یکی ازمهم ترین مولفه های یک نظام سیاسی مشروع ومردم سالار دردنیای معاصربرگذاری" انتخابات " است. انتخابات روشی است که  با اجرا واعمال آن ساختارها ی نهادهای سیاسی ایجاد وحاکمیت دولت ها ازسوی ملت ها به رسمیت شناخته می شوند. ازطریق انتخابات هیئت حاکمه توسط رای مردم به طور مستقیم انتخاب وتعیین می گردد. جوامعی که موفق به ایجاد ساختارهای دموکراتیک گردیده ، گردش وچرخش قدرت به وسیله رای مردم صورت می گیرد.

ازآغازپیدایش انسان درنظام خلقت " قدرت " یکی ازعوا مل محوری" منازعه " درجوامع انسانی بوده است. یکی ازدغدغه های انسان درطول حیات سیاسی اش رهای ازمنازعات ناشی ازقدرت بوده است. با به رسمیت شناختن "حاکمیت مردم " وروی کارآمدن نظام های دموکراتیک دردنیای غرب ازمشکلات " گردش قدرت " تاحدی زیاد کاسته شد .

درانتقال وجابجای قدرت میان گروههای سیاسی واجتماعی وتامین رضایت همگانی نمی تواند نقش انتخابات را نادیده گرفت. انتخابات به دغد غه ها ی ناشی ازسهم گیری درساختارهای قدرت پاسخ گفته وزمینه های رقابت موثر را میان احزاب درجهت کسب قدرت مشروع ازمجاری قانونی امکان پذیرمی سازد. امروزه گردش مسالمت آمیزقدرت بابرگذاری انتخابات فراگیرصورت می گیرد .

انتخابات می تواند زمینه های حضور ومشارکت همه شهروندان را درتعیین سرنوشت سیاسی ورقابت میان جریانها رافراهم کنند. هراندازه ای که مشارکت مردم درانتخابات گسترده باشد نظام سیاسی برآمده ازآن نیز ازاقتدار، صلاحیت ومشروعیت سیاسی بالای برخوردار خواهد بود. بدون تردید نظام مبتنی براراده مردم درجهت برآورده ساختن خواست ومطالبات مردم  ازتوانای وقدرت  بیشتربرخوردارخواهد بود.

هرنظام سیاسی عملکردهایش بستگی دارد به میزان حمایت مردم ازحکومت ومشارکت در انتخابات. حکومت درصورتی قادراست که درعرصه های سیاست خارجی نقش فعال ایفا کند که از "رای" وحمایت وسیع مردم برخوردارباشد ؛ این نظام همچنان که درمناسبات بین المللی؛ توانای برقراری روابط وسیع وحل مشکلاتش را درسیاست های خارجی دارد، درداخل کشورنیز می توانند منشا پیشرفت وتحول در زندگی مردم باشد. باتوجه به نقش واهمیت انتخابات درتصمیم گیری های کلان سیاسی درجوامع غربی، امروزدرسایرجوامع نیزاهمیت انتخابات کم وبیش احساس می شود.

مخصوصا جوامعی که همواره طعم تلخ نظام های  استبدادی را تجربه کرده است. افغانستان یکی ازمحدود جوامعی است که درطول تاریخ سیاسی اش حکومت ملی راکمترتجربه کرده وبیشترازهمین ناحیه صدمات جبران نا پذیررا متحمل شده است. اکنون که مردم افغانستان پس ازسه دهه جنگ وبحران، زمینه آن فراهم شده که از رهگذرقانون بتوانند حکومت فراگیر ومبتنی بر رای ومشارکت همگانی را برمعیارهای دموکراتیک به وجود بیاورد، نیازمند برگزاری انتخابات عادلانه وحضورگسترده مردم دراین انتخابات است.

امید است که این انتخابات نقطه پایان باشد برهمه نارضایتی ها ومنازعات درحیات سیاسی مردم افغانستان. مردم افغانستان تا یک سال دیگرشاهد تحولات عمده درعرصه ی سیاسی خواهد بود. یکی ازآن تحولات خروج نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) وآیسف ازافغانستان است که شاهد پیامدها ناشی ازترک نیروهای  نظامی جامعه جهانی خواهیم بود واینکه این تاثیرات وپیامد ها چه خواهد بود ازسوی کارشناسان دید گاه های متفاوت ابرازگردیده است.

برگذاری انتخابات ریاست جمهوری سال آینده می تواند نقش مهم درتامین ثبات پایداروآوردن صلح وامنیت داشته باشد. براستی همه امید ها وچشم ها دوخته شده به چگونگی برگزاری انتخابات درکشور. زیرا انتخابات ازیک طرف شرایطی رافراهم می کند برای گردش قدرت وجابجای مدیران اجرایی کشوردرسطح بالای تصمیم گیری وازسوی دیگر می تواند نقش مستقیم داشته باشد روی امنیت وبهبود وضعیت اقتصادی وسیاسی مردم.

برگزاری "انتخابات سالم" تنها راه " گذارازبحران" به ثبات دایمی درکشوراست. درصورت انتخابات زمینه های گذار ازبحران به ثبات را فراهم می کند که درچگونگی اجرایی شدن آن به حمایت مردم وهمکاری جامعه جهانی توجه کافی صورت بگیرد واین خود نیازمند گفتگو ودریافت دیدگاه های همه جریانها وحلقات موثردرجهت برگذاری هرچه بهترانتخابات است . انتخابات سال آینده تنها نقطه امید است که می تواند کشور را ازبحران بسوی یک حرکت مثبت وسازنده سوق بدهد.

درغیرآن صورت دیگرراه بیرون رفت ازنابسامانی ها و رفع مشکلات وجود ندارد که بتواند مردم  را حول یک محورقابل قبول برای همه طرف ها جمع کند. یکی ازمواردی که می تواند دربرگزاری انتخابات کمک کند توجه به مسایل تخنیکی انتخابات می باشد .آغازو تسریع  درروند توزیع تذکره الکترونیکی ازمواردی است که تاثیرسازنده ی دربرگذاری انتخابات شفاف خواهد داشت.

توزیع تذکره تا انتخابات سال آینده  برای تمامی مردم ، به سلامت وشفافیت هرچه بهترانتخابات کمک خواهدکرد. توزیع مجدد کارت رای دهی باتوجه به محدودیت زمانی شاید امکان نداشته باشد وتقلبات احتمالی ازاین ناحیه را می شود بانظارت دقیق جبران کرد. تجربه انتخابات سالهای گذشته نشان داد که دربعضی ازمناطق " ورقه رای دهی" باکمبود مواجه شد واین به نوبه خود مشکل دیگری است که باید مورد توجه دست اندرکاران کمیسیون مستقل انتخابات قراربگیرد.

ازسوی دیگرافرادی که تازه به سن قانونی رسیده ومی توانند رای بدهند وکسانی که ممکن است مهاجربوده وتازه وارد کشور گردیده بصورت دقیق "کارت رای دهی" توزیع گردد ومیتواند به پروسه برگزاری هرچه بهتر انتخابات درسال آینده کمک کند. افغانستان دریک دهه گذشته انتخابات را براساس فرمان تقنینی رییس جمهور برگذار کرده بود. حال که انتخابات تایک سال دیگربرگذارمی گردد وپیش نویس قانون انتخابات نزدیک به دوماه پیش ازسوی وزارت عدلیه به پارلمان کشورفرستاده شد ؛ حال نزدیک است که مسوده قانون انتخابات مورد بررسی وبازنگری قراربگیرد و درنتیجه انتظارمی رود که ازتصویب نمایندگان بگذرد.

ساختن نظام انتخاباتی درهرکشوری ازاهمیت بنیادی درجهت تمثیل اراده مردم ومشارکت آنان درساختارهای سیاسی برخوردارمی باشد. قانون انتخابات میکانیزیم را طراحی ودرنظرمی گیرد که انتخابات کشوربا معیارها وشاخصه های دموکراسی سازگاری داشته باشد. معیاری کردن انتخابات درافغانستان نقش تعیین کننده خواهد داشت دربرگزاری سالم انتخابات آینده ی کشور.

چگونگی تدوین ساختارانتخابات ازسوی نمایندگان تاثیرمستقیم خواهد داشت روی اجرا وعملیاتی کردن انتخابات وتامین رضایت مندی همه طرف ها درکشور. اگرقانون انتخابات درآینده ی نزدیک ازسوی اعضای پارلمان به تصویب برسد انتخابات آینده کشورازسلامت وشفافیت بیشتربرخوردار خواهد بود. درآن صورت اعتماد نهاد های مرتبط ودست اندرکاران مسایل انتخابات کشوردرمیان مردم افزایش خواهد یافت .

اعتماد سازی نسبت به انتخابات آینده بنیادی ترین کاری است که باید همه جریان ها ونهاد های مدنی درراستای چنین هدفی گام بردارند. ایجاد اعتماد وقبول اینکه همه چیزازمجاری انتخابات عادلانه رقم خواهد خورد درتمامی ابعاد زندگی مردم نقش حیاتی دارد. ازسوی دیگرایجاد فضای اعتماد واطمینان درمیان مردم؛ مشارکت گسترده مردم را درانتخابات تضمین خواهد کرد.

مشارکت آحاد مردم  درانتخابات مهم ترین عنصرمشروعیت سازنظام سیاسی کشوراست که فلسفه وضرورت اصل انتخابات را درجامعه معنی می بخشد. میزان حضورمردم درپای صندوق های رای شرط اساسی یک نظام مردم سالار وانتخابات مشروع است . مشارکت گسترده شهروندان  ازیک سو؛ میزان شوروشعور، آگاهی وعلاقمندی آنان را نسبت به سرنوشت سیاسی را نشان می دهد وازجانب دیگرنظام برآمده ازمشارکت فراگیر، دارای توانای موثر و برخوردارازپشتوانه ملی خواهد بود که ؛ درآن صورت قادربه پاسخگویی نیازها وحل معضلات سیاسی امنیتی درداخل کشور وبرقراری روابط وسیع باکشورها ویافتن جایگاه شایسته درعرصه ی بین المللی خواهد بود.

درنظام بین الملل؛ کشوری می تواند درمعادلات بین المللی تاثیرگذاروجایگاه مطلوب را کسب کند که مشروعیت کافی وحمایت مردمی را به همرا ه داشته باشد. حمایت مردم، نهاد های مدنی واحزاب سیاسی شرط موفقیت انتخابات است. رییس کمیسیون مستقل انتخابات نیز برضرورت همکاری احزاب سیاسی  ونهاد های مدنی دریک کانفرانس خبری درجهت پیشبرد انتخابات تاکید کرد.

چون مسأله انتخابات یک پروسه ملی است ، بدون همکاری واجماع ملی عملی شدن آن کارآسانی نیست . انتخابات سال آینده با انتخابات گذشته بسیارمتفاوت خواهد بود. قبل ازهمه لازم است که دیدگاه های مردم ونقطه نظرات حلقات را درچگونگی ساختن نظام انتخاباتی وبرگزاری انتخابات عادلانه مورد توجه قراربگیرد. اجماع ملی و همکاری جامعه جهانی درتامین امنیت ونظارت بین المللی دربرگزاری انتخابات قابل قبول برای مردم افغانستان، شرط اساسی درموفقیت انتخابات است. حقیقتا تنها انتخابات است که می تواند افغانستان را ازبحران جاری عبوربدهد، به شرطی که سلامت وشفافیت آن تضمین گردد.