صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۴ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

حضور نیرو های بین المللی چه نفعی برای افغانستان دارد؟

-

حضور نیرو های بین المللی چه نفعی برای افغانستان دارد؟

نیرو های بین المللی با رهبری ایالات متحده آمریکا بیش از یک دهه است که در افغانستان به منظور از بین بردن تروریسم و گروه های بنیاد گرا مبارزه می کند و همچنین در راستای دموکراتیک کردن نظام سیاسی افغانستان و آوردن ثبات سیاسی تلاش کرده است. ایالات متحده آمریکا برای از بین بردن تروریسم و توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی افغانستان میلیارد ها دلار هزینه کرده است. حضور بیش از یک دهه نیرو های بین المللی با رهبری ایالات متحده آمریکا در افغانستان باعث شده که ثبات نسبی به وجود بیاید اما با مطرح شدن خروج نیرو های بین المللی از افغانستان نگرانی های زیادی را به وجود آورد. مسئله خروج نیرو های بین المللی در اقتصاد، نوع بازی های سیاسی و روحیه شهروندان افغانستان تاثیر به سزایی گذاشته بود اما جدیدا تداوم حضور نیروهای بین المللی بعد از 20114 امیدواری های را به وجود است. حال این سوال مطرح می شود که حضور نیرو های بین المللی در افغانستان چه نفعی در امنیت، اقتصاد، سیاست، توسعه و نوسازی و در نهایت در سیاست خارجی افغانستان خواهد داشت؟ بدون شک حضور نیرو های بین المللی تاثیرات مثبت در بخش های مذکور خواهد داشت.

همان طور که حضور بیش از یک دهه نیرو های بین المللی باعث به وجود آمدن ثبات نسبی در افغانستان شده است. حضور این نیرو ها بعد از سال 2014 نیز در آوردن امنیت کمک خواهد کرد. حضور این نیرو ها به معنی حمایت امنیتی جامعه جهانی از افغانستان خواهد بود و به همین خاطر کشور های همسایه تا حدودی زیادی تلاش خواهد کرد تا سیاست های همگرایانه که منجر به تامین ثبات منطقه شود در پیش خواهد گرفت. حضور نیرو های بین المللی بعد از سال 2014 به گروه های مسلح مخالف دولت افغانستان این پیام را نیز دارد که جامعه جهانی و ایالات متحده امریکا برای مبارزه با هراس افکنی متعهد است و همین مسئله باعث خواهد شد که این گروه ها انگیزه و امید خود را برای پیروزی از دست بدهد.

از طرف دیگر حضور نیرو های بین المللی باعث تقویت نیرو های امنیتی افغانستان خواهد شد. به خاطر این که یکی از مشکلات جدی دولت افغانستان نگهداری نیرو های امنیتی است. افغانستان با داشتن 365 هزار نیرو نیازمند کمک های جامعه جهانی می باشد و حضور این نیرو ها نشان دهنده کمک های جامعه جهانی به منظور نگهداری و حفظ نیرو های امنیتی افغانستان خواهد بود. بنابراین باید گفت که حضور نیرو های بین المللی بخش از دغدغه های امنیتی شهروندان افغانستان را برطرف خواهد کرد.

بدون شک حضور بیش از یک دهه نیرو های بین المللی دستاورد های مهم و اساسی برای افغانستان داشته است. یکی از این دستاورد ها قانون اساسی می باشد. اگر قوانین اساسی را با معیار دموکراتیک بودن مورد بررسی قرار دهیم بدون شک قانون اساسی فعلی افغانستان یکی از بهترین قانون در سطح منطقه می باشد. نظام سیاسی که مبتنی بر قانون اساسی شکل گرفته است یک نظام سیاسی دموکراتیک می باشد اما این نظام سیاسی با معیار دموکراتیک تا هنوز تحکیم نیافته است. یعنی ما به یک دموکراسی حد اقلی که در آن انتخابات وجود دارد، مقام های سیاسی با رای مردم انتخاب می شود، نهاد های دموکراتیک شکل گرفته، جامعه مدنی ضعیف به وجود آمده رسیده ایم اما ما نیازمند این هستیم که از این مرحله گذار کنیم و به دموکراسی حد اکثری برسیم. دموکراسی به عنوان شیوه زندگی. ایالات متحده آمریکا و همپیمانان شان از نظام سیاسی دموکراتیک افغانستان حمایت خواهد کرد و بدون حمایت آنها افغانستان در گذار از دموکراسی حد اقلی به دموکراسی حد اکثری با مشکل روبرو خواهد شد. بنابراین در بخش سیاسی نیز حضور نیرو های بین المللی به ثبات و تحکیم نهاد های سیاسی دموکراتیک منجر خواهد شد.

تاثیر حضور نیرو های بین المللی در بخش اقتصادی بیش از همه قابل تامل است. بسیاری از تحلیل گران و آگاهان سیاسی بر این باور است که حضور بیش از یک دهه نیرو های بین المللی باعث شده است که تحولی در زندگی روزمره شهروندان افغانستان اتفاق بیافتد و زمینه شکل گیری طبقه متوسط فراهم شود. اگر حضور نیرو های بین المللی بعد از سال 2014 تداوم یابد طبقه متوسط نیرومند خواهد شد و نیرومند شدن طبقه متوسط به معنی این است که دموکراسی تحکیم خواهد یافت، زیرا طبقه متوسط حامل دموکراسی است. گفته می توانیم که دموکراسی ایدئولوژی است که طبقه متوسط آن را به وجود آورده و از آن حمایت می کند.

در کنار به وجود آمدن طبقه متوسط وضعیت اقتصادی و رفاهی جامعه بهبود خواهد یافت و همین مسئله باعث خواهد شد که گروه ها و نیرو های تهدید کننده بالفعل و بالقوه امنیت افغانستان به رقابت های اقتصادی روی بیاورد. با رشد اقتصادی منافع مشترک برای شهروندان بیشتر محسوس خواهد شد و پیوند منافع اقتصادی به وجود می آید که هیچ یک از شهروندان حاضر نخواهد شد تا امنیت را مختل نماید زیرا با مختل کردن و به هم زدن امنیت منافع خود وی نیز از بین خواهد رفت.

مسئله اساسی دیگر توسعه یافتگی افغانستان است. آیا حضور نیرو های بین المللی در افغانستان در سرعت توسعه یافتگی کمی و کیفی افغانستان نقش خواهد داشت. اگر با رویکرد جامعه شناختی به مسئله توسعه یافتگی نگاه کنیم بدون شک حضور نیرو های بین المللی تاثیر مهمی در توسعه یافتگی کشور خواهد داشت. لوی نظریه پرداز مشهور جامعه شناسی توسعه بر این باور است که توسعه زمانی اتفاق می افتد که جامعه توسعه نیافته با جوامع توسعه یافته تماس برقرار نماید. با توجه به این رویکرد در توسعه یافتگی، حضور جامعه جهانی و بالخصوص ایالات متحده آمریکا به عنوان یک ابر قدرت چند بعدی امکانات و شرایط برقراری تماس با کشور های دیگر را فراهم می کند. اگر با نگاه و رویکرد سیاسی و اقتصادی به توسعه یافتگی نگاه کنیم باز هم حضور نیرو های بین المللی در افغانستان تاثیر مهم بر توسعه یافتگی کشور خواهد داشت. دو رویکرد سیاسی و اقتصادی هر کدام به نوعی تاکید بر تمایز و تفکیک ساختاری دارد. با بالا بردن ظرفیت های نهاد های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تفکیک ساختاری ممکن می گردد. وقتی امنیت شهروندان تامین شده و شرایط رشد اقتصادی فراهم گردد این مهم خود بدست می آید.

تنها معضل که برای حکومت افغانستان پیش خواهد آمد چگونگی جمع رابطه متوازن با کشور های همسایه و ایالات متحده آمریکا می باشد. این مسئله با نبود یک استراتژی جامع ملی دو چندان می شود. پاکستان و ایران از کشور های است که به صورت جدی مخالف حضور نیرو های ایالات متحده آمریکا در افغانستان می باشد. بنابراین ایجاد رابطه حسنه با آمریکا و پاکستان و ایران سخت خواهد بود. اما آنچه این مسئله را می تواند حل کند داشتن یک استراتژی جامع ملی است که آن استراتژی باعث می شود که کشور های دیگر به داشتن استقلال سیاسی افغانستان مطئمن شده و به این باور برسند که ایالات متحده آمریکا نمی تواند از خاک افغانستان علیه کشور های دیگر سوء استفاده نماید.

با توجه به مسائل گفته شده، نخبگان سیاسی و فکری جامعه و حکومت افغانستان از تداوم حضور نیرو های بین المللی در افغانستان باید استقبال نموده و بتواند از حضور آنها در توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور استفاده بهینه نماید. همچنین باید به کشور های همسایه با تدوین یک استراتژی جامع ملی بفهماند که افغانستان یک کشور مستقل است و دارای منافع خاص بوده و کشور های دیگر را نمی گذارد تا از خاک افغانستان سوء استفاده نماید.

دیدگاه شما