در اینکه صلح آرزوی دیرین مردم ما است و آرامش و آسایش در سایه صلح مهمترین دغدغه و هدف زندگی انسان است هیچ تردیدی نیست. ازاین رو هر نوع تلاش و اقدام برای رسیدن به صلح ارزشمند و مفید است ولی سوال اساسی این است که برای بدست آوردن صلح چه بهای را باید پرداخت؟ و در افغانستان کنونی دولت مردان تا کجا حاضر اند بخاطر مصالحه با مخالفان مسلح از اصول و ارزشهای که نظام جدید در افغانستان بر آن بنیان گذاشته شده است عبور نماید؟ قانون اساسی کشور مبتنی براصول و ارزشهای مسلمی است که نمی توان از آن برای رسیدن به هر هدفی اعم از صلح عبور نمود و آنرا نادیده گرفت؛ زیرا دراین صورت صلحی درکار نخواهد بود بلکه تسلیم شدن در برابر خواسته های دیگران و واگذاری تمامی ارزش ها و اصول است.

در موضع گیریهای حکومت و سیاست گذاری ها در روند صلح تناقضات و پارادوکس های اشکاری دیده می شود که واقعا جای تامل دارد. دولت افغانستان اعلام کرده است که تنها زمانی حاضر به گفتگو با نیروهای مسلح مخالف دولت است که شرایط حکومت مبتنی بر پذیرفتن دستاوردهای ده ساله حکومت افغانستان، پذیرفتن قانون اساسی کشور، حقوق بشر، حقوق زنان، پایان دادن به خشونت و جنگ علیه مردم افغانستان و قطع رابطه کامل با گروه های تروریستی را مخالفان مسلح قبل از آغاز مذاکره بپذیرند.

اما در مقابل دیده می شود بدون اینکه طالبان هیچ کدام ازاین خواسته های دولت را بپذیرد یا حد اقل در اظهار نظرها مورد توجه قرار دهند حکومت با گشایش دفتر طالبان در کشورهای دیگر و آغاز مذاکرات موافقت می کند و دولت اعلام می کند که حاضر است با این گروه وارد مذاکره شود.

حال آنکه هیچ کدام از خواسته های اصلی و اساسی دولت مورد قبول مخالفان مسلح قرار نگرفته است. مسلما در چنین وضعیتی طالبان هرگز سعی نخواهندکرد که درخواستهای حکومت را بپذیرد چون در مقام عمل حکومت بدون در نظر داشت خواسته هایش وارد گفتگو و مذاکره شدن را می پذیرد.

رئیس جمهور کرزی روز سه شنبه در گفتگو با شماری از رسانه های کویتی گفته است اگر امریکا می خواهد برای مخالفین دولت افغانستان در کشور قطر دفتر ایجاد نماید، ما جهت برقراری صلح و ثبات در افغانستان با آن موافقت داریم، اگرچه ما ایجاد این دفتر را در کشور های عربستان سعودی و یا ترکیه ترجیع داده ایم.

رئیس جمهور در این مصاحبه در رابطه با پروسه صلح و اوضاع جاری کشور به خبرگزاری کویت و به رسانه های القیس، السیاسه، الوطن و رسانه های چاپی اتحادیه ژورنالستان کویت گفت که دولت افغانستان برای پیشبرد پروسه صلح به طور جدی آماده است و می خواهد که جهت مذاکره با مخالفین مسلح دولت هر چه زودتر یک آدرس مشخص تعیین گردد تا برای مذاکره با آنها گام های عملی برداشته شود.

این در حالی است که گفته می شود شورای عالی صلح نیز به منظور پیش برد روند صلح با ایجاد دفتر برای طالبان در قطر به طور مشروط موافقت کرد. شورای عالی صلح اعلام کرده است که این دفتر فقط برای پیشبرد گفتگوهای صلح ایجاد می شود و هیچ کشور خارجی حق دخالت در این روند را ندارد مگر اینکه با دولت افغانستان هماهنگی کرده باشد.

اکنون پرسش مهم این است که اولا چرا برای گفتگوهای صلح با مخالفان پیش شرط اعلام می شود؟ پاسخ روشن است که بدون پذیرش پیش شرطها گفتگو و مذاکره معنا نخواهد داشت بلکه تسلیم و واگذاری همه چیز به مخالفان عملی خواهد شد درصورت عدم پذیرش شرائط حکومت برای مذاکرات.

اما حال که پیش شرطها اعلام شده است سوال این است که اصلا طالبان پیش شرطها را پذیرفته است یا خیر؟ اگر پذیرفته است پس چرا به تداوم کشتار و خشونت ادامه می دهند و هیچ جای هم اعلام نکرده اند که ما پیش شرطهای حکومت را پذیرفته ایم.

چون اگر چنین چیزی از جانب طالبان اعلام گردد قطعا از جانب همه استقبال خواهد شد. بنا براین معلوم است که پیش شرطها توسط مخالفان به هیچ عنوان پذیرفته نشده است حتی در طرحی که اخیرا از سوی حکمتیار منتشر شد او نیز مشروعیتی برای نظام کنونی قائل نشده بود. حال که مخالفان هیچ کدام از شرائط دولت برای گفتگو و مذاکره را نمی پذیرند گفتگو چه معنای خواهد داشت و اعلام پیش شرط ها کاملا در تناقض با اقدامات عملی دولت نیست؟

مسئله مهم دیگر این است که طالبان نیز پیش شرطهای را برا مصالحه مطرح کرده اند که از آن جمله تغییر کامل نظام سیاسی، خروج کامل نیروهای بین المللی از افغانستان و بازگشت به سنت ها و اصول دوران حاکمیت طالبان از مهمترین های آن است. آیا دولت افغانستان این پیش شرطها را پذیرفته وارد گفتگو می شود؟ اگر تمامی شرائط طالبان را پذیرفته است که دیگر نیازی به گفتگو نیست باید تمامی امور را به طالبان واگذار کنند و مقامات حکومت همراه با نیروهای بین المللی افغانستان را ترک کنند.

آیا چنین صلحی اصولا ممکن است؟ و اصلا بهای صلح در افغانستان فراموش کردن تمامی دست آوردهای نظام جدید است؟ مسلما دولت افغانستان بدنبال چنین صلحی نبوده و نخواهد بود ازاین رو بایسته است که در روند صلح کاملا شفاف سازی صورت بگیرد و اذهان عمومی کاملا دراین مورد روشن گردد.

شاید به همین دلیل است که از اغاز روند صلح تا کنون گروه طالبان تمایلی به مذاکره نشان نداده اند بلکه برعکس و در پی درخواست دولت افغانستان به پیوستن این گروه به روند صلح آنان حملاتشان را گسترش بخشیده اند. بنا براین روشن است که تداوم چنین سیاست های از جانب حکومت نه تنها صلحی را به ارمغان نخواهد آورد که به تشدید خشونت ها و قدرت مند تر شدن مخالفان مسلح کمک خواهد کرد.

اما این خطر هم کاملا جدی است که بدون پذیرش پیش شرطهای حکومت پذیرش صلح ممکن است به قیمت قربانی شدن روند سیاسی موجود و زیر پا گذاشته شدن دستاوردهای مدنی مردم افغانستان تمام شود. در این صورت مردم افغانستان ساکت نخواهند نشست و شورش ها و مخالفت های گسترده مردمی و در نهایت جنگ ها و خشونت های بیشتر تا سرحد تجزیه افغانستان پیش خواهد رفت. بایسته است دولت محترم تمامی جوانب مسئله را در نظر گرفته با گشایش دفاتر رسمی طالبان و انجام گفتگو با این گروه اقدام نماید.

دولت و ملت افغانستان کاملا آگاه اند که گروه طالبان بارها اعلام کرده اند حاضر به گفتگو با دولت افغانستان نیستند چرا که دولت افغانستان را مشروع نمی دانند. این درحالیست که گفته می شود به طالبان پیشنهاد شده است اگر طالبان قانون اساسی افغانستان را نمی پذیرند ارتباط خود را با گروه های دهشت افکن قطع کرده و در مناطقی که خودشان در آن جا کنترل دارند حکومت کنند و مذاکرات با حکومت افغانستان ادامه پیدا کند تا افغانستان به یک رفراندوم برسد که مردم افغانستان کدام نوع حکومت را ترجیح میدهد.

اما طالبان با صراحت اعلام کرده اند تا زمانی که آمریکایی ها به صورت کامل از افغانستان خارج نشوند آنان حاضر نیستند در مورد صلح با جانب آمریکا مذاکره کنند و جنگ ادامه خواهد یافت. در چنین وضعیتی کاملا روشن است که حاکمیت طالبان بر بخش های از کشور و تداوم جنگ و خشونت و کینه و نفاق در کشور ارام آرام مسیر تجزیه کشور و انشقاق و جدایی ها دراین سرزمین را فراهم خواهد کرد. ایا دولت افغانستان حاضر است برای مصالحه با یک گروه شورشی به تجزیه کشور تن دهد؟ ایا پرداختن چنین بهای برای صلح غیر منطقی و غیر معقولانه نخواهد بود؟