صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

منافع منطقه ای پیمان استراتیژیک آمریکا و افغانستان

-

منافع منطقه ای پیمان استراتیژیک آمریکا و افغانستان

امضای پیمان استراتیژیک آمریکا و افغانستان و همینطور تایید سریع آن در پارلمان افغانستان با طرح نگرانی های از سوی برخی از همسایگان افغانستان همراه بوده است. اما مقامات افغانستان در واکنش به نگرانی های کشور های منطقه از امضای موافقت نامه همکاری های استراتژیک افغانستان و امریکا، گفته اند که از خاک افغانستان بر علیه هیچ کشور دیگر استفاده نمی شود.

اما کشور های منطقه از جمله ایران و پاکستان از امضای موافقت نامه همکاری های استراتژیک میان امریکا وافغانستان اظهار نگرانی کرده اند ولی زلمی رسول رسول وزیر خارجه افغانستان گفته است "پیش از امضای موافقت نامه با کشورهای منطقه از جمله ایران، چین، پاکستان و برخی کشور های منطقه صحبت شده و افغانستان برای آنان تضمین داده که این توافق نامه به ضرر هیچ کشوری نیست."

اما با این وجود این یک پرسش اساسی است که براستی امضای پیمان های استراتیژیک افغانستان با کشورهای مختلف اروپایی و آمریکا به ضرر کشورهای منطقه است یا اینکه این پیمانها می تواند در مسیر شکست تروریزم در افغانستان منافع کشورهای منطقه را نیز تامین نماید. همچنانکه حضور ده ساله ناتو و قوای ائتلاف در این کشور نه تنها به ضرر کشورهای منطقه تمام نشده است بلکه تهدیدهای تروریستی و امنیتی از افغانستان را که می توانست توسط طالبان و القاعده علیه کشورهای منطقه عملی شود را بر طرف کرده است.

نخستین مسئله ای که در امضای تمامی پیمانهای استراتیژیک افغانستان با کشورهای مختلف هم برای افغانستان و هم برای قدرتهای منطقه ای و همسایگان افغانستان خیلی اهمیت دارد این است که نخست باید خواسته های امریکا و سایر هم پیمانان افغانستان در این پیمان ها مشخص شود. به همین دلیل هم جرگه عنعنوى با امضای پيمان استراتژيک با امريکا به شکل مشروط موافقت کرد.

با آنکه اعضای جرگه امضاى سند راهبردی ميان افغانستان و امريکا را يک ضرورت دانسته و آن را در تامين امنيت و بهبود وضعيت اقتصادى کشور مهم خواندند. بنا براین مهم¬ترین مسئله فهم ودرک درست این خواسته ها اهمیت دارد و در گام بعدی سنجش و میزان توانایی و ظرفیت های بالفعل و بالقوه افغانستان در تامین این خواسته ها اهمیت دارد.

از جانبی آنچه که در متن منتشر شده پیمانها دیده می شود این است که افغانستان خواسته های را نپذیرفته است که فردا نتواند از عهده تامین آن برآید و یا این خواسته ها با منافع و مصالح افغانستان در منطقه سازگاری نداشته باشد. نکته مهم دیگر در این مورد این است که این خواسته ها کاملا روشن و شفاف برای مردم افغانستان و منطقه روشن بیان شده است و چیزی مخفی و پشت پرده وجود ندارد که کشورهای منطقه از آن نگران باشد.

این درحالیست که قبلا گزارش های منتشر شده بود که جانب امريکا نمى خواهد خواسته هایش که در سند استراتژيک با افغانستان گنجانيده شده است، و به مطبوعات ارائه شود. اما انتشار سند امضا شده میان دو کشور در ویبسایت وزارت خارجه افغانستان به تمامی گمانه زنی ها و نگرانی های پشت پرده مردم افغانستان و کشورهای منطقه پایان داد.

واقعیت این است که افغانستان در امضای چنین پیمانهای بیشتر به منافع استراتیژیک خود می اندیشد و این منافع قطعا با منافع کلانتر در سطح منطقه گره می خورد. این پیمان، باید برای افغانستان دستاوردهای استراتژیک داشته باشد؛ به این معنا که حداقل دست آورد آن این باشد که در افغانستان جنگ و خونریزی را از بین ببرد و امنیت سرتاسری را تضمین نماید.

ایا پایان جنگ و خونریزی در افغانستان وبرقرار امنیت و ثبات دراین کشور به ضرر کشورهای همسایه افغانستان است؟ افغانستان علاوه بر تامین امینت و تربیت و تجهیز ارتش این کشور تلاش کرده است به کمک دوام دار جامعه دست یابد و ازاین طریق گام های بلندی را به سمت توسعه و رفاه نیز بردارد. بدون تردید توسعه و پیشرفت افغانستان به نفع تمامی کشورهای منطقه است و افغانستان با ثبات می تواند به توسعه و پیشرفت منطقه کمک کند. مسلما با حضور سربازان خارجی در کشور تا زمانی که ضرورت دارد ادامه خواهد یافت و این نمی تواند همیشگی باشد.

بنا براین تا هنگامی که ارتش و پلیس افغانستان بتواند خود را تامین نموده و توان برقراری ثبات و امنیت سرتاسری در کشور را داشته باشد و بتواند در برابر تجاوزات بیرونی از افغانستان دفاع نماید به حضور و کمک جامعه جهانی به افغانستان نیاز است. بنا بر این تداوم حضور سربازان خارجی در این کشور بصورت موقت و مشروط است و ایجاد پایگاه های نظامی آمریکا نیز به گونه ی نیست که مبارزه با تروریزم یک هدف نا مشخص و بدون مدت تعریف شده باشد که سالها افغانستان به میدان جنگ و کشتار تبدیل شود و نه تنها این کشور کوچک ترین گامی به سمت توسعه و رفاه برندارد که برای همیشه میدان جنگ باقی بماند.

برخی از کشورهای منطقه اظهار نگرانی کرده اند که گویی با امضای این پیمان استقلال و تمامیت ارضی افغانستان از بین رفته و از این کشور به حیث پایگاه های نظامی علیه دیگران استفاده خواهد شد. اما واقعیت این است که در امضای همه پیمان ها با کشورهای دیگر استقلال و تمامیت ارضی افغانستان به صورت جدی مد نظر نظر بوده و هیچ بند و ماده‌ای که با استقلال و تمامیت ارضی کشور در تضاد باشد مورد قبول طرفین قرار نگرفته است. بنا بر این در مفاد این پیمان ها این مسائل با توجه به پیامد های که میتواند برای افغانستان داشته باشد با حساسیت بیشتر مورد توجه بوده است.

همانگونه که وزیر خارجه افغانستان اعلام کرده است از کشور افغانستان علیه کشورهای همسایه استفاده نشده و به کشورهای همسایه اطمینان داده شده است که از خاک افغانستان هیچ خطری متوجه انان نیست و این معاهده برضد منافع و امنیت هیچ کشوری نمی‌باشد. این درحالیست که برای تامین ثبات پایدار در افغانستان رویکردهای صرفا نظامی به هیچ وجه جوابگو نیست، بلکه در کنار آن باید به ساختن زیربناهای افغانستان و توسعه اقتصادی کشور باید به جد توجه صورت بگیرد. تا زمانیکه این مهم تحقق نیابد حضور هزاران سرباز و توپ و تانک وسلاح هم نمی تواند امنیت و ثبات پایدار در افغانستان را بوجو بیاورد.

به همین دلیل پیمان های افغانستان با کشورهای مختلف بویژه پیمان استراتیژیک افغانستان و ایالات متحده شامل بخش های مختلف است که از جمله کمک های اقتصادی و رشد و توسعه اقتصادی افغانستان و امحای فقر از این کشور نیز از مواد اصلی این پیمان است. بنا براین چنین پیمانهای که بتواند به رشد و توسعه افغانستان کمک کند نه تنها به ضرر کشورهای منطقه نیست بلکه توسعه و ثبات افغانستان بیشترین منافع کشورهای منطقه را تامین خواهد کرد.

کشورهای منطقه باید درک کنند تا هنگامی که دشمن مشترک منطقه ای یعنی تروریزم و افراطی گری به قوت خود باقی است طبیعی است که ضرورت این همکاری ها قطعی است. در این تردیدی نیست که هم طالبان و هم القاعده همچنان تهدید های جدی علیه ثبات و امنیت منطقه و جهان به شمارمی رود و روزانه در دو کشور افغانستان و پاکستان تعداد زیاد از انسانهای بی گناه قربانی حملات وحشیانه آنان می شود. در چنین وضعیتی افغانستان و هم کشورهای منطقه به شدت نیازمند همکاری های گسترده جامعه جهانی و غرب برای ریشه کن سازی تهدیدات و از بین بردن کامل تروریزم در منطقه است.

همسایه غربی افغانستان ایران نیز همواره از تهدید های گروه های افراطی مرتبط با القاعده و تروریستی در امان نبوده اند و سال گذشته تعداد زیاد از شهروندان این کشور در عملیات های انتحاری که از جانب گروه های افراطی و تند رو سازمان دهی و اجرا شده بود جانهای خود را از دست داده اند. شاید به همین دلایل بوده است که این کشور در سالهای اخیر در مسائل افغانستان از سیاست همراهی با جامعه جهانی در افغانستان پیروی کرده است. بنا بر این تا زمانیکه تهدیدات مشترک امنیتی برای منطقه و جهان و جود داشته باشد تداوم همکاری های جامعه جهانی با افغانستان یک ضرورت اساسی خواهد بود.

دیدگاه شما