ایالات متحده آمریکا به خاطر حمایت رژیم طالبان از گروه تروریستی القاعده در سال 2001 میلادی بر افغانستان حمله کرده و رژیم طالبان را سر نگون کردند. با آمدن ایالات متحده امریکا ثبات نسبی به وجود آمد و تحولات مهم و اساسی اتفاق افتاد. در عرصه قوانین افغانستان دارای قانون اساسی دموکراتیک شد و بر مبنای آن دو بار انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شورای ملی و ولایتی را برگذار کردند.

در عرصه سیاسی دموکراسی شکننده شکل گرفت. روابط خارجی افغانستان به شکل بی سابقه گسترش یافت. در عرصه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تحولات و دگرگونی های مثبت به وجود آمد. اما برای نخبگان فکری، سیاسی و مردم افغانستان این دغدغه به وجود آمده است که آیا دولت افغانستان قادر به حفظ دست آورد های یک دهه گذشته است یا نه؟ این دغدغه از زمانی شکل گرفته است که نیرو های ناتو به رهبری ایالات متحده آمریکا بنا است در سال آینده افغانستان را ترک کند.

افغانستان با کمک نیرو های بین المللی به دستاورد های مذکور دست یافته است؛ بنابراین خروج نیرو های بین المللی برای مردم افغانستان این سوال را خلق کرده است که آیا دولت قادر به حفظ دستاورد ها می باشد. پاسخ این سوال را می توان در سخنان رئیس جمهور کرزی یافت. آقای کرزی با اشاره به وضعیت کنونی افغانستان گفته متاسفانه ساختارها و نهادهای دولتی در افغانستان تاکنون از قوت لازم بر خوردار نیستند و نیاز به حمایت و کمک دارند. سخنان رئیس جمهور کرزی بیانگر این مسئله است که ما به کمک کشور های دیگر نیازمندیم و نمی توانیم دستاورد های یک دهه گذشته را حفظ نمایم.

اگر دولت افغانستان به تنهایی قادر به حفظ دستاورد ها نمی باشد بنابراین دولت افغانستان باید تلاش نماید تا تعهد کشور های عضو ناتو برای کمک به افغانستان بعد از خروج نیرو هایش را بگیرد. بنابراین داشتن روابط حسنه به خاطر حفظ دستاورد ها با کشور های عضو ناتو و امضا پیمان استراتژیک و امینتی با این کشور ها ضروری می نماید.

از میان کشور هایی که در افغانستان حضور دارد ایالات متحده آمریکا بیشترین نیرو و بیشترین کمک را در ده سال گذشته به افغانستان نموده است. بنابراین حضور و حمایت نظامی، سیاسی، اقتصادی ایالات متحده آمریکا برای حفظ دستاورد ها ضروری می نماید.

این ضرورت از آنجا ناشی می شود که تهدیدات امنیتی دستاورد های ده سال گذشته را تهدید می کند. با وجود اینکه دولت افغانستان پیمان استراتژیک با ایالات متحده آمریکا امضا نموده است اما این پیمان حمایت امنیتی ایالات متحده آمریکا را در بر نمی گیرد به همین خاطر دولت افغانستان باید پیمان امنیتی با ایالات متحده آمریکا امضا نماید.

امضا پیمان امنیتی بعد از امضای پیمان استراتژیک میان افغانستان و ایالات متحده آمریکا مطرح شد اما تا هنوز این پیمان امضا نشده است. جدیدا رئیس جمهور کرزی گفته است که ایالات متحده آمریکا خواهان نه پایگاه نظامی در کابل، بگرام، مزار شریف، جلال آباد، گردیز، قندهار، شیندند و هرات می باشد. از آنجایی که گروه های شورشی در مناطق مختلف افغانستان حضور دارد و از ولایت های مختلف افغانستان دولت را تهدید می نماید بنابراین وجود نه پایگاه نظامی به نقاط مختلف مهم و ضروری می نماید.

معیار عقد پیمان امنیتی

اگر چه وجود پیمان امنیتی با ایالات متحده آمریکا با دلایل فوق ضروری می نماید؛ اما دولت افغانستان باید در یک چارچوب خاص و با معیار های خاص دست به امضا پیمان استراتژیک با ایالات متحده آمریکا و دیگر کشور های عضو ناتو بزند. مهمترین معیار در روابط خارجی کشور ها و در امضای پیمان ها و برقراری روابط، منافع ملی کشور ها می باشد. دولت افغانستان نیز با در نظر داشت منافع ملی و با محوریت آن باید پیمان ها را امضا نماید. اگر چه منافع ملی معیار رفتار کشور ها در سطح بین الملل می باشد؛ اما کشور ها معمولا با توانمندی داخلی، استراتژی ها و پالیسی های که دارد منافع ملی خود را تعریف می کند.

رفتار بر مبنای منافع ملی نیازمند مشخص کردن چسیتی منافع ملی و حدود و ثغور آن می باشد. بنابراین تعریف منافع ملی، شاخص ها و ویژگی های آن از اهمیت اساسی برخودار است تا دولت بتواند در چارچوب آن رفتار های خود را تنظیم نماید و هم مردم افغانستان بتواند درک از منافع ملی داشته باشد.

آنچه امروزه در تعریف و مشخص کردن حدود و ثغور منافع ملی از اهمیت اساسی برخودار است وجود عناصر و مولفه های آن است. در گذشته ها منافع ملی بر اساس قدرت سخت که همانا قدرت نظامی باشد تعریف می شد اما امروزه بیشتر مسائل اقتصادی و تکنولوژی مطرح می باشد. بنابراین با توجه به تحول و دگرگونی در ماهیت منافع ملی ما نیز باید منافع ملی خود را با عنصر های اقتصاد و تکنولوژی تعریف نمایم.

اگر منافع ملی را با محوریت اقتصاد و تکنولوژی مطرح نمایم حضور نیرو های بین المللی در افغانستان چه سودی در عرصه های مختلف دارد؟ حضور نیرو های بین المللی باعث ایجاد ثبات سیاسی شده و ثبات سیاسی رشد اقتصادی و تکنولوژیکی را در پی خواهد داشت.

با رشد اقتصادی هم دموکراسی تحکیم می یابد و هم افغانستان می تواند یک ارتش نیرومند (قدرت سخت) به وجود آورد.  تحکیم دموکراسی و حفظ قانون اساسی نیازمند ثبات سیاسی و رشد اقتصادی و تکنولوژیکی است. بنابراین حضور نیرو های بین المللی در افغانستان باعث تامین منافع ملی افغانستان شده و هم باعث حفظ دستاورد های ده سال گذشته می شود.

چگونگی حفظ دستاورد های ده ساله گذشته

همان طور که در بالا بیان شد حضور نیرو های بین المللی باعث ایجاد ثبات می شود و ثبات سیاسی باعث رشد اقتصادی می گردد. رشد اقتصادی باعث شکل گیری طبقه متوسط می شود. اگر حضور نیرو های بین المللی بعد از سال 2014 تداوم یابد طبقه متوسط نیرومند خواهد شد و نیرومند شدن طبقه متوسط به معنی این است که دموکراسی تحکیم خواهد یافت، زیرا طبقه متوسط حامل دموکراسی است. گفته می توانیم که دموکراسی ایدئولوژی است که طبقه متوسط آن را به وجود آورده و از آن حمایت می کند.

در کنار به وجود آمدن طبقه متوسط وضعیت اقتصادی و رفاهی جامعه بهبود خواهد یافت و همین مسئله باعث خواهد شد که گروه ها و نیرو های تهدید کننده بالفعل و بالقوه امنیت افغانستان به رقابت های اقتصادی روی بیاورد. با رشد اقتصادی منافع مشترک برای شهروندان بیشتر محسوس خواهد شد و پیوند منافع اقتصادی به وجود می آید که هیچ یک از شهروندان حاضر نخواهد شد تا امنیت را مختل نماید؛ زیرا با مختل کردن و به هم زدن امنیت منافع خود وی نیز از بین خواهد رفت. با رشد طبقه متوسط و ایجاد منافع مشترک اقتصادی خود مردم از دستاورد های ده ساله را حفظ خواهد کرد. طبقه متوسط طبقه میانه رو است و به ارزش های دموکراتیک و به ارزش های قانون اساسی پایبند خواهد ماند.

در نتیجه باید گفت که دولت افغانستان با توجه به تجربه های کشور های دیگر مانند جاپان و کره جنوبی و همچنین به خاطر حفظ دستاورد های ده سال گذشته و تامین منافع افغانستان باید با ایالات متحده آمریکا پیمان امنیتی را امضا نماید. البته این پیمان همان طوری که ذکر شد باید در چارچوب منافع ملی افغانستان باشد.