یکی از مسائل بسیار مهم و حیاتی که همواره در کشور ما از آن آگاهانه یا نا آگاهانه غفلت می شود سویه ی دیگر تلاش های صلح حکومت است که آن هم به اندازه جنگ ویرانگر و بنیان سوز است. اگر جنگ از شهرها و سرزمین های آباد ویرانه و گورستان بر جای می گذارد صلح اگر از مجرای درست و صحیح عملی نشود نیز به همین میزان تراژیک و فاجعه آمیز است.

در روزهای اخیر زمزمه های شنیده می شود که برخی افراد و نهادهای مختلف دولتی در کشور حاضر اند آزادی بیان را در افغانستان به بهانه رسیدن به سراب صلح محدود سازند و بزرگترین دست اورد نظام جدید در کشور را قربانی خواسته گروه های شورشی آشتی ناپذیر نمایند.

صدیق الله احمدی مسؤل دیده‌بان رسانه های آزاد روز دوشنبه در یک نشست خبری در کابل گفت که برخی از نهادهای دولتی، شماری از اعضای کابینه رییس جمهور کرزی، تعدادی از اعضای شورای ملی، برخی از اعضای شورای عالی صلح و شورای علمای افغانستان در نظر دارند تا محدودیت‌هایی را در رسانه‌های کشور وضع کنند. وی افزود که دولت به ویژه رییس جمهور کرزی حق ندارد تا آزادی بیان را محدود سازد و آن را قربانی گفتگوهای صلح نماید.به گفته توحیدی، در نظام کنونی عده‌ ای حاضرند هر نوع معامله صورت بگیرد، تا مخالفان مسلح به پروسه صلح بپیوندند.

در افغانستان همه روزه ده ها نفر بر اثر حملات مرگبار مخالفین جانهای شیرین شانرا از دست می دهند و در نتیجه صد ها انسان مظلوم و بی گناه دیگر تا پایان عمر یتیم و بی سرپرست و بی خانمان می شوند. اکنون پرسش اساسی این است که در روند صلح تکلیف این انسانهای مظلوم و بی دفاعی که کشته یا بی خانمان و بی نوا شده اند چه می شود.

تکلیف خونهای به ناحق ریخته شده و ستم های نابخشودنی روا داشته شده در حق مردم چه می شود؟ این در حالیست که هر نوع ایجاد محدودیت بر رسانه‌ها، در مغایرت با قانون اساسی و قانون رسانه‌های همگانی قرار دارد و از جانب رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان عملی و اجرا نخواهد شد.

در چنین شرائطی طبیعی است که نگرانی های مردم از روند گفتگوهای صلح با مخالفان دولت افزایش می یابد و نباید حکومت و کسانی که در این گفتگوها نقش دارند حقوق شهروندی، آزادی بیان و آزادی رسانه ها را قربانی این گفتگوها بسازند.

مسلما آنانی که می خواهند محدودیت ها را در کار رسانه ها تحمیل کنند آسیب بزرگی به رسانه ها و آزادی بیان خواهد رساند. مردم به دولت منتخب و ملی شان اعتماد کرده و دولت را مدافع حقوق و منافع خود می دانند. یکی از حقوق اصلی شهروندان این کشور حق حیات است که توسط گروه های تروریستی همه روزه از تعداد زیاد از شهروندان کشور گرفته می شود.

حق داشتن یک محیط زندگی امن و سالم از حقوق اولیه دیگر شهروندان است که آن هم در این سالها از مردم گرفته وسلب شده است به هر حال ظلم و ستم ازجانب هر گروه و هرکس یا به هر ترتیبی که باشد زشت و ناپسند است و اگر در روند صلح این ظلم آشکاریعنی عدم محاکمه مرتکبین جنایت در این کشور در حق مردم رواداشته شود معلوم است که صلح پا نمی گیرد و ثبات واقعی ره آورد چنین صلحی نخواهد بود.

مسئله دیگر نظام کنونی و قانون اساسی است که در این سالها در این کشور شکل گرفته و هزینه های زیادی هم پای آن پرداخته شده است حال اگر قرار باشد این دست آورد های بزرگ مردم مورد معامله قرار گیرد آیا امیدی به ثبات و صلح در کشور شکل خواهد گرفت.

اما براستی چرا صلح؟ آیا جامعه جهانی واقعا عاجز و ناتوان از شکست چند گروپ تروریستی و مسلح در کوه ها ودره های افغانستان است؟ یا اینکه پشت پرده ماجرا چیز دیگر است و در شرائط کنونی دست رسی به این پشت پرده ها چندان امکان پذیر نیست؟ به نطر نمی رسد ردیابی عوامل و فاکتور های اصلی جدی ترشدن مباحثات صلح در کشور چندان دشوار باشد.

مسلما یک طرف اصلی و مهم مذاکرات صلح ایالات متحده آمریکا است که بیشترین هزینه های جنگ در افغانستان را متحمل شده است. اوباما در طراحي استراتژي جديدش كه با مشورت جنرال‌هاي ارتش به خصوص جنرال پترائوس شكل گرفته، به دليل مخالفت 63 درصدی افکار عمومی آمریکا هزینه های کمر شکن مالی و جانی این جنگ و همینطور انتخابات آینده ریاست جمهوری دراین کشور در تلاش است خودرا از بن بست جنگ در افغانستان برهاند.

به همین دلیل برخی گذارش ها حاکی از آن است که برخی قدرت های درگیر جنگ در افغانستان در تلاش است بزودی دفتر نمایندگی طالبان را در قطر بازگشایی نموده و شورای صلح افغانستان نیز از این تلاشها استقبال کرده اند.

در انتخابات آينده رياست‌جمهوري آمريكا؛ اوباما نگران بهره‌برداري جمهوري‌خواهان از جنگ افغانستان است.
به همين دليل اوباما استراتژي خروج تدريجي از افغانستان را اعلام كرده است. در برنامه خروج تدريجي نظاميان آمريكا و ناتو پيش‌بيني شده، اين نيروها تا سال 2014 از افغانستان خارج شوند، اما در همين حال فشار روي دولت افغانستان براي امضاي معاهده استراتژيك و مصالحه با مخالفان مسلح به هدف کاهش هزینه های جنگ افزايش پيدا كرده است.

بنابراين بحث خروج كامل آمريكايي‌ها مطرح نيست، بلكه بحث تغيير وضعيت نيروها و کاهش هزینه های جنگ مطرح است. شاید اگر صلح به جايي نرسيد، ارتش افغانستان با طالبان خواهد جنگيد، يعني جنگ بين‌الافغاني خواهد شد مانند آنچه در ويتنام اتفاق افتاد.

در شرائط کنونی بسیاراز مخالفان اوباما در آمریکا این بحث را بر افزایش فشارها بر رئیس جمهوراین کشور مطرح می کند که جنگ در افغانستان به بن‌بست رسيده است نه آمريكا توان شكست طالبان را دارد، نه طالبان از طريق نظامي مي‌توانند دست آورد چندانی داشته باشند.

وقتي جنگ به بن‌بست رسيده علي‌القاعده بايد مذاكره و راه‌حل سياسي در اولويت قرار بگيرد، ولی اینکه این راه حل چه باشد و چگونه می توان مخالفان مسلح دولت افغانستان را به پذیرش مذاکرات صلح راضی کرد خود یکی از پیچیده ترین مسائل در این کشور است.

در پایان باید گفت درست است که هزینه های این جنگ برای افغانستان و جامعه جهانی بسیار سنگین بوده است اما واقعیت این است که دست آورد ها نیز بسیار بزرگ و برجسته است. حال اگر این دست آورد ها را قرار باشد به پای خواسته های یک عده شورشی آشوب طلب که به هیچ عنوان نمی خواهند مردم افغانستان روی آرامش و سعادت راببیند قابل پذیرش است؟.

براستی اگر قرار باشد دولت افغانستان تمامی دست آورد های چندین ساله اش را قربانی کرده و از خط قرمز های خودش عبور کند هرگز صلح و آرامش، و اعتماد و یکپارچگی ملی در افغانستان شکل خواهد گرفت؟ بسیار روشن است که چنین چیزی ممکن نیست بنا براین بایسته است دولت در مذاکرات صلح و بازگرداندن طالبان به زندگی عادی خط قرمز ها و اصول و مبانی معین نظام کنونی را قربانی نکرده و پاسبان قانون اساسی و حقوق مردم و شهروندان در برابر زورگویی های مخالفان مسلح باشد.