صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۴ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیندۀ افغانستان امیدواری ها و نگرانی ها

-

آیندۀ افغانستان امیدواری ها و نگرانی ها

افزایش توانایی های قوای مسلح و نهادهای امنیتی افغانستان امیدواریهای مردم به آینده را افزایش داده و به همین دلیل ریس جمهوری نیز اطمینان می دهند که پس از سال 2014 نیروهای افغانستان قادر به تامین امنیت کشور خواهند بود و مردم نباید نگران باشند.  او از برگذاری انتخابات سالم نیز اطمینان داده و می گوید رئیس جمهور جدید پس از انتخاب اداره کشور را به عهده خواهد گرفت اما این اظهار ات رییس جمهور بدنبال، افزایش نگرانی ها پس از خروج نظامیان ناتو در سال 2014 صورت می گیرد.

پیشتر، گروه بین المللی بحران اعلام کرده بود که ممکن است پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان، این کشور درگیر جنگ های داخلی شود. این گروه هشدار داده است، درصورت که تدابیر لازم قبل از اجرایی شدن برنامه خروج اعمال نشود، افغانستان به حوادث دهه هفتاد (جنگ های داخلی) باز خواهد گشت. این درحالیست که درحال حاضر، روند سرمایه گذاری به دلیل احتمال افزایش نا آرامی ها در افغانستان پس از سال 2014، کاهش یافته است.

اما آنچه مایه نگرانی بیشتر مردم افغانستان است عدم موفقیت تلاشهای صلح و تشدید خشونت آفرینی های گروه های مسلح مخالف در افغانستان است. از جانبی، هماهنگی های لازم میان حکومت و هم پیمانان بین المللی اش در روند صلح وجود ندارد و اخیرا شاهد موضع گیریهای از سوی رئیس جمهور بودیم که واکنش های تندی مقامات ناتو و آمریکا را در پی داشت.  این نشان می دهد که همزمان با تشدید تلاشهای صلح بدلیل برخی ابهامات موجود در روند این تلاشها، نگرانی ها و تردیدهای جدی نیز در حالش شکل گرفتن است. این نگرانی ها ناشی از آن است که هیچ نشانه ی روشن مبنی بر تغییر مواضع و رویکرد طالبان تاکنون دیده نشده است و تداوم حملات و انفجارها و انتحارهای که در گوشه و کنار کشور همه روزه اتفاق می افتد نشان از آن دارد که این گروه همچنان بر مواضع قبلی خود مصر اند.

ابهامات و تردیدهای موجود در روند صلح به این جا ختم نمی شود. قرائن و شواهد موجود نشان می دهد که علاوه بر عدم هماهنگی های لازم میان گروه های مختلف طالبان و نبود یک موضع واحد شفاف و روشن در این زمینه، طالبان خود نیز در مورد روند صلح تردیدهای جدی دارند. طبیعی است که شکست مذاکرات صلح می تواند تاثیر مستقیم بر تحولات کشور داشته باشد و این مسئله باعث خواهد شد که مخالفان مسلح دولت افغانستان از مذاکرات ناامید شوند و این یعنی تداوم جنگ و تشدید حملات آنان علیه نیروهای دولتی در افغانستان.

از جانب دیگر علاوه بر طالبان در جبهه مخالف این گروه نیز تردیدها و نگرانی های جدی در خصوص روند صلح وجود دارد. احزاب و گروه های مختلف سیاسی در کابل نیز هر از گاهی موضع گیری های صریح و روشنی در خصوص ابهامات موجود در روند صلح داشته اند و احزاب سیاسی نگرانی هایشان را در این راستا بیان داشته اند. برخی جریان های سیاسی در کشور خود را طرف اصلی گروه طالبان خوانده و خواستار نقش برجسته در گفتگوهای صلح با این گروه اند.

از نظر این گروه ها طالبان نظر خود را تغییر نمی دهند، قانون اساسی افغانستان را قبول ننموده و به دموکراسی و آرای مردم احترام نمی گذارند. از این رو آنان به پروسه صلح به دیده تردید می نگرند و می گویند که طالبان منتظر خروج نیروهای خارجی از افغانستان اند و به همین منظور هزاران جنگجو را آموزش داده اند.

افزایش نگرانی های مردم در حالیست که در شرائط کنونی تروریزم به مثابه یک تهدید بالقوه جدی و نیرومند علیه ثبات و امنیت منطقه مطرح است. در  چنین وضعیتی بدیهی است که رسانه ی شدن  تنش های مقامات ارشد افغانستان و ناتو، به تقویت تروريستان کمک خواهد کرد. از جانب دیگر خروج نا بهنگام از افغانستان و تداوم روند موجود می تواند در دراز مدت يک بار دیگر افغانستان را به پناهگاه امن تروريزم و دژ مستحکم آنها مبدل کند. یکی از اشتباهات بزرگ در جنگ کنونی افغانستان جدی نگرفتن خطر ظهور مجدد طالبان و قدرت گرفتن این گروه است. به همین دلیل طرح کاهش نیروی نظامی افغانستان مطرح شد و به این ترتیب طالبان یک بار دیگر در سال های 2005 و 2006  ظهور کردند.

البته این قابل انکار نیست که با بالا رفتن كمیت سربازان اردو و پلیس و تقویت و تجهیز بیشتر آنان این نیرو ها برای گرفتن مسؤلیت های بیشتر امنیتی آمادگی بهتری خواهند داشت. مسلما اين يك دست آورد بزرگ براي دولت و ملت افغانستان در طي چند سال اخير و در استانه خروج قوای بین المللی از افغانستان است. اما مهم این است که به موازات افزایش توانایی های نیروهای امنیتی کشور در مقابله و خنثی سازی طرح های تروریستی در کشور گروه های تروریستی نیز بیشتر از گذشته بر راه اندازی عملیات های تروریستی بیشتر در کشور روی آورده اند.

در واقع درست است که نیروهای افغانستان آماده می شوند که مسئولیت های بیشتر امنیتی را خود به عهده بگیرند اما در همین حال به نظر می رسد مخالفان مسلح نیز مصمم تر از گذشته به تخریب و کشتار ادامه خواهند داد. در چنین شرائطی چشم انداز امنیت و ثبات در افغانستان بسیار مبهم و تاریک به نظر می رسد. بنا براین تا زمانیکه تمامی تهدیدات امنیتی علیه افغانستان در منطقه از بین برده نشود اینده امنیت در افغانستان روشن نخواهد بود.

نکته مهم دیگر این است که با توجه به آنچه خود تحلیگران رسانه های غربی به آن معترف اند اهداف تعیین شده در ده سال پیش نه تنها تحقق نیافته است که خطر تروریزم و افراط گرایان همچنان جدی و مهم است. در چنین وضعیتی وقتی سخن از تفاهم با این گروه و پذیرش شرائط آنان در مذاکرات صلح مطرح می شود در گام نخست صداقت و تعهد غرب در تحقق شعارهای داده شده کاملا محک می خورد و در گام بعدی سرنوشت مردم افغانستان و آینده این کشور در ابهام شدید فرومی رود. باید نخبگان و آگاهان جامعه ما و آنانیکه برای توسعه و ثبات افغانستان و آرامش و آسایش مردم این سرزمین می اندیشند باید کاری بکنند زیرا فردا که مراحل بعدی این بازی های قدرت های برزگ عملی گردد فرصتی برای نجات افغانستان وجود نخواهد داشت.

مردم افغانستان و جهان منتظر اند ببینند اعضای پیمان اتلانتیک شمالی «ناتو» که در یک دهه گذشته هزینه های سنگین جانی و مالی را برای برقرار ثبات و تامین دمکراسی در افغانستان متحمل شده اند این ماموریت دشوار را در این کشور موفقانه به پایان می رسانند یا اینکه افغانستان را در نیمه راه تنها گذاشته و به کام گروه های تروریستی رها خواهند کرد.

متاسفانه روند تلاشهای صلح بگونه ی بوده است که هرچه زمان بیشتر می گذرد مخالفت ها با روش های کنونی در پیش برد تلاشهای صلح افزایش می یابد. علاوه بر رهبران جریان های سیاسی کشور کمسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز با این سنخ تلاشها که در آن دست آوردهای افغانستان در ده سال اخیر نادیده گرفته شود مخالفت کرده است. کمیسیون مستقل حقوق بشر هشدار می دهد که هر گونه توافق صلح با طالبان بدون پذیرفتن قانون اساسی از سوی طالبان و نیز برقراری آتش بس، ناکام خواهد بود. این کمیسیون با ابراز نگرانی از اوضاع کنونی افغانستان می گوید که در هرگونه گفتگوهای صلح جامعه جهانی و حکومت افغانستان با طالبان، تامین حقوق بشر، عدالت و رعایت قانون اساسی در صدر گفتگوهای جا داشته باشد.

در مجموع می توان گفت که در وضعیت کنونی نه موضع گیریهای دولت و نه طالبان کاملا روشن و واضح نیست و حلقات خارجی دخیل در گفتگوهای صلح نیز موضع گیری های گوناگونی دارند. ولی دراینکه طالبان بر پیش شرطهای قبلی خود در گفتگوها تاکید می کنند تردیدی وجود ندارد. حال باید دید که تا چه میزان این خواسته های طالبان را دولت یا کشورهای درگیر جنگ در افغانستان حاضر اند که برآورده سازند. اما دولت باید در این زمینه ها کاملا شفاف وروشن موضع گیری نماید زیرا پیامد های این وضعیت مبهم و ناروشن برای مردم بسیار زیان بار می باشد. بایسته است دولت مردم را از نگرانی و اضطراب خارج سازد.

دیدگاه شما