سرانجام پاکستان موافقت کرد تا در راستای تلاش ها برای تسریع روند مذاکرات صلح در افغانستان، گام مهمی را بردارد و برخی از رهبران طالبان را از زندان آزاد کند. بر اساس بعضی گزارش ها، حدود سیزده تن از اعضای رده متوسط و عالی رتبه طالبان در جریان دیدار صلاح الدین ربانی، رییس شورای عالی صلح افغانستان از پاکستان، از زندان آزاد شدند.

بیانیه مشترک دوازده ماده ای رییس شورای عالی صلح افغانستان و دولت پاکستان بر افزایش همکاری ها میان دو کشور تاکید کرده و از طالبان و دیگر گروه های مسلح خواسته تا روابط خود را با شبکه القاعده و سایر شبکه های تروریستی بین المللی قطع کنند. در این بیانیه تاکید شده که افغانستان و پاکستان با سایر شرکای بین المللی خود از نزدیک کار خواهند کرد تا نام مذاکرات بالقوه طالبان و سایر گروه های مسلح را از لیست سیاه سازمان ملل حذف کنند تا این افراد در مذاکرات صلح مشارکت جویند.

با توجه به اینکه موضع دو کشور همواره دچار بدبینی ها و بی اعتمادی های زیادی بوده است، این اقدام پاکستان هم بصورت نمادین و هم بصورت عملی گام مهمی در راستای کمک به روند صلح جاری در افغانستان به شمار می رود. هم چنان این اقدام پاکستان، نشاندهنده تحولی مثبت و قابل توجه در روابط پر فراز و نشیب و اغلب غیردوستانه دو کشور به شمار می رود. در جریان سال های گذشته، شاید کمتر بتوان مواردی را در روابط دو کشور یافت که مبتنی بر روابط حسنه واقعی میان دو کشور بوده باشد. مقامات دو کشور همواره روابط اسلام آباد و کابل را رابطه ای میان دو کشور "دوست و برادر" به تصویر کشیده اند، اما در عمل این روابط اغلب تنش آلود و بر محور اختلافات حل نشده استوار بوده است. در سال های گذشته، اتهامات متقابل دو کشور در رابطه با مبارزه با تروریزم و موضع دو کشور در این رابطه در محراق این اختلافات قرار داشت.

مقامات امریکایی و دولت افغانستان بارها نهادهای امنیتی و اطلاعاتی پاکستان را به حمایت از گروه های شورشی فعال در افغانستان از جمله شبکه حقانی متهم کرده اند.
با وجود موضع رسمی دولت پاکستان مبنی بر حمایت از روند مذاکرات صلح در افغانستان، نهادهای اطلاعاتی و نظامی این کشور همواره در مظان اتهام بوده که برای مختل ساختن این تلاش ها و نه حمایت از آن فعالیت می کنند. بسیاری از کارشناسان می گویند، زمانی که پاکستان در سال 2010 میلادی، شماری از رهبران ارشد طالبان از جمله ملا عبدالغنی برادر، فرد شماره دو این گروه را دستگیر کرد، عملا روند مذاکرات صلح در افغانستان را به بن بست کشاند.

گفته می شد که ملا برادر که بصورت سری گفتگوهایی را با مقامات افغان دنبال می کرد، احتمالا بدون هماهنگی با مقامات نظامی پاکستان عمل می کرده است. در آن زمان، دولت افغانستان با ناخرسندی به این دستگیری ها واکنش نشان داد و آنرا به تلاش پاکستان برای جلوگیری از وارد شدن این رهبران طالبان در مذاکرات صلح تعبیر کرد. اما مقامات پاکستانی این را همواره رد کرده اند که این دستگیری ها در راستای تلاش آن کشور برای هدف قرار دادن روند صلح در افغانستان صورت گرفته و استدلال کرده است که برخی از این حملات علیه رهبران طالبان، به طور مشترک با ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است که یکی از حامیان اصلی روند مذاکرات صلح به شمار می رود.

شورای عالی صلح افغانستان معتقد است که این اقدام پاکستان در راستای حمایت از روند مذاکرات صلح با شورشیان سازنده است. علاوه بر این نهاد، تقریبا ناظران سیاسی به اتفاق به این باورند که این اقدام پاکستان، نشاندهنده وقوع تغییرهایی در پالیسی و رویکرد پاکستان و یا لااقل نهادهای امنیتی این کشور در رابطه با آینده افغانستان و جایگاه طالبان و گروه های شورشی در آن است.

برخی از ناظران در پاکستان می گویند که آزاد کردن شماری از اعضای ارشد طالبان نشان می دهد که رویکرد نهادهای امنیتی پاکستان تغییر کرده است و آنها در شرایط حاضر مایلند به طور کامل راه حل مبتنی بر مذاکره را در جنگ افغانستان مورد تایید و حمایت قرار دهند. فهد حسین، یک خبرنگار برجسته پاکستانی که نخست وزیر پاکستان را در سفرش به کابل همراهی می کرد، می گوید:"ما شاهد هستیم که در نهایت همه در پاکستان رویکرد یکسانی را در رابطه با افغانستان در پیش گرفته اند و فکر می کنند که معادله مشارکت در قدرت و در حکومت آینده افغانستان گزینه بهتری خواهد بود."

در این حال، ملا عبدالغنی برادر در میان آزاد شدگان نیست؛ در حالی که وی یکی از کسانی است که دولت افغانستان همواره خواستار آزادی آنها بوده است. خودداری پاکستان از آزادی افرادی چون ملا عبدالغنی برادر، احتمالا از دید دولت افغانستان همچنان به عنوان مانعی در برابر روند صلح خواهد بود. مقامات دولت افغانستان، همواره خواستار آزادی مقامات ارشد طالبان و مصالحه جوی طالبان بوده که از این توانایی برخوردارند تا بر بخش قابل ملاحظه ای از پیکارجویان طالبان نفوذ و قدرت داشته باشد.

با وجود همه خوشبینی ها از تغییر رویکرد پاکستان در قبال طالبان و روند صلح در افغانستان، پیش از وقت خواهد بود که انتظار رسیدن به یک نتیجه چشمگیر را در مذاکرات صلح را داشته باشیم؛ چه آنکه موانع متعددی همچنان به حال خود باقی است.

هنوز طالبان خواست ها و پیش شرط های زیادی دارند تا بر سر میز مذاکره حاضر شوند، از جمله اینکه رهبران این گروه از فهرست سیاه تحریم سازمان ملل و ایالات متحده امریکا خارج شوند و سایر رهبران این گروه از زندان گوانتامو و پاکستان آزاد شوند. ملاعمر رهبر طالبان هنوز از سوی ایالات متحده تحت تعقیب است و دولت امریکا برای دستگیری وی جایزه تعیین کرده است. از سوی دیگر، طالبان نیز تاکنون چراغ سبزی قابل اتکایی از خود برای پذیرش قانون اساسی و ارزش های دموکراتیک افغانستان از خود نشان نداده اند؛ موضوعی که خط قرمز ایالات متحده و دولت افغانستان به شمار می رود.

اما با همه اینها، اکنون گام امیدوار کننده ای برداشته شده است و پاکستان برای حمایت از روند صلح در افغانستان چراغ سبز داده است. در صورتی که پاکستان به عنوان یکی از تاثیرگذارترین کشورهای منطقه بر رویدادهای جاری در افغانستان، به حمایت از روند صلح در این کشور متقاعد شده باشد، این فرصت استثنایی برای پیشبرد روند مصالحه با گروه های شورشی، تامین ثبات و امنیت در افغانستان و خروج تدریجی نیروهای خارجی از کشور خواهد بود.