صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

بایدها و نبایدهای مصالحه با طالبان

-

بایدها و نبایدهای مصالحه  با طالبان

اخیرا تلاشهای دو کشور همسایه افغانستان و پاکستان برای برقراری صلح در افغانستان افزایش یافته و مقامات ارشد پاکستانی اعلام کرده اند که این کشور برای فراهم نمودن زمینه های گفتگو و تفاهم طالبان با دولت افغانستان بیش از گذشته تلاش خواهند کرد. حنا ربانی کهر، وزیر امور خارجه پاکستان به تازگی اعلام کرده است که کشورش برای برقراری صلح در افغانستان بیشتر تلاش خواهد کرد. خانم کهر تاکید کرده است که پاکستان به پروسه صلح افغانستان و شورای عالی صلح افغانستان کمک می کند. وی می گوید احتمال می رود دامنه نا امنی ها از افغانستان به پاکستان نیز سرایت کند و این امر به ضرر تمام کشورهای منطقه خواهد بود بنا براین اسلام آباد به امنیت افغانستان بیشتر از هر چیز دیگر فکر می کند.

چنین به نظر می رسد که پس از سفر رییس شورای عالی صلح افغانستان به اسلام اباد و آزادی شماری از زندانیان طالبان از زندان های این کشور، نوید های تازه ای برای بهتر شدن روند مذاکرات صلح به وجود آمده است. حنا ربانی کهر می گوید که اسلام آباد برای پروسه صلح افغانستان گام های موثر برخواهد داشت. وی گفته است "ما صلح در افغانستان را با ارزش می دانیم و به جای ادعا و سخن گفتن، اقدامات عملی را در این زمینه انجام خواهیم داد زیرا ناامنی در افغانستان ثبات منطقه را نیز با مشکل روبرو خواهد کرد".

این درحالیست که مقامات شورای عالی صلح افغانستان اخیرا به آمریکا سفر کرده و در دیدار با مارک گروسمن نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان و پاکستان دو جانب روی تامین صلح، بهتر شدن روابط میان پاکستان و افغانستان و دعوت مخالفان مسلح دولت به پروسه صلح بحث و رایزنی کرده اند. نماینده ویژه امریکا در امور پاکستان و افغانستان نیز در گفت و گو با رسانه ها، صلح در افغانستان را از اهداف اصلی امریکا خوانده است. در همین حال زلمی رسول وزیر خارجه کشور، در سفر به اسلام آباد از مقامات پاکستان خواسته است تا شمار بیشتری از زندانیان طالبان را از بند آزاد کند زیرا به باور وی آزادی این شمار از طالبان، زمینه پیوستن دیگر طالبان به پروسه صلح را فراهم می کند.

با توجه به رویداد های اخیر و افزایش رایزنی ها و گفتگو های مقامات افغانستان و پاکستان چنین به نظر می رسد که روابط افغانستان و پاکستان وارد مرحله تازه ای شده است و این امید واری وجود دارد که حکومت پاکستان پس از این در قضایایی افغانستان جدی تر برخورد کند. وزیر خارجه پاکستان روز گذشته در دیدار با زلمی رسول، گفت کشورش از گزینه های که منجر به تامین صلح و امنیت در افغانستان شود، حمایت و پشتیبانی می کند. خانم کهر گفت: "دو کشور باید به صورت مشترک در برابر تروریزم و افراط گرایی مبارزه کنند."

برخی از گزارش ها حاکیست که جانب پاکستان پذیرفته است که طالبان را تشویق می کند تا به پروسه صلح افغانستان یکجا شوند. سخنگوی وزارت خارجه کشور در آستانه سفر زلمی رسول به پاکستان گفته است که اسلام آباد باید امکانات تماس مستقیم بین طالبان و شورای عالی صلح افغانستان را فراهم کند. به گفته جانان موسی زی، افغانستان با پاکستان موافقت کرده است که یک تیم در مورد تماس با طالبان ایجاد شود و زمینه را برای پیوستن طالبان به پروسه صلح فراهم کند.

مجموع تلاشهای دو دولت پاکستان و افغانستان و همینطور نماینده ویژه آمریکا در امور این دو کشور حکایت از آن دارد که طرح مصالحه با طالبان اکنون با جدیت تمام دنبال می شود و چنین به نظر می رسد که قبل از سال 2014 طرف های درگیر در افغانستان سعی دارند به یک توافق و تفاهمی برسند که در نتیجه از میزان خشونت ها در افغانستان کاسته شود. البته این که خشونت ها در افغانستان کاهش یابد و امنیت بهتری برای شهروندان تامین گردد خواسته همه مردم افغانستان است و در این نمی توان تردید کرد اما در اینکه چارچوب های مذاکره و تفاهم با طالبان چگونه باشد و مصالحه با مخالفان مسلح به چه قیمتی صورت بگیرد مایه نگرانی جدی مردم است. بنا براین بایسته است در این مورد نگرانی های شهروندان کشور مد نظر باشد.

بدیهی است که مهم ترین نگرانی ها در مورد دست آوردهای یک دهه گذشته در افغانستان است و مردم نمی خواهند این دست آوردهای مهم به راحتی از دست بروند و یا مورد معامله قرار بگیرد. به هرمیزانی که بحث امتیازدهی به طالبان و سازش با این گروه جدی ترمی شود آینده کشور و بویژه زنان جامعه ما در ابهام بیشتری قرار می گیرد. زیرا تجربه رفتار طالبان با زنان در جامعه افغانی خود بخود نگرانی های زنان را در پیشرفت فرایند صلح افزایش می دهد. در واقع پرسش اساسی جامعه زنان این است که با ظهور دوبارهء طالبان در صحنهء سیاسی افغانستان و خروج قوای خارجی از این کشور، سرنوشت زنان چه خواهد شد و چگونه می توان از دست آوردهای چند ساله افغانستان حفاظت کرد؟

نگراني ها در اين مورد كه مبادا تلاش های مصالحه با طالبان باعث عدم اهتمام به حقوق زنان گرديده و در نتيجه سهم زنان و دختران در جامعه محدود گردد بیش از پیش افزایش یافته است. این درحالیست که بسياري از فعالان حقوق زنان براین باور اند كه همین اکنون نیز نقش زنان در دولت افغانستان نمادین است و بايد در راستای بهبود جایگاه زنان اقدامات جدی صورت بگیرد. اما اين واقعيت را هم نبايد ناديده انگاشت پس از سقوط طالبان که بیشتر فعالیتهای اجتماعی زنان رامحدود ساخته بودند؛ حضور زنان و فعالیتهای آن در جامعه بیشتر شده است. اما شدت بخشیدن طرح گفتگو با طالبان نگرانی ها را درباره محدودسازی مجدد فعالیت زنان برانگیخته است.

به هر ترتيب اگرچه تاكنون گروه طالبان بصورت رسمی و شفاف هیچ‌گونه تمایلی برای مذاکره و مصالحه با دولت افغانستان از خود نشان نداده‌اند. اما احتمال سهیم ساختن طالبان در قدرت این نگرانی را به همراه دارد که مبادا چنین مصالحه‌ای باعث شود دست آورد های مهم یک دهه گذشته افغانستان از دست برود. این تلاش های دولت افغانستان بدون تردید در شرائط بحرانی کنونی اقدام ارزشمندی تلقی می گردد و مسلما یکی از بهترین راهکار های تامین امنیت پایدار در افغانستان مصالحه ملی در چارچوب قانون اساسی کشور می باشد. البته عوامل مختلف می‌توانند برای کاهش تنش و تحکیم صلح در جوامع که دستخوش جنگ و کشمکش بوده نقش بازی کنند، ولی کارايی آن منوط به شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر جامعه می‌باشد.

اما بایسته است دولت در تدوین راهکار ها و برنامه های صلح، شرائط و ویژگی های خاص این کشور را مد نظر قرار داده و به بهترین راه حل های ممکن فکر نمایند. آنچه که در شرائط کنونی افغانستان نهایت مهم می نماید آن است که مبادا در طرح مصالحه ملی قانون، عدالت، حقوق بشر و دموکراسی ، حقوق اقوام و ملیت های مختلف ساکن این کشور ّبویژه آسیب دیدگان جنگ در دوره های مختلف چند دهه اخیر و .... نادیده انگاشته شود. مردم افغانستان ضمن آنکه از طرح مصالحه ملی حمایت می نمایند به اصول و مبانی که بر اساس آن قانون اساسی کشور تهیه و تدوین گردیده است نیز کاملا پای بند اند. بنا بر این برقرای صلح و ثبات پایدار در کشور در صورتی ممکن خواهد بود که این اصول ومبانی کلی نظام فعلی افغانستان کاملا در نظر گرفته شود.

دیدگاه شما