صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

پیمان استراتیژیک و ابهامات فزاینده

-

پیمان استراتیژیک و  ابهامات فزاینده

قرار بود میان افغانستان و ایالات متحده آمریکا، سند راهبردی و جامع که شامل همکاریهای همه جانبه میان هردو کشور میشد، امضا شود. اما به تازگي لحن برخي از سياسمتداران بخصوص راين كروكر سفير جديد اين كشورتغيير كرده و با اعلاميه خواندن اين موافقت نامه، تلاش مي كنند به نوعی از تعهدات الزام آور حقوقی در این پیمان شانه خالی کنند و آن را بیشتر یک جانبه و صرفا کمک سیاسی برای جلوگیری از مداخلات منطقه ی در امور افغانستان وانمود نماید اما جانب افغانستان این موضوع را نپذیرفته و مصر است که باید بر مبنایی خواست هر دو جانب و در قالب يك معاهده رسمي و حقوقي مطرح شود.

باری، علی رغم تاکید و اصرار نسبی هر دو طرف برای توافق و داشتن چنین پیمانی، اما با گذشت زمان بیشتر و نزدیک شدن به مراحل آماده سازی این سند، ابهامات و تناقضات در ادعا و رفتار هردوجانب بخصوص ایالات متحده آمریکا بیشتر دیده می شود؛ اختلافات و تن ندادن به مطالبات یکدیگر و متهم کردن دیگری به عدم توجه و احترام به شرایط طرف مقابل وطرح مکرر اختلافات موجود در مذاکره بر روی این سند ازسوی افغانستان در کنفرانس های مطبوعاتی و سخنرانی های رسمی و... از مسایل هست که نشان می دهد هر دوکشور تازه در مراحل ابتدایی تهیه و تدوین این سند است و برخلاف تصورات و انتظارات، پنداشته می شود که برای مدت بیشتری ممکن است مذاکرات روی مراحل مقدماتی ادامه پیدا کند و یا حتی به نتیجه مشخص نرسیده و به تعویق بیافتد.

تلاش براي غافلگير كردن همديگر
از اوایل امسال پنداشته می شد که تمام مدت طی مراحل این سند تا مرحله نهایی و امضا بیش از چهار پنج ماه طول نکشد و هردو کشور با توجه به توافقات قبلی و تاکید بر امضای این پیمان، به توافقات نسبی و ضمنی روی مسایل مورد نظر رسیده باشند وبا مذاکرات نمایشی و برگزاری لویه جرگه سنتی، کار آن را یکسره ساخته و آن را عملی کند اما آمد و رفت چند مرتبه ی هئیت آمریکایی ورد شدن دوسیه های پیشنهادی هردو طرف از سوی جانب مقابل، نشان می دهد که هر دو کشور در صدد استفاده حد اکثری از فرصت موجود به سود خویش است و تلاش می کند تا از نقطه ضعف دیگری، کمال استفاده را ببرد. ایالات متحده آمریکا ضعف و ناتوانی افغانستان را بهترین گزینه برای تحمیل خواسته های یک جانبه خویش ارزیابی کرده و متقابلا افغانستان نیز با نیازمند پنداشتن آمریکا به حضورش در افغانستان، تلاش می کند تا این کشور را تحت فشار بیشتر قرار بدهد و سند استراتیژیک را با محتوای دلخواه، به یک پیمان الزام آور حقوقی مبدل سازد.

طرح پیشنهادات مشخص از سوی افغانستان که هنوز مورد قبول آمریکا قرار نگرفته و مقاومت آمریکا در مورد پذیرفتن این طرح ها، نشان می دهد که هردو کشور تصور نمی کردند که با چنین شرایطی از جانب مقابل در طی مراحل آماده سازي این سند مواجه شود و یا در واقع با نوعی شگرد و بازی ظریف و هوشمندانه روبرو گردد که در نهایت این سند را به تعامل کاملا جدی و دو جانبه بر مبنایی حقوق بین الملل مبدل سازد. می شود تصور کرد که امریکا در امضا و عملی کردن این سند خیلی جدی نبوده است و انتظار هم نداشته است که با خواسته ها و مطالبات آنچنانی از سوی افغانستان روبرو شود و اکنون با طرح این خواست ها ازطرف افغانستان، ارایه پاسخ به این کشور کار دشوار است و آنهم با شرایط خراب اقتصادی که ایالات متحده این روزها دست به گریبان است.

پیمان استراتیژیک و چشم انداز نه چندان روشن
درز اختلافات میان هردو کشور، نشان میدهد که رسیدن به توافق مشترک به این زودیها کار چندان آسان و ساده ی نیست؛ جانب آمریکا شرایطی دارد که قبول آنها از سوی افغانستان به معنایی بی تاثیر بودن این سند برای این کشور است. تعویق عملی شدن پیمان استراتیژیک به شرایط که پول کافی برای عملی کردن آن فراهم شود و مقاومت در پذیرفتن درج کمک های چند میلیارد دالری سالانه این کشور در این پیمان و ... بیان گر این است که هنوز هردو کشور راه درازي برای رسیدن به توافقات نهایی در پیش دارند. سخنانی هفته جاری رییس جمهور کرزی نشان می دهد که افغانستان تا هنوز موفق به قبولاندن خواسته هایش به جانب مقابل نشده است و مصاحبه سفير آمريكا با بي بي سي در مورد اعلاميه بودن اين قرار داد بر خلاف انتظار همه بود و مي شود گفت به نوعي عقب نشيني از سياست قبلي اين كشور در مورد امضاي يك پيمان راهبردي با افغانستان است.

از سوی دیگر، لویه جرگه که قرار است برای امضای این سند تدویر شود، با مشکلات قانونی و حقوقی مواجه است و هنوز یک نظر واحدی در افغانستان در مورد امضا و یا عدم امضا این سند بوجود نیامده است. مردم نیز با موج رسانه ها سرگردان هستند و در بسیاری از رسانه ها نیز تحلیل بی طرفانه و مسولیت پذیرانه از وضعیت افغانستان و نفع و ضرر داشتن پیمان استراتیژیک با امریکا صورت نمی گیرد.

کشور های منطقه نیز مکررا مخالفت خود را با امضای پیمان مذکور اعلان می کنند و تمام راه های دیپلوماتیک را برای جلوگیری از امضای این توافقنامه به کار گرفته اند.
برخی از موارد از جمله پایگاه نظامی آمریکا در افغانستان نیز هنوز با تضاد و تناقض بیان می شود و این موضوعات خود بر پیچیدگی های این سند و نفع و ضرر آن افزوده است و ارایه یک چشم انداز روشن و واضح را نیز از آینده این پیمان سلب کرده است.

دیدگاه شما