صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

اهمیت عملیات های شبانه و توافق نامه آن

-

اهمیت عملیات های شبانه و توافق نامه آن

سرانجام حکومت های افغانستان و ایالات متحده امریکا تفاهم نامه ای را در مورد عملیات شبانه ، که یکی از جنجالی ترین موضوعات طرفین تصور می شد ، به امضا رسانیدند. هم چنین گفته می شود که امضای این تفاهم نامه، گامی خواهد بود بسوی امضای سند پیمان استراتژیک میان افغانستان و ایالات متحده امریکا.

بر اساس اطلاعات نشرشده این تفاهم نامه بتاریخ بیست حمل سال جاری بوسیله جنرال عبدالرحیم وردک، وزیر دفاع کشور و جان آلین، فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، به امضا رسیده است. وزیردفاع کشور در هنگام امضای این تفاهم نامه ابراز داشت که امضای این تفاهم نامه، افغانی سازی عملیات های ویژه در خاک افغانستان را تسریع بخشیده و یک گام اساسی در جهت تحکیم حق حاکمیت ملی کشور خواهد بود.

این تفاهم نامه در حالی به امضا رسیده است که قبل از این رئیس جمهور بارها از نیروهای امریکایی بخاطر انجام عملیات های شبانه انتقاد نموده و حتا تاکید ورزیده بود تا زمانی که این حملات پایان نیابد، سند پیمان استراتژیک میان کابل و واشنگتن به امضا نخواهد رسید. اما به راستی اهمیت انجام عملیات های شبانه در چیست؟ چرا طی روزهای گذشته این موضوع این قدر مورد بحث و مجادله قرار داشت؟ آیا انجام این عملیات یا بوسیله نیروهای امریکایی و یا نیروهای داخلی از اهمیت لازم برخوردار می باشد؟

بر اساس ارزیابی های بعمل آمده قراین و دلایل چنین نشان میدهند که انجام عملیات های شبانه یکی از موثرترین اقدامات ضد تروریستی و ایجاد محدودیت برای مخالفین بشمار می آمده است. به تعبیر یکی از نمایندگان مجلس انجام عملیات های شبانه کمر مخالفین را شکسته است. یکی از فرماندهان عملیات ویژه اردوی آمریکا با حمایت از حملات شبانه گفت که این حملات بسیار با ارزش است.

بگفته این فرمانده در جریان سال گذشته حدود ۲۸۰۰ عملیات بر ضد مواضع شبه نظامیان در افغانستان صورت گرفته است، ولی در ۸۵ درصد این عملیات ها، نیروهای امریکایی یک گلوله هم فیر نکرده اند و تلفاتی ملکی هم در چنین عملیات هایی کمتر از یک در صد بوده است. چنین عملیات هایی برای یافتن کسانی که خود را مخفی می سازند، از اهمیت زیاد برخوردار است.

بگفته بسیاری از صاحب نظران انجام عملیات های شبانه مخالفین را در رعب و وحشت جدی و غیرقابل تصور قرار داده است. مخالفت های که با انجام عملیات های شبانه صورت میگرفته است از یک موضع واحد و دیدگاه یکسان برخوردار نبوده است. به معنی دیگر مخالفت های صورت گرفته با انجام عملیات های شبانه از موضع گیریهای مختلف سرچشمه می گرفته است.

برخی از مخالفت ها در واقع از سوی کسانی صورت میگرفت که آنان به نوعی با مخالفین هماهنگ بودند؛ یا اینکه فعال بودن مخالفین مسلح را به نفع خود میدانستند. آنان میدانستند که انجام عملیات های شبانه موجب محدودیت و در نهایت قطع فعالیت های مخالفین مسلح خواهد شد. به همین جهت از طرق مختلف و اعمال نفوذهای مختلف تلاش داشتند که از انجام عملیات های شبانه جلوگیری شود. عده ای دیگر به دلیل دیگر مخالف انجام عملیات های شبانه بودند.

این عده بر این نظر بودند که عدم رعایت بعضی هنجارها و رفتارها از سوی سربازان ناتو موجب گردیده است که مردم عادی آسیب ببینند. آنان بر این موضوع تاکید داشتند که حتا در مواردی بعضی از افراد غیرنظامی هم جان شان را از دست داده اند. هم چنین ورود سربازان امریکایی بخانه های مردم محل ، در عملیات شبانه موجب ناخرسندی و نارضایی مردم عادی گردیده است.

به همین جهت آنان اصرار داشتند که انجام عملیات های شبانه قطع شود. کسانی دیگر به این باور بودند که انجام عملیات هایی مهم باید بوسیله نیروهای افغان یا در هماهنگی با نیروهای افغان صورت گیرد. به باور این عده انجام عملیات های شبانه بوسیله نیروهای ناتو به نوعی نقض حاکمیت ملی شمرده می شود. به همین جهت این عده تاکید داشتند که انجام عملیات های شبانه بایستی در چهارچوب یک تعهدنامه یا تفاهم نامه سازمان یافته و انسجام داده شود. با تحقق این امر در واقع حاکمیت ملی کشور نیز اعاده می گردد.

به هر روی اینک چنین معلوم می شود که پس از جنجال های زیاد بر سرانجام عملیات های شبانه اینک دو کشور امریکا و افغانستان تفاهم نامه ای را به امضا رسانیده اند که بر اساس آن عملیات های شبانه ادامه خواهد یافت. امضای این تفاهم نامه به نظر می رسد که برای مخالفین نظام سیاسی خبری خوش نخواهد بود.

یکی از مقامات رسمی در این ارتباط گفته است که با امضای این تفاهم نامه، تمامی عملیات های شبانه تحت رهبری افغان ها صورت خواهد گرفت. وی تاکید ورزید که با امضای این تفاهم نامه، نیروهای امریکایی در حملات شبانه و عملیات ویژه، نقش حمایتی را دارند.

گفته می شود که برای سازمان دادن به چنین برنامه ای در صورتی که ضرورت به عملیات شبانه تشخیص داده شود یک کمیته مشترک ، مرکب از افغانها و نیروهای ناتو و امریکایی با درنظر داشت مفاد تفاهم نامه اقدامات عملی را صورت خواهند داد. هم چنین در مفاد این تفاهم نامه گفته می شود که امضای این سند به قضات افغان امکان خواهد داد تا این نوع عملیات ها را بررسی و درباره بازداشت افراد پس از یورش ها تصمیم بگیرند.

مواردی که در این تفاهم نامه حایز اهمیت دانسته می شود عبارت است از: اینکه عملیات خاصی که انتظار میرود منجر به توقیف افراد، تفتیش یک خانه مسکونی یا حریم شخصی گردد، باید در مطابقت با قوانین افغانستان اجرأ گردند. هم چنین تاکید گردیده است که انجام عملیات های شبانه با درنظرداشت و رعایت اصول و احکام قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان؛ با توجه به دست آورد های مشترک در همکاری شان در راستای مبارزه با تروریزم بین المللی، افراطیت و تأمین ثبات در افغانستان؛ با اتکأ به پیشرفت های حاصله در روند جاری انتقال مسئولیت های رهبری در سکتور امنیتی به نیرو های امنیتی افغان در مطابقت با اصول اعلامیه لیزبن و با تاکید بر احترام کامل از جانب ایالات متحده به حاکمیت ملی افغانستان صورت خواهد گرفت.

در جهت افغانی سازی این عملیات در این تفاهم نامه آمده است شرایط افغانی ساختن عملیات خاص طرفین بر این نیت شان تأکید می کنند که عملیات خاص در چارچوب قانون اساسی افغانستان، بخصوص مواد چهارم، پنجم ، هفتم، سی و هشتم و پنجا و هفتم آن اجرأ میگردند؛ خانه های مسکونی باید تنها در صورت ضرورت تفتیش گردند، و در چارچوب عملیات خاص، فقط قوای افغان خانه های مسکونی و محوطه های شخصی را تفتیش کرده میتوانند؛ قوای افغان مسئولیت محافظت از تمام اطفال، زنان و مکان های حساس فرهنگی را دارند؛ ایجاد میکانیزم های عدلی، پیگرد قانونی و تحقیقاتی که صدور به وقت و مصئون مجوز های عدلی را جهت اجرای عملیات خاص علیه اشخاصی که مشکوک به واجد شرایط بودن با معیار های توقیف، بازداشت و یا تعقیب عدلی مطابق قوانین افغانستان هستند، ممکن سازد؛ تعیین اشخاص مطمئن و با صلاحیت در گروپ هماهنگی عملیاتی، جهت تسهیل تطبیق و صدور مجوز های یاد شده؛ هم چنین در حمایت از افغانی ساختن کامل عملیات خاص و به هدف تشکیل قوای خاص پایدار و مجهز برای افغانستان، ایالات متحده تعهد می کند تا به کمک های خویش را بر اساس موادی که در این تفاهم نامه گنجانیده شده است عملی سازد.

به هر روی امضای این تفاهم اقدامی مهم در جهت انجام عملیات شبانه به رهبری نیروهای افغان بشمار می رود . حال اینکه نیروهای افغان تا چه اندازه توانایی و ظرفیت پیشبرد این برنامه را خواهند داشت آینده نشان خواهد داد. نکته مهم دیگری که درباره پیامد امضای این تفاهم نامه باید یادآور شد اینست که تحلیل گران سیاسی و هم چنین مقامات هر دو کشور اذعان داشته اند که امضای این تفاهم نامه برای توافق در مورد سند پیمان استراتژیک میان دو کشور، مهم دانسته می شود.

بقول جنرال جان الین با امضای این تفاهم نامه هر دو کشور یک قدم به امضای پیمان استراتژیک نزدیک شده اند. بعضی مقامات افغانستان و ایالات متحده امریکا نیز پیش بین شده بودند که تلاش هایی در جریان است تا پیش از کنفرانس ماه می ناتو در شیکاگو، توافقنامه پیمان استراتژیک به امضا برسد. امضای تفاهم نامه در مورد عملیات های ویژه شبانه، پیشرفت مهمی در این راستا تلقی می گردد.

دیدگاه شما