چندین ماه از شکل گیری جنجالها میان قوای سه گانه کشور بر سر انتخابات پارلمانی دور دوم می گذرد که درجای خود موجب ایجاد مشکلات در کارهای اداری و سردرگمی در مسیر سیاسی کشور شده است. تا کنون که بیش از پیش چشم ها به سمت اطاق تصمیم گیری قوای سه گانه کشور خیره شده و همه منتظر پایان یافتن این غایله هستند، چگونگی سرنوشت این موضوع نا مشخص است و هرچه که زمان بیشتر می گذرد، بر پیچیدگی آن نیز افزوده می شود. هرچند که بازهم در هفته جاری رییس جمهور در دیدار با برخی از بزرگان دولتی و جهادی، دریافتن راه بیرون رفت از بحران سیاسی موجود تاکید کرده و مسولان سه قوه را به انعطاف پذیری فراخواند ولی این امر که توصیه های اخلاقی در افغانستان معمولا ره گشا نبوده، امیدواریها برای حل این اختلافات را کم رنگ تر ساخته است؛ بخصوص اینکه رییس جمهور بارها از حل این جنجال در اولین فرصت ممکن سخن گفته و اما تاکنون هیچ نشانی از انعطاف پذیری حتی در خود قوه مجریه که رییس جمهور در راس آن قرار دارد، دیده نمی شود. واکنش های مکرر اعضای پارلمان نیز بر پیچیدگی ها اوضاع افزوده است.

جوانب درگیر؛ یک قدم به پیش، ده گام به عقب
هر سه قوه و کمیسیون مستقل انتخابات که در گیر ماجرای انتخابات پارلمانی سال گذشته هستند، مکررا از ضرورت و فوریت حل تنش موجود سخن می گویند و از ضررها و زیان های جبران ناپذیر آن برکشور، حاکمیت قانون و همگرایی های سیاسی قوای سه گانه نیز یاد آور می شوند اما نحوه برخورد، سرسختی و ایستادگی هرکدام در مواضع قبلی و تهدید طرف مقابل، نشان می دهد که هیچ کدام از جوانب ذیدخل دقیقا به این موضوع فکر نکرده است که چگونه به یک راه حل منطقی و عاقلانه در این مورد دست پیدا کنند؛ پارلمان از راه اندازی تظاهرات مردمی و مورد بازخواست قرار دادن رییس جمهور بر اساس ماده 69 قانون اساسی سخن می گوید و قوای قضایه و مجریه نیز از عملی کردن قانون و تطبیق عدالت. کمیسیون مستقل انتخابات نیز برمواضع قبلی خویش پای می فشارد و میانجیگریهای که تا هنوز صورت گرفته، ره بجایی نبرده است.

جانب دیگر این قضیه، وکلای معترض است که همچنان برشعار تطبیق عدالت و گرفتن حقوق ضایع شده مردم تاکید دارند و تنها راه حل این مشکل را تصاحب چوکی های می دانند که در پارلمان- به باور آنها- غصب شده و به اثر تزویر و تقلب به دست افراد متقلب، افتاده است. طولانی شدن این کشمکش ها همه را خسته کرده و به نظر می رسد که هم اکنون تمام جوانب ذیدخل دیگر امیدی به پیروزی خود نداشته و به دنبال راه بیرون رفت از وضعیت حاکم باشد که این یک گام به جلو تلقی می شود اما بدبختانه با گذاشتن یک گام به جلو، با اصرار و پا فشاری بر مواضع قبلی، گام های زیادی به عقب بر می داشته می شود که خودعامل کندی در حل این معضل گردیده است.

همکاری با مشت های گره کرده!
یکی از مشکلات اساسی این بحران، نحوه ی برخورد جوانب درگیر با یکدیگر است؛ درحقیقت ماهیت این دعوا دیگر از حالت حقوقی و قانونی خارج شده و بیشتر به یک موضوع حیثیتی برای هرکدام از قوای سه گانه تبدیل شده و همین امر باعث لج و لجبازی و سنگر گیری هرکدام از اطراف قضیه در برابر یکدیگر گردیده است.

درحالیکه این مشکل می توانست به عنوان یک مشکل حقوقی مطرح شود و نظر هرسه قوه را برای حل آن با تشریک مساعی یکدیگر، جلب کند. انتظار می رفت نوع نگاه هر سه قوه به این معضل، بیشتر نگاه همگرایانه و دوستانه باشد و وقوع چنین مشکلاتی را به عنوان نقطه مشترک کاری در نظر بگیرند اما برعکس انتظارات، در زمان کوتاهی پس از اعلان نهایی نتایج انتخابات، این مشکل به یک نقطه اختلاف بر انگیز و مستمسکی برای تضعیف و انتقام گیری از یکدیگر مبدل گردید.
اکنون هم تمام جوانب با مشت های گره کرده در برابر طرف مقابل ایستاده اند و همچنان به تهدید و مبارزه طلبی می پردازند.

این دقیقا همان چیزیست که معضل انتخابات را به یگ گره کور تبدیل کرده است. در صورت که عزم واقعی و اراده صادقانه برای حل این معضل وجود داشته باشد، لازم است که جوانب دخیل در قضیه مشترکا برای رسیدن به یک نتیجه قناعت بخش تلاش کنند و نباید به موضع گیری خود، سر سختی و مقاومت نشان دهند وبا تشکیل یک هیئت مشترک کاری متشکل ازجوانب درگیر و متخصصین حقوقی، به یک راهکار واقعی دست یابند و همه جوانب، آن را بپذیرند. در غیر این صورت، به نظر نمی رسد که دامنه این بحران به سادگی و آسانی به پایان برسد.

پیچیدگی های موضوع و خویشتن داری قوا
نباید فراموش کرد ریشه های تنش بوجود آمده کنونی خیلی ساده و بسیط نیست و نفس وارد کردن اتهام به یکدیگر و یا یدک کشیدن تطبیق عدالت و قانون، نمی تواند ریشه شکل گیری این گونه مشکلات را از بین ببرد و زورگویی و برتری طلبی نیز فقط مشکلات را دشوار تر می سازد. بلکه لازم است همه به عمق قضیه نگاه کرده و خلاهای را مطالعه و پرکنند که می تواند در جاهای دیگر نیز سر بر آورند و دامنگیر کشور شود. تهدید و ایستادگی هر سه قوا در برابر یکدیگر در قضیه مشکلات انتخابات پارلمانی، تنها تاکنون وضعیت را پیچیده تر ساخته و واقعا از موشکافی و تجزیه درست مسله جلوگیری کرده است. در حالیکه هنوز این موضوع حل نشده که آیا واقعا این مشکل یک مشکل سیاسی است یا حقوقی؛ هردو جانب قضیه دلایل خود را دارد وهمین امر می طلبد که در قدم نخست و بی طرفانه، به روشن شدن متعلق دعوا پرداخته شود.

از جانب دیگر، امکان دارد در انتخابات پارلمانی دور دوم تخطی ها و تقلباتی نیز وجود داشته باشد، در صورتیکه کمیسیون شکایات انتخاباتی به هردلیلی نتوانسته باشد به این مشکلات درست رسیدگی کرده باشد، ضرر آن را باید کی متقبل شود؟ بیم نقض قانون و احتمال پیمودن مسیر مستبدانه از سوی قوه مجریه نیز هشداری قابل تامل است و باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. بنابر این، با درنظر گرفتن پیچیدگی های موجود، تنها راه حل، کار مشترک و رسیدن به توافق نهادهای ذی ربط بر اساس منافع ملی است. آنها باید تلاش کنند که این گونه مسایل را به عنوان سمبول حیثیت خود تلقی نکرده بلکه فقط خود را موظف به یافتن راه حل و از بین بردن ریشه مشکلات بدانند.

برخورد توام با آرامش، مهمترین مسولیت هر سه قوه در قبال این مسله است؛ چرا که برخورد احساساتی و تند از سوی هرکدام از نهادهای دخیل، صرف بر پیچیدگی اوضاع و تیره تر ساختن فضای سیاسی کمک می کند، نه به رسیدن به یک راه حل درست.