته ذیل، احتمالا این طرح در بن دوم مطرح و مورد توافق مخالفان قرار بگیرد:
1- طالبان و غرب می دانند که هیچ کدام قادر به شکست دیگری نیست و لذا بهترین راه برای هردو طرف کنار آمدن بر سر تقسیم قدرت است. طالبان می توانند با پذیرش حکومت مناطق تحت نفوذ خویش دست به تاسیس حکومت مطلوب خود بزنند. پاکستان نیز که به خاطر عدم صداقت خود با جامعه جهانی در مبارزه با تروریسم این روزها سخت تحت فشار است، این گزینه را بهترین فرصت دانسته واز آن استقبال خواهد کرد؛ امری که خود بخود منجر به راضی شدن طالبان خواهد شد.
2- فساد، پایین بودن ظرفیت اداری و کاری، بی کفایتی و اختلافات در حکومت مرکزی افغانستان و بی باوری مردم به کارای و موثریت این نظام پس از خروج نیروهای خارجی، کشورهای غربی بخصوص ایالات متحده امریکا را به این باور رسانیده است که پیروزی با حکومت موجود توهمی بیش نیست و باید چاره ای اندیشد. نظام فدرال و تقسیم قدرت تا حدودی زمینه خروج آبرومندانه آنها از افغانستان را فراهم می سازد و به جز این، گزینه دیگری به جزء ترک افغانستان بدون توجه به فرجام و سرنوشت این کشور، پیش رو ندارند.

لذا طرح و تصویب چنین یک موضوعی از احتمالات قوی در کنفرانس بن دوم خواهد بود.
اختلافات و تنش های روز افزون
رییس جمهور کرزی در سخنان خویش در کنفرانس ملی جوانان به موضوع کنفرانس بن اشاره کرد و از روند بر گزاری آن خشنود به نظر نمی رسید. آقای کرزی تاکید کرد که افغانستان اگر به حیث یک مجموعه واحد در این کنفرانس شرکت نکند و اگر از گروهای پراکنده به صورت مجزا دعوت شود، حکومت افغانستان در این نشست اشتراک نخواهد کرد. آقای کرزی در سخنرانی اش همچنان از مخالفان خواست که در جامه هیئت افغانی در کنفرانس شرکت کنند؛ٌ تا دنیا فکر نکنند که افغانستان هنوز یک کشور پراکنده و متشتت هست.

نکته جالب این بود که اقای کرزی ضمن حمله لفظی بر دیگر کشورهای غربی، به نظام اقتصادی مورد حمایت غرب در افغانستان اشاره کرد و آن را نا مناسب دانسته و خواهان بررسی و تغییر سریع آن شد. نظام بازار آزاد که به عنوان نظام اقتصادی افغانستان در قانون اساسی پذیرفته شده است، علی رغم انتقادات مکرر کارشناسان و شکایت مردم در ده سال گذشته، همواره مورد حمایت دولت افغانستان بوده اما اینک و پس از هشدار کمیته خارجی مجلس سنای امریکا مبنی بر احتمال دچار شدن افغانستان به یک بحران اقتصادی پس از سال2014 ، آقای کرزی به نظام اقتصادی افغانستان می تازد. برخی با توجه به لحن و سخنان انتقاد امیز رییس دولت افغانستان از کشورهای غربی و ابراز نارضایتی از روند تدویر بن دوم، این واکنش را نوعی انتقام گیری از برنامه های پشت پرده کنفرانس بن دوم می دانند؛ چرا نقد کارکردهای غرب در افغانستان می تواند سبب ایجاد فشارسیاسی و مردمی علیه این کشورها در داخل و خارج از افغانستان شود و به تدریج منجر به تقویت پایگاه مردمی دولت افغانستان و تضعیف وجه نیروهای خارجی شود که دولت آلمان نیز شامل است؛ اهرمی دولبه که رییس جمهور چندی قبل در سخنان خود صریحا به ان اشاره کرد و گفت که ممکن چهره ی نیروهای خارجی از کمک کننده و دوست به اشغال گر و دشمن تبدیل شود.

بنابر این، به نظر می رسد که برخلاف محتوای رسمی بیانیه وزارت خارجه المان در مورد کنفرانس بن دوم، ممکن است اهداف و مقاصدی فراتر از آنها در این نشست دنبال شود که تقسیم قدرت بین دولت افغانستان و مخالفان مسلح به هرشکل ممکن، یکی از این اهداف اعلان نشده باشد.

 

دیدگاه شما