درحالیکه برخی حلقات سیاسی در داخل کشور و مقامات آمریکایی از پیشرفتهای در روند صلح سخن می گویند طالبان رسما اعلام کرده اند که از تاسیس دفتر سیاسی برای طالبان درکشور قطر بی اطلاع اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان به رسانه‌ها گفته است که با رهبر طالبان در این مورد گفتگو کرده و هیچ پاسخی در این مورد دریافت نکرده است.

همچنان عبدالسلام ضعیف یک تن از مقام‌های پیشین طالبان نیز گفته است هیچ تایید رسمی از سوی طالبان در رابطه به دفتر قطر وجود ندارد. او گفته است ایجاد چنین دفتری تاکنون تنها یک گمان می‌باشد. این اظهارات نشان می دهد که فضای گفتگو وصلح به معنای واقعی وجود ندارد و این بسیار نگران کننده است زیرا اگر آن گونه که سخنگوی طالبان به رسانه‌ها گفته است، رهبران طالبان از ایجاد چنین دفتری آگاه نیستند و هنوز پیام روشنی به آنان نرسیده است پس گفتگو با نمایندگان کدام گروه طالبان صورت خواهد گرفت و چه پیامد‌هایی را برای خاتمه بخشیدن به جنگ افغانستان در بر خواهد داشت؟ این درحالیست که دولت افغانستان امتیازات فراوان را در این سالها برای طالبان قائل شده است و در نهایت به نظر می رسد دولت با رهایی برخی از رهبران طالبان علی رغم میل خود موافقت خواهد کرد.

زیرا اکنون مسأله گفتگو با طالبان بیشتر بر محوریت رهایی رهبران طالبان از زندان گوانتانامو می‌چرخد. یکی از اعضای شورای عالی صلح می‌گوید که این شورا از ایالات متحده خواسته است تا رهبران ارشد طالبان را از گوانتانامو و پاکستان به عنوان اقدامات اعتماد سازی رها کند.

ارسلا رحمانی، وزیر سابق رژیم طالبان و عضو شورای عالی صلح گفت :ما به طور رسمی فهرست نام ده نفر را که در زندان گوانتانامو و پاکستان هستند، به دولت امریکا فرستاده‌ایم. رحمانی گفت افرادی که خواسته شده تا رها شوند 5 نفر از 20 رهبر طالبان در گوانتانامو به شمول خیرالله خیرخوا وزیر داخله طالبان، محمد فضل و نوالله نوری می‌باشند. وی همچنین افزود که آنها خواستار آزادی برخی دیگر از رهبران طالبان از پاکستان بشمول ملا برادر، ملا عبیدالله آخند وزیر دفاع طالبان و ملا ترابی وزیر عدلیه طالبان هستند.

به نظر میرسد ابهامات جدی پیرامون روند صلح وجود دارد که این فضای مبهم و ناروشن نهایتا بی اعتمادی ملی در کشور را بوجود خواهد آورد. بی خبری اولیه حکومت افغانستان از گفتگوهای صلح امریکا و طالبان در حالی اعلام شد که قرار گزارش رسانه ها، از مدت ها بدینسو میان امریکا و طالبان گفتگو جریان داشته که نتایج و نشانه های آن عملاً آشکار گردیده است.

این گونه اقدامات نشان می دهد که عملا دولت افغانستان به حاشیه رانده شده و نمی تواند به عنوان نماینده واقعی ملت افغانستان در تعیین سرنوشت این کشور نقش افرین باشد. این درحالیست که تاسیس دفتر طالبان در قطر و رهایی رهبران این گروه به رغم مخالفت اولیه دولت افغانستان ابهامات را بیش از پیش کرده است.

درهمین حال اخیرا جوبایدن معاون رئیس جمهوری امریکا در اظهاراتی گفته است طالبان دشمنان امریکا نیستند و از سوی دیگر طبق گذارشهای خبری گفته می شود که نام ملا عمر رهبر طالبان هیچ گاه در لیست سیاه اف بی آی نبوده است. براستی اگر دولت افغانستان هیچ نقشی نه در تعیین مکان گفتگوها و نه در تعیین شرائط اصلی مذاکرات ندارد پس در این میان نقش و جایگاه مردم افغانستان در این گفتگوها و تصمیم گیریهای کلان سیاسی چیست؟

اگرچه گفتگو و مذاکره برای صلح هر زمانی که باشد می تواند جنبه های مثبت نیز داشته باشد ولی مسئله این جا است که عدم شفافیت و وجود ابهامات جدی و همینطورعبور از اصول و ارزشهای که نظام جدید بر آن پایه گذاری شده است نه تنها صلح را به ارمغان نخواهد آورد که مخالفت های گسترده داخلی را در پی خواهد داشت و اختلاف و تنش بیش از گذشته در کشور شعله ور خواهد شد.

زیرا بطور مثال افرادی که قرار است آزاد شود دست شان به خون مردم و کشتار مردم مظلوم افغانستان آغشته است و معروفترین این افراد که قرار است زندان گوانتانامو را ترک گویند، "محمد فضل" از فرماندهان طالبان است که در پرونده وی طی سال‌های 1998 تا 2001 میلادی، کشتار وسیع مردم در ولایت بلخ، قتل دیپلمات‌های ایرانی، آشوب در زندان "قلعه جنگی" در "مزارشریف" که منجر به کشته شدن یک مأمور سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا شد، دیده می شود.

در چنین وضعیتی دولت افغانستان فکر نمی کند که مخالفان طالبان در داخل کشور، بویژه گروه های که سالها در این کشور با طالبان جنگیده اند و هزاران کشته داده اند ساکت نمی نشینند و این مسئله به تنش ها و از هم پاشیدن وحدت ملی در کشور منتهی خواهد شد.

بنا بر این بایسته آن است که همین اکنون تا دیر نشده برای ایجاد و تقویت هر چه بیشتر اعتماد و وحدت ملی از اقدامات چالش بر انگیز در کشور خود داری شود. متاسفانه ضعف های حکومت در تمامی عرصه ها مشهود است از جمله اظهارات خود مقاما ت حکومت در چند روز اخیر در مورد تحولات صلح این مسئله را آشکارا نشان داده است.

در چنین حالتی می توان براحتی نتیجه گرفت که کشور در اوضاع نابسامانی به سر می برد و دولت نتوانسته در 10 سال گذشته به خواسته های اصلی مردم که همانا ایجاد ثبات و امنیت پایدار و محو کامل تروریزم و خشونت در کشور بوده است جامه عمل بپوشاند.

در این حالت معلوم است که هر نوع تلاش برای وارد کردن طالبان در قدرت به معنی نادیده گرفتن منافع ملی و خواسته های اصلی مردم است. مردم چه در دوران حاکمیت طالبان و چه در ده سال گذشته متحمل خسارات جبران ناپذیر شده و هزینه های سنگین جانی و مالی را تحمل کرده اند بنا بر این نادیده گرفتن این واقعیت ها و تلاش برای بازگرداندن بی قید و شرط طالبان به قدرت می تواند تنش های و مشکلات جدی را در داخل کشور بوجود آورد.

ازاین رو بایسته است دولت افغانستان اولا شفاف سازی لازم را از طریق اطلاع رسانی شفاف و روشن به مردم در مورد تلاشهای صلح انجام دهد تا از شکل گیری هر نوع بحران جدید در کشور جلوگیری نماید. در قدم دوم باید در مذاکرات و گفتگو ها تمام جوانب مسئله در نظر گرفته شود و تمامی گفتگو ها و مذاکرات فقط درچارچوب های قانونی و بدور از هر نوع رنگ و بوی جناجی، قومی و یا زبانی و تباری صورت بگیرد.

تنها در این صورت است که می توان به نتایج این تلاشها امید بست و گرنه بدون در نظر داشت تمامی جوانب ماجرا ممکن است این اقدامات نتایجی را در پی داشته باشد که برای افغانستان خطرناک و جبران ناپذیر باشد.