حملات مرگبار تروریستی که همه روزه در گوشه و کنار جهان بخصوص در افغانستان و پاکستان تکرار می شود نشان از آن دارد که تروریزم به مثابه یک تهدید جدی بالقوه علیه امنیت و ثبات کشورهای جهان همچنان حضور دارد و این پدیده حیات انسانی و اخلاقی در جهان را هدف قرار داده است. مرگ مظلومانه ده ها زن و کودک و انسانهای بی گناهی که هر از چند گاهی تراژیدی قرن ما را رقم می زند رسالت و مسئولیت دولت ها و ملتهای منطقه و جهان را بیش از پیش سنگین تر می سازد. روز گذشته رئیس جمهور افغانستان در کنفرانس مشترک خبری با راسموسن دبیر کل ناتو تاکید کردند که تروریست ها آنچنان روز بروز قدرت می گیرند که کنترل اوضاع ممکن است از دست دولت ها خارج شود. پیام روشن این سخن این است که افغانستان همچنان در مسیر مبارزه با دهشت افکنی و تروریزم قرار دارد و در این راه طولانی به شدت نیازمند حمایتهای دوام دار و گسترده جامعه جهانی است. در پاسخ به همین مسئله بود که راسموسن اعلام کرد حمایتهای ناتو از افغانستان ادامه خواهد داشت و ناتو به عنوان هم پیمان جدی افغانستان در مبارزه با تروریزم باقی خواهد ماند.

اگرچه این سخنان دبیر کل ناتو و هشدارهای جدی رئیس جمهور افغانستان می تواند مایه دلگرمی باشد؛ اما شتاب در خروج قوای بین المللی از فغانستان و همینطور درخواست مکرر رئیس جمهور افغانستان برای محدود کردن دایره اختیارات ناتو و محدود کردن حوزه عملیات و حملات آنان علیه تروریست ها می تواند روند مبارزه با تروریزم را با دشواری های بیشتر مواجه سازد. با توجه به آنکه ارتش با تجربه پاکستان ناتوان از مقابله جدی با تروریست ها بوده و آی اس آی پاکستان نیز ناتوان از خنثی سازی و کشف عملیات های تخریبی و تروریستی در خاک پاکستان است، این نشان می دهد که تروریزم به مثابه یک تهدید جدی علیه امنیت و ثبات کشورهای منطقه تبدیل شده است. در این میان ارتش تازه تاسیس افغانستان و امنیت ملی این کشور به شدت نیازمند حمایتها و کمک های سخت افزاری و نرم افزاری ناتو و سایر کشورهای جهان است. این مسئله از آنجا اهمیت بیشتر می یابد که تجربه های تلخ گذشته از حملات تروریستی در سراسر جهان نشان داده است که تروریزم اگر در منطقه مهار نشود قربانیان بعدی انرا شهروندان کشورهای جهان می تواند تشکیل دهد.

واقعیت این است که هنوز اطمینان کافی در مورد توانایی نیروهای امنیتی افغانستان وجود ندارد و اگرچه مقامات افغان برای گرفتن مسئولیت امنیتی ابراز آمادگی می کنند، اما این سوال هنوز باقی است که آیا این نیروها پس از خروج سربازان بین المللی از افغانستان با توجه به اقتدار روز افزون تروریست ها و سازمان دهی حملات مکرر آنان در نقاط مختلف کشور قادر به تامین امنیت این کشور خواهند بود یا نه. اگر چنین توانایی وجود ندارد که از موضع گیری های مقامات نظامی کشور چنین بر می آید آمریکا و جامعه جهانی، پس از سال ٢٠١٤ نیز نیاز دارند تا با نیروهای امنیتی افغانستان همکاری داشته باشند.

ضرورت یا عدم ضرورت تداوم همکاریهای جهان با افغانستان به توانایی ها و ظرفیت های نیروهای مسلح افغانستان ارتباط مستقیم دارد. اگر جامعه جهانی توانسته است در این ده سال گذشته یک نیروی توانا و با قابلیت های بالا در مصاف با تروریزم در افغانستان بوجود بیاورد ضرورتی برای تداوم حضور و همکاری ناتو احساس نمی شود. اما از آنجای که طالبان و القاعده همچنان تهدید جدی علیه امنیت و ثبات منطقه و جهان به شمار می رود و شواهد و قرائن موجود گواه براین مسئله است که با وجود توانایی های نیروهای امنیتی افغانستان هنوز این نیروها آنگونه که باید قادر به تامین امنیت و مقابله با تروریزم نیستند؛ باید گفت تا هنگامی که تهدید وجود دارد مقابله با ان نیز کاملا ضروری است و این یک امر کاملا معقول است. همراهی کشور های منطقه در این سالها با غرب در مبارزه با تروریزم نشان میدهد که این کشور ها نیز طالبان و افراط گرایی را تهدید جدی علیه امنیت و ثبات خویش می دانند ازاین رو این کشور ها می توانند در ادامه راه نیز با غرب همراهی کند تا زمانیکه تهدید ها کاملا برطرف شود.

مسئله مهم دیگری که هم کشورهای منطقه و هم جامعه جهانی باید درک کند این است که اگرچه در دهه های اخیر افغانستان تنها کشوری بود که از افراط گرایی و هراس افکنی بیشترین آسیب ها و خسارات و جانی و مالی را متحمل شد. ملیون ها شهروند این کشور کشته، آواره و بی خانمان شدند و ارزشمند ترین سرمایه ها و میراث فرهنگی و تمدنی این سرزمین نابوده شده و یا به یغما رفت. اکنون پس از گذشت یک دهه از مبارزه نفس گیر علیه افراط گرایی و تروریزم، افغانستان همچنان آسیب پذیر ترین کشور در برابر تهدیدات افراط گرایان است اما این آسیب پذیری تنها به افغانستان محدود نمی شود و تمامی کشورهای همسایه افغانستان و سایر کشور های منطقه و جهان از وجود گروه های تروریستی در افغانستان واحتمال قدرت گرفتن دوباره آنان در هراس اند. درواقع هراس افکنان همه قدرت های کوچک و بزرگ منطقه را به وحشت انداخته اند سه قدرت مهم منطقه به شمول روسیه، چین، هند و همینطور همسایگان افغانستان همواره نگران آند که مبادا افراط گرایان دوباره در افغانستان قدرت بگیرند و این پدیده از افغانستان به مرز های این کشور ها نیز نفوذ کنند.

تنها دلیل همراهی تمام عیار این قدرت ها و همسایگان افغانستان با غرب در سالهای واپسین همین مسئله بوده و اکنون نیز این عامل سرجای خود باقی هست. به نظر می رسد در شرائط کنونی نیز وضعیت چندان تغییر نکرده و مواد مخدر و افراط گرایی همچنان یک تهدید بالقوه نیرومند علیه ثبات و امنیت منطقه به شمار میرود. به همین دلیل همکاری و همراهی کشورهای منطقه با نیرو های ناتو در افغانستان می تواند بدلیل همان ترس و وحشت از بازگشت افراط گرایی و خشونت در افغانستان باشد. بدیهی است که این کشورها از گسترش و نفوذ افراط گرایی در خاک خود و همسایگی خودشان به شدت نگران است و به همین دلیل تداوم همکاری این کشورها با نیروهای ناتو در افغانستان کاملا طبیعی به نظر می رسد.

دو همسایه بزرگ افغانستان در جنوب یعنی هند و پاکستان نیز از گزند افراط گرایان و تروریستان در امان نبوده و اکنون نیز پاکستان همه روزه شاهد انفجار ها و حملات مرگبار تروریستی درخاک این کشور است. در واقع ملت پاکستان نیز نسبت به افغانستان از ناحیه تروریزم آسیب کمتری ندیده است به همین دلیل این دو کشور از قربانیان دم دستی دهشت افکنان در منطقه اند و به دلیل همین سرنوشت مشترک این دو کشور باید بیش از دیگران در مبارزه با خشونت گرایان و افراط گرایان هم پیمان و جدی تر باشند.

حملات مکرر تروریستی در خاک پاکستان وافغانستان مسئولیت دو ملت و دولت افغانستان و پاکستان را در قبال تروریزم و تامین امنیت شهروندان دو کشور بیش از پیش سنگین تر می سازد. وقت آن رسیده است که نگاه ابزاری به پدیده افراطیت و ترور را تغییر داده و تروریزم را به مثابه یک تهدید جدی بالفعل علیه توسعه و ثبات منطقه در نظر گرفته و مبارزه مشترک و فراگیر را علیه آن آغاز نمود. تنها دراین صورت است که می توان راه طولانی مبارزه با تروریزم را آرام آرام با کمک ها و حمایت های جهانی در بلند مدت پیمود و آینده روشنی را برا ملت های منطقه رقم زد.