دموکراسی یکی از نظام های سیاسی بوده است که امروزه به یک پدیده ای جهانی تبدیل شده است. آنچه دموکراسی را به عنوان یک الگوی نظام سیاسی همه پذیر ساخته است وجود مولفه ها و سازکار های درونی آن است. مولفه های چون آزادی، تساهل و تسامح، وجود انتخابات، برابری ذاتی انسان ها، در نظر گرفتن حقوق شهروندان و خیلی از مسائل دیگر باعث شده است که دموکراسی به یک نظام همه پذیر و جهانی تبدیل شود. یعنی در نظام روابط بین الملل کنونی دموکراسی یکی از الزامات آن مطرح است. یعنی کشوری که بخواهد در نظام بین الملل به عنوان یک بازیگر نقش بازی کند نیازمند است که دموکراسی را به عنوان اصول حکومت کردن در داخل کشور خود بپذیرد. کشور های غربی چه در زمان جنگ سرد و چه بعد از آن از حامیان اصلی نظام سیاسی دموکراتیک بوده است و برای ترویج آن تلاش های فراوان کرده است.

افغانستان نیز بعد از فروپاشی رژیم طالبان در سال 2001 میلادی دموکراسی را به عنوان اصول حکومت کردن پذیرفت و قانون اساسی را به وجود آورد که مبتنی بر دموکراسی و پلورالیسم سیاسی می باشد. بعد از فروپاشی رژیم طالبان بیش از یک دهه حکومت مبتنی بر دموکراسی حاکمیت دارد و مبنای مشروعیت این حکومت مردم می باشد. نهاد ها و پست های سیاسی و حقوقی در چارچوب این حکومت شکل می گیرد ریشه ای مردمی دارد. یعنی مردم هم در شکل گیری نهاد ها و به وجود آوردن پست های سیاسی و هم در از بین بردن آن ها نقش اساسی دارد. با وجود اینکه ما نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی به وجود آورده ایم اما این دموکراسی تا هنوز تحیکم نیافته است. همین مسئله نگرانی های در تمام اقشار جامعه به وجود آورده است.

اندیشمندان و نظریه پردازان راه های مختلف جهت تحکیم و تقویت نهاد های دموکراتیک در یک کشور ارائه کرده است. در این جا تلاش می شود این نظریه ها به طور مختصر تبیین شود و نقش ابر قدرت ها در حمایت نظام سیاسی و تحکیم دموکراسی مورد بررسی قرار بگیرد.

بیشتر نظریه ها به ظرفیت ها و توانایی های درونی یک کشور برای تحکیم دموکراسی تاکید می کند. یعنی برای تحکیم دموکراسی یک سری پیش نیاز ها و پیش شرط های ذکر می کند. به طور مثال لیپست تاکید بر رشد اقتصادی دارد. وی رابطه تنگاتنگ میان رشد اقتصادی و دموکراسی می یابد. یعنی رشد اقتصادی را یکی از پیش شرط های اساسی و مهم برای شکل گیری و تحکیم دموکراسی ذکر می کند. در کشوری که رشد اقتصادی صورت گرفته باشد در آن کشور زمینه های شکل گیری و به وجود آمدن نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی فراهم می گردد و وقتی دموکراسی شکل گرفت با توجه به رشد نهاد های اقتصادی تحکیم دموکراسی نیز ممکن می گردد. استدلال لیپست این است که رشد اقتصادی زمینه ای تحصیل برای همه شهروندان و تحصیلات عالی برای تعداد زیادی از شهروندان فراهم می کند و تحصیلات باعث می شود که مولفه های دموکراسی در جامعه به زودی درونی شده و مردم با آن خو بگیرد. با خوگیری و درونی شدن اصول دموکراسی، دموکراسی نیز تحکیم یافته است. بنابراین یکی از پیش شرط های شکل گیری و تحکیم دموکراسی رشد اقتصادی می باشد. رشد اقتصادی هم باید به اندازه ای باشد که شهروندان به نیاز های اولیه و اساسی خود دست یافته باشد.

دیدگاه دیگری وجود دارد که تاکید بر جنبش های اجتماعی و مدنی در جامعه دارد. جنبش های اجتماعی اشاره به گروهی از افراد دارد که حول یک هدف دست به اقدامات دسته جمعی برای دست یابی به آن هدف می زند. جنبش های اجتماعی و مدنی می تواند در تحکیم دموکراسی نقش اساسی داشته باشد. یعنی در جامعه می توان جنبش های را به وجود آورد که آن جنبش ها خواهان یک نظام سیاسی دموکراتیک باشد و تا زمانی که نظام سیاسی دموکراتیک شکل نگیرد به فشار ها و رفتار های مدنی خود علیه حکومت و نهاد های مختلف ادامه دهد. از آنجایی که دموکراسی یکی از ملزومات نظام بین الملل می باشد به همین خاطر کشور های مختلف و سازمان های بین المللی توجه جدی به رفتار های مدنی و جنبش های اجتماعی در درون کشور ها نشان می دهد و در نهایت کشور های مختلف دموکراتیک نیز دست به اعمال فشار بر حکومت می زند. یعنی جنبش های اجتماعی و مدنی که خواهان تداوم نظام دموکراتیک می باشد هم می تواند خود بر حکومت فشار آورد و هم می تواند با رفتار ها و فعالیت های مدنی خود باعث شود که کشور های دموکراتیک دیگر بر حکومت به منظور تداوم نظام دموکراتیک فشار آورد.

مسئله مهم و اساسی دیگری که اندیشمندان و نظریه پردازان به آن اشاره نموده است حمایت ابرقدرت ها از نظام سیاسی دموکراتیک می باشد. یعنی برای تداوم و تحکیم یک نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی و پلورالیسم سیاسی نیازمند حمایت و پشتیبانی یک کشور ابر قدرت با نظام سیاسی دموکراتیک می باشیم. یعنی کشور ابر قدرت از نهاد ها و اصول دموکراسی حمایت و پشتبانی نماید. امروزه ایالات متحده آمریکا و همپیمانان شان از حامیان جدی نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی می باشد. یعنی ایالات متحده آمریکا به عنوان یک ابر قدرت برای تحکیم دموکراسی در کشوری حمایت های اقتصادی، سیاسی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی می کند. بعد از فروپاشی رژیم طالبان در افغانستان، ایالات متحده آمریکا از کشور های بوده است که بیش از همه افغاسنتان را در تمام عرصه ها مختلف کمک نموده است. دموکراسی جوان و شکننده ای که امروزه در افغانستان حاکم است به خاطر حمایت ها و پشتیبانی اقتصادی، سیاسی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی ایالات متحده آمریکا و همپیمانان شان می باشد. بنابراین ما نیازمند این هستیم که یک رابطه خوب و حسنه با ایالات متحده آمریکا داشته باشیم تا بتوانیم نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی و پلورالیسم سیاسی که به وجود آورده ایم را تداوم بخشیم و در نهایت به امر مهم که همان تحکیم آن می باشد دست یابیم.

داشتن روابط خوب و حسنه با ایالات متحده آمریکا بستگی به چگونگی رفتارها و اعمال نخبگان سیاسی ما دارد. یعنی تصمیم گیرندگان اصلی در عرصه سیاست خارجی نخبگان سیاسی و فکری ما می باشد. این نخبگان می تواند هم ذهنیت خوب به مردم و شهروندان افغانستان در رابطه با مردم و حکومت ایالات متحده آمریکا و رفتار ها و اعمال آن ها در داخل کشور افغانستان ارائه نماید و همچنین در سطح روابط دیپلماتیک می تواند اعتماد ایجاد کند تا حکومت ایالات متحده آمریکا به حمایت و پشتیبانی خود از نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی و پلورالیسم سیاسی در افغانستان ادامه دهد.

آنچه مایه نگرانی است عملکرد نخبگان سیاسی افغانستان می باشد که تا حدودی روابط افغانستان و ایالات متحده آمریکا را پر تنش و سرد کرده است. از آنجایی که نخبگان سیاسی تصمیم گیرنده اصلی در سیاست داخلی و خارجی می باشد بنابراین نخبگان سیاسی ما نباید منافع کشور را به خاطر درک و فهم خود از اعمال و رفتار های ایالات متحده آمریکا در افغانستان از بین ببرد.

در نتیجه باید گفت که ما نیازمند تحکیم دموکراسی می باشیم و برای تحکیم دموکراسی نیازمند حمایت و پشتیبانی یک ابر قدرت چند بعدی در سطح نظام بین الملل می باشیم. چون ایالات متحده آمریکا از دموکراسی در سراسر جهان حمایت می کند و در افغانستان بعد از فروپاشی رژیم طالبان از نظام سیاسی حمایت کرده است بنابراین بر نخبگان سیاسی افغانستان می توانند که برای این مهم روابط حسنه و خوب را با ایالات متحده آمریکا برقرار نماید تا نظام سیاسی دموکراتیک پشتوانه خارجی. نیز داشته باشد