افغانستان در یک دهه گذشته گام های بلندی به سمت توسعه و ثبات برداشته است. این کشور حرکت به سمت پیشرفت را از صفر شروع کرده است. به این معنا که جنگ های داخلی و حاکمیت سیاه طالبان تمامی زیر ساختهای مادی و معنوی کشور را نابود کرده بود. احیای مجدد این زیر ساخت ها کار برزگی بود که افغانستان توانست در یک دهه گذشته در این زمینه موفقیت های بدست آورد. دست یابی به پیشرفتهای پزشکی و جلوگیری از تلفات انسانی ناشی از بیماری و نیز افزایش سطح تحصیلات شهروندان افغانستان به ویژه زنان از دست آوردهای مهم افغانستان در سالیان اخیر است. این نشان می دهد که خشونت و افراط گرایی به رغم تمامی تلاشهای مذبوحانه در این سالها، نتوانسته است مسیر پیشرفت افغانستان را سد نماید.

اما با وجود این دست آوردهای بزرگ و مهم، افغانستان همچنان با چالش های جدی و همینطور فرصت های بی نظیر مواجه است. این ایجاب می کند که دولت مردان افغانستان و مردم این کشور بدرستی چالش ها و فرصت ها را شناسایی نموده و نه تنها از فرصت های موجود بهره ببرند که چالش ها را نیز تبدیل به فرصت نماید.

شروع پروسه واگذاری مسولیت های امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای داخلی کشور، امضای توافقنامه ی امنیتی با آمریکا، قطعی شدن برنامه خروج ناتو از افغانستان در سال 2014 و نیز تعیین زمان دقیق انتخابات آینده همگی هم می تواند فرصت باشد و هم تهدید و چالش. نیروهای امنیتی افغانستان باید به اندازه کافی تجهیز و آموزش داده شود تا بتوانند در برابر تهدیدات مداوم تروریستی درکشور از امنیت و ثبات افغانستان محافظت نمایند یعنی اگر این اتفاق نیافتد واگذاری مسئولیت ها به نیروهای داخلی می تواند به یک تهدید جدی تبدیل شود.

از این رو دولت افغانستان باید متحدین بین المللی خود بویژه ایالات متحده آمریکا را متقاعد نماید که ارتش افغانستان را به اندازه کافی تقویت و تجهیز نمایند تا هزینه های سنگین جانی و مالی یک دهه گذشته جهان در افغانستان برباد نرود و دست آوردهای افغانستان با تهدید مواجه نگردد. بنا بر این امضای موافقت نامه امنیتی با امریکا باید بتواند این مهم را برای افغانستان تامین نماید.

اگرچه روابط حکومت افغانستان و آمریکا در سالهای اخیر بعضا پر تنش بوده است و برخی موضع گیری های رئیس جمهور کرزی باعث دلسردی مقامات آمریکایی از افغانستان و سرنوشت این کشور شده بود اما سفر روز گذشته وزیر خارجه آمریکا و اظهارات او نشان داد که آمریکا همچنان نسبت به افغانستان متعهد است.

به نظر می رسد هدف اصلی سفر جان کری به افغانستان ترمیم روابط میان کابل و واشنگتن است که این موضوع در سخنان وی به وضوح مشاهده می شد.  وزیر خارجه آمریکا در کانفرانس خبری مشترک با حامد کرزی، سال آینده را برای افغانستان بسیار مهم، حساس و تاریخی خواند و گفت: به نمایندگی از دولت و ملت آمریکا به خاطر تلفات غیرنظامیان افغانستان در طول این سالها عذرخواهی می کنم. وی خطاب به آقای کرزی اظهار داشت: شما در بحرانی ترین زمان، افغانستان را هدایت کردید. راه و مسیری که در پیش روی ما خواهد بود بسیار روشن و هموار است. آمریکا به همکاری مداوم با افغانستان تعهد دارد و ما خواهان ایمن بودن و مصون بودن خطرات از کشور شما هستیم. 

این سخنان وزیر خارجه آمریکا نشانگر تعهد بلند مدت آمریکا نسبت به افغانستان است وی این را نیز اشاره کرد که چالشهای زیادی پیش روی ما می باشد اما نیروهای افغانستان پس از در دست گرفتن کنترل کشور، تنها نخواهند بود. ما حمایت قاطع خود را از افغانستان با ثبات تداوم خواهیم داد. افغانستان اینک با انتقال سیاسی ، اقتصادی و امنیتی مواجه است. ما براساس موافقتنامه همکاری استراتژیک در راه انتقال قدرت به شما کمک خواهیم کرد.. جان کری افزود: باراک اوباما درخصوص شمار نظامیان آمریکایی که قرار است در سال 2014 از افغانستان خارج شوند ؛ تصمیم گیری نکرده است.

مسلما تعهدات امریکا نسبت به افغانستان جاده یک طرفه نیست که دولت مردان افغانستان بدون در نظر داشت منافع آمریکا در منطقه و افغانستان بتوانند این تعهدات بلند مدت را عملی بدانند. طبیعی است که در قبال تعهد آمریکا نسبت به افغانستان و هزینه های سنگین جانی و مالی این کشور در افغانستان توقعاتی نیز از دولت افغانستان وجود دارد. حال باید دید که دولت مردان افغانستان تا چه اندازه می توانند به عنوان هم پیمان استراتیژیک آمریکا منافع افغانستان را تامین نماید.

یکی از فرصتها و چالش های مهم دیگر افغانستان انتخابات ریاست جمهوری آینده است. شفافیت این انتخابات اهمیت سرنوشت سازی برای افغانستان دارد و بگونه ی می توان گفت آینده افغانستان بستگی به نحوه برگذاری این انتخابات دارد.مردم افغانستان خواهان انتخابات آزاد، شفاف و عادلانه هستند این مسئله باید به جد مورد توجه دولت مردان کشور باشد.

در سالهای اخیر به رغم آنکه نیروهای امنیتی در قسمت هایی که این مسوولیت به آنها واگذار شده است تقریبا عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده اند اما در سایر زمینه های سیاسی و اقتصادی و غیره متاسفانه شاهد دست آورد چشم گیری نبوده ایم. تلاش و کوشش و حس وطن دوستی نیروهای اردوی ملی کشور باعث شده است که توانایی های این نیروها نمود بیشتری داشته باشد. همین حس میهنی و ملی باید سرلوحه کار سایر مقامات و نهادهای دولتی باشد یعنی مردم انتظار دارد انان نیز بگونه ی عمل کنند که برایند کار شان نمود وبروز بهتری داشته باشد.

نباید از نظر دور داشت که برخی موضع گیری ها و عملکردهای دولت مردان کشور ما در بسیار موارد خود به مثابه تهدید و چالشی برای امنیت کشور تبدیل می شود. آمادگی های بیشتر نیروهای امنیتی کشور کاملا بستگی به دولت افغانستان و شخص ریاست جمهور دارد که اگر بتواند انگیزه و اراده کافی برای مبارزه با تروریسم را در نیروهای امنیتی کشور ایجاد کند مطمینا می توان نسبت به آمادگی این نیروها امیدوار بود. اما متاسفانه در این مورد نگرانی هایی وجود دارد چرا که متاسفانه از لحاظ سیاسی در دولت افغانستان برنامه و استراتژی مشخصی برای مقابله با نیروهایی که امنیت افغانستان را تهدید می کنند، وجود ندارد و با ادامه سیاست های سال های گذشته در برابر مخالفان مسلح به هیچ عنوان نمی توان انتظار موفقیت نیروهای امنیتی را در برقراری و حفظ ثبات در افغانستان داشت.

در مجموع باید گفت سخنان وزیر خارجه آمریکا و اظهارات سایر مقامات ناتو در گذشته گواه روشن بر تداوم تعهد آمریکا و پیمان ناتو نسبت به آینده امنیت و ثبات افغانستان است. اکنون توپ در میدان دولت مردان افغانستان است و آنان باید بتوانند از این اجماع جهانی علیه تروریزم به نفع افغانستان استفاده نموده و اجازه ندهند ناتو بدنبال هم پیمان استراتیژیک دیگری در منطقه بگردد و افغانستان با ندانم کاری های دولت مردان اش یک بار دیگر به لانه امن ترور و وحشت تبدیل شود.

بایسته است در تدوین استراتیژی های بلند مدت امنیتی و توسعوی افغانستان تمامی جوانب در نظر گرفته شود و دولت مردان افغانستان نباید بگونه ی موضع بگیرند یا عمل کنند که فرصت های موجود فراراه افغانستان به تهدید تبدیل شود و در نهایت جبهه تررو و وحشت در افغانستان تقویت شود. تروریزم همچنان به مثابه تهدید جدی علیه امنیت و ثبات افغانستان است این چیزی نیست که بتوان منکر آن شد. ازاین رو باید جنگ علیه تروریزم در افغانستان همچنان باید در اولویت باشد. تنها با شکست جبهه ترور و خشونت است که می توان به توسعه اقتصادی افغانستان فکر کرد.