افغانستان در سالهای واپسین تلاشهای قابل توجهی را برای جلب سرمایه های بیشتر در این کشور و همینطور جذب توریست و تقویت صنعت گردشگری درافغانستان را انجام نداده است. بدیهی است که در نبود این تلاش ها افغانستان بدون هیچ دست آوردی هم بوده است.

در وقع آنگونه که انتظار می رود افغانستان نتوانسته است درزمینه سرمایه گذاری و جذب سرمایه های کلان خارجی و سرمایه های خود شهروندان افغانستان بویژه در بخش گردشگری و تقویت این صنعت توفیق داشته باشد. تقویت گردشگری و توریزم در افغانستان با بی توجهی های زیادی رو برو است و دراین زمینه نیز افغانستان چندان موفق نبوده است. این در حالیست که افغانستان از جاذبه های توریستی بی نظیری در منطقه و جهان برخوردار است؛ این جاذبه ها شامل هم جاذبه های طبیعی افغانستان و هم اماکن و آثار بی نهایت ارزشمند تاریخی می شود.

اما اخیرا به مناسبت روز جهانی و هفته توریزم در ایران، نمایشگاه بین المللی هنری و توریستی با حضور مقام های 25 کشور خارجی از جمله افغانستان در منطقه توریستی گلستان ایران برگزار شده است که افغانستان با عنوان" افغانستان، موزیم پر راز و طبیعت چشم نواز" و با در اختیار داشتن 13 غرفه فرهنگی، هنری و توریستی در آن حضور پر رنگی داشته است.

گفته می شود هنرمندان مهاجر کشور نیز در این نمایشگاه، جهت معرفی مناطق توریستی و گنجینه های تاریخی افغانستان صدها عکس و آثار تاریخی را به نمایش گذاشتند. آنان همچنان در باره جاذبه های توریستی افغانستان به سوالات بازدیدکنندگان پاسخ داده اند.

این گونه رویداد ها حاکی از ان است که مقام های فرهنگی کشور تلاش می کنند در نمایشگاه های توریستی، افغانستان به عنوان موزیم پنهان نگهداشته شده جهان را به جهانیان معرفی کند. در همین راستا در این نمایشگاه، نزدیک به صد قطعه عکس از مناطق توریستی و آبدات تاریخی کشور در کنار صدها اثر هنری از هنرمندان کشورمان در بخش های مختلف صنایع دستی و هنری به نمایش گذاشته شده است. اما با وجود استقبال خوبی که از حضور افغانستان در این گونه نمایشگاه ها می شود در سایر نمایشگاه های ازا این دست افغانستان حضور چندانی نداشته و ندارد که این خود از دست دادن فرصتهای مهم در معرفی آثار باستانی افغانستان به علاقمندان است.

این درحالیست که افغانستان با توجه به شرائط خاص خود بایدسعی کند علاوه بر حضور در نمایشگاه های مختلف بین المللی کنفرانس های توریزم و سرمایه گذاری، را جهت معرفی افغانستان به جهانیان و جلب و جذب توریست برگذار نماید. تجار و سرمایه گذاران بین المللی باید تشویق شوند تا از مکان های تاریخی افغانستان و ابتکارات جدید توسعوی در این کشور بازدید و در صنعت توریزم سرمایه گذاری نمایند.

برگذاری چنین کنفرانس های می تواند در معرفی موقعیت های سرمایه گذاری در افغانستان به عنوان یک مارکیت در حال رشد سریع به سرمایه گذاران بالقوه خارجی کمک کند. مقامات مسئول باید سعی کنند ضمن ارائه معلومات درباره تاریخ کشور و مکان های تاریخی آن علاقه مندی توریست ها و سرمایه گذاران را برای جذب سرمایه گذاری دراین بخش ها تقویت نماید.

شاید مقامات وضعیت امنیتی را مانعی برای تقویت گردشگری وتوریزم در کشور معرفی نماید ولی واقعیت این است که حتی کابل به تنهای جاذبه های توریستی فراوان دارد که اگر در این زمینه اقدامات جدی صورت می گرفت اکنون توریست های زیادی از مکان های دیدنی کابل از جمله پارک بی بی مهرو، مقبره نادر شاه، بالاحصار، گالری ملی، قصر دارالامان، باغ وحش کابل و باع بابر دیدن می نمودند. طبیعی است که جذب سرمایه گذاری خصوصی برای رشد پایدار اقتصادی افغانستان حیاتی است.

مشکل دیگر این است که در ولایات نسبتا امن کشور نیز در این سالها اقدامی برای تقویت صنعت گردشگری صورت نگرده و این بی توجهی ها به بخش گردشگری همچنان ادامه دارد. بطور نمونه بامیان یکی از ولایاتی است که می تواند بیشترین توریست وسرمایه گذار را به خود جذب کند.

اما براستی دراین زمینه چه اندازه دولت و نهاد های مسئول توانسته است اقدامات عملی را انجام دهند؟ بامیان که به دلیل موجودیت مجسمه های بودا در آن و تخریب آنها ده سال پیش توسط طالبان شهرت جهانی دارد، همواره مرکز جلب توجهء توریزم جهانی است. متاسفانه این بی توجهی ها باعث شده که اکنون به دلیل ناامنی های موجود در افغانستان سفر به ولایت بامیان کار مشکل شده است.

اما این ولایت مرکزی افغانستان که در 130 کیلومتری کابل موقعیت دارد از نگاه امنیتی در سالهای گذشته نسبتاً آرام بوده است. یکی از جاذبه های طبیعی در این ولایت می تواند راه اندازی بازی ها و مسابقات گسترده اسکی در دامنه کوه ها و تپه های این ولایت باشد. سازمان دهی این گونه بازی های سکی در بامیان می تواند محل جذب توریستان و جهانگردان و هم محل مسابقات خوب بازی های اسکی گردد.

امروزه در آمریکا و اروپا اسکی زنی در مناطق دور دست و جاهای خلوت تر رایج شده است و بامیان نیز چنین کیفیت را دارد، یعنی در ارتفاع 2500 متر در کوه های بامیان با برف بوره مانند و عدم بیروبار، سکی زنی خیلی خوش آیند است. این درحالیست که طبق آمار ها حدود 65 هزار توریست و جهانگرد از نقاط مختلف جهان قبل از تهاجم شوروی سابق به افغانستان از بامیان دیدن می کردند که از این جمله تنها حدود 10 هزار تن آنها از جاپان برای دیدار از مجسمه های بودا می آمدند.

اما اگر بی توجهی ها به بخش گردشگری وجود نمی داشت در این سالها با ایجاد موزیم ها و اماکنی که آثار تاریخی ارزشمند این ولایت را بتواند به خوبی به نمایش بگذارد از فرصت های ارزشمند بخوبی استفاده می شد اما این بی توجهی ها عامل برای عدم رشد لازم توریزم در افغانستان شده است.

در حالیکه اگر توجه در این زمینه جدی می بود این سنخ مشکلات با سرمایه گذاریهای بخش خصوصی و دولتی در کوتاه مدت می توانست بر طرف گردد. متاسفانه انگیزه و همت لازم برای تامین امنیت سرمایه و سرمایه گذاران وجود نداشته است که این مسئله به دولت و مسئولین نهادهای مسئول برمی گردد.

با توجه به اینکه بامیان از معدود ولایاتی است که امنیت بهتری در این سالها برای تقویت صنعت توریزم داشته است به باور این قلم اعتراض و انتقاد جدی بر مسئولان امر وارد است که چرا دراین سالها نتوانسته اند آنگونه که باید دراین زمینه تلاش نمایند. البته افغانستان اماکن و محلات تاریخی بسیاری در ولایات دیگر مانند غزنی، هرات، بلخ، و ... نیز دارد که این ولایات نیز از شرائط امنیتی بهتری برخوردار بوده است.

بنا براین به نظر می رسد که در این زمینه متاسفانه کم کاری ها و کوتاهی های وجودداشته است که انتظار می رود از این پس مسئولین محترم به جد در این زمینه ها کار کنند.البته نباید فراموش کرد که مهم ترین چالش در برابر رشد و تقویت صنعت گردشگری و جلب سرمایه و توریست در افغانستان نبود امنیت لازم در افغانستان است. اما این نبود امنیت شامل تمامی نقاط تاریخی و پر جاذبه کشورنمی شود برخی از ولایات کشور از شرائط مناسب امنیتی برای سرمایه گذاری در سالهای گذشته برخوردار بوده است اما همچنان رکود توریزم در این مناطق ادامه دارد.

بنا براین باید گفت مشکلات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که باید ریشه یابی و برطرف گردد. نبود امکانات و تسهیلات لازم برای جلب توریزم و سرمایه گذاری در کشورنیز ازمواردی است
که باید مورد توجه قرار بگیرد. بهبود کیفیت ترانسپورت و وسایل حمل ونقل و راهای مواصلاتی کشور نیر از مواردی است که می تواند در جلب توریست بسیار موثر باشد. از این رو انتظار می رود دولت در این زمینه ها توجه جدی داشته باشد و با جلب سرمایه های خارجی و داخلی دراین بخش ها به رونق گردشگری در کشور کمک کند.