این روزها رایزنی ها و مذاکرات زیادی پیرامون مسائل افغانستان میان مقامات کشورها و سازمانهای مختلف جریان دارد. به نظر میرسد همزمان با نزدیک شدن به سال 2014 و هنگام خروج بخشی از قوای ناتو از کشور، جامعه جهانی نگران بازگشت گروه های تروریستی و افراط گرا در افغانستان اند. رییس جمهور امریکا روز دوشنبه هنگام صحبت در مراسم یادبود از سربازان کشته شدۀ امریکا، در ایالت ویرجنیا گفت امریکا برای مدت طولانی درگیرجنگ با هراس افگنی خواهد بود. اوباما گفت هرچند ایالات متحده امریکا درحال تغییردادن صفحه بیش ازیک دهه جنگ درافغانستان است، اما امریکاییان فراموش نکنند که ملت امریکا هنوزهم درگیرجنگ است. او ضمن مثبت خواندن روند انتقال مسئولیت ها به ارتش افغانستان و موفقیت های قوای مسلح افغانستان گفت اگرچه ما سال آینده، آخرین روز یادبود ازسربازان مان را درافغانستان بزرگداشت خواهیم کرد ،اما ملت ما فراموش نکند که ما همچنان درگیرجنگ خواهیم بود.

این سخنان اوباما در حالی مطرح می شود که اخیرا ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفته است قوای هوایی ارتش افغانستان را با تحویل بیست جنگنده بیش از پیش تقویت نماید. سخنگوی آیسف روز سه شنبه گفت واشنگتن تعهد سپرده است که به زودی بیست جنگنده را در اختیار نیروهای هوایی افغانستان، قرار دهد. جنرال گونتر کتس افزود کشورهای عضو آیسف به شمول ایالات متحده امریکا، برای تجهیز و توانمند ساختن نیروهای هوایی افغانستان، سخت در تلاشند. وزارت دفاع افغانستان نیز اعلام کرده است با به دست آوردن این هواپیما ها، بخشی از کمبود های نیروهای هوایی افغانستان از میان برداشته خواهد شد. سخنگوی آیسف، گفته است:« ما می دانیم که افغانستان درباره تجهیز نیروهای شان نگران اند. هرچند ما تجهیزات زیادی را برای این نیروها فراهم ساخته ایم اما بعضی از کمبود هایی را که نیروهای افغان به آنها روبرو استند، باید بپذیریم. ما همواره تلاش کرده ایم تا با همکاری کشورهای جهان این کمبود ها را ازمیان برداریم.»

به نظر می رسد وضعیت آینده امنیت و ثبات افغانستان مایه نگرانی تمام اعضای ناتو و کشورهای منطقه است. طبق گزارشها باراک اوباما، ریس جمهور ایالات متحده امریکا، قرار است به روز جمعه در قصر سفید، با اندرس فوک راسموسن، دبیر کل ناتو درباره وضعیت امنیتی و چگونگی ادامه جنک درافغانستان بحث و گفتگو  کند. جی کارنی، سخنگوی قصر سفید گفته است که وضعیت امنیتی و چگونگی ادامه استراتیژی جنگ در افغانستان از آجندای مورد بحث میان اوباما و راسموسن است. در خبرنامه منشتر شده قصر سفید از قول جی کارنی، سخنگوی قصر سفید آمده است که رییس جمهور انتظار دارد تا در مورد طرح حل مشکلات امنیتی جهان و منطقه با دبیرکل ناتو به یک توافق برسد. در همین حال، جی کارنی، گفته است که اوباما میخواهد درباره پایان دادن به جنگ افغانستان و ادامه همکاری و روابط امریکا با حکومت افغانستان بعد از خروج نیروهای بین المللی با دبیر کل ناتو نیز صحبت کند.

تداوم حملات مخالفان مسلح بر مناطق مختلف کشور و بالا رفتن تهدیدات تروریستی در افغانستان نه تنها اعضای ناتو که کشورهای دیگر منطقه را نیز نگران کرده است. در همین راستا همسایگان شمالی افغانستان به شمول روسیه و رهبران سازمان امنیت دسته جمعی در مورد تهدید های جدید امنیتی از جانب افغانستان گفتگو کرده اند، تهدیدهای که ممکن است با خروج نیروهای به رهبری امریکا از افغانستان به میان آیند.  در روزهای اخیر روئسای جمهور قزاقستان، قرغزستان، روسیه و تاجکستان در اجلاس سران سازمان امنیت دسته جمعی در مورد کاهش تهدیدهای امنیتی پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان در شهر بیشکیک پایتخت قرغزیستان تبادل نظر کرده اند.  نیکولای بوردیوژه منشی عمومی سازمان امنیت دسته جمعی پس از ختم این گفتگوها به خبرنگاران گفت: روئسای جمهور در مورد اقدامات به هدف کاهش تهدیدهای امنیتی بویژه در نواحی مرزی و همکاری امنیت با افغانستان بعد از خروج نیروهای خارجی از افغانستان در پایان سال 2014 بحث کردند.

عمده نگرانی کشورهای آسیای مرکزی از ناحیه افغانستان بدلیل رشد افراط گرایی و تروریزم درمنطقه است به همین دلیل این کشورها بر مدرن سازی نیروهای واکنش سریع سازمان امنیت دسته جمعی، تلاش های جمعی برای از بین بردن بنیادگرایی و مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تاکید می کنند.  رییس جمهور روسیه می گوید کشورهای شوروی سابق، روی تأمین ثبات دایمی در منطقه به صورت دسته جمعی تلاش کرده و نقش مثبت بازی خواهند کرد.  او ساختار های واکنش سریع در چوکات این سازمان را یک تصمیم بجا برای حفظ صلح و تأمین ثبات در منطقه عنوان کرد. ه است علاوه بر همکاری های نظامی و امنیتی با افغانستان در این نشست روی ایجاد یک خط آهن که روسیه، قزاقستان، قرغزستان و تاجکستان را به هم پیوند دهد و به  افغانستان، ترکمنستان، ایران و خلیج فارس هم امتداد یابد، نیز بحث صورت گرفته است.

سیر تحولات منطقه ای و فرا منطقه ی بگونه ای است که آینده امنیت و ثبات افغانستان را مثبت نشان می دهد. چنین به نظر می رسد که در خصوص افغانستان بویژه در باره عدم بازگشت تروریزم و افراط گرایی در منطقه یک اجماع نظری میان قدرتهای منطقه ی و فرامنطقه ای وجود دارد. همین اجماع نظر باعث می شود این کشورها برای تثبیت امنیت وثبات پایدار درافغانستان مانند یک دهه گذشته همکاری نمایند. افغانستان نیز می کوشد که با داشتن نیروهای هوایی مجهز و توانمند و نیروهای زمینی، امنیت داخلی و خارجی اش را تامین کند. اگرچه این نیروها هم اکنون، درگیرودار کمبودها وچالش های بسیارند. نیروهای هوایی افغانستان هم اکنون حتی دربخش حمل ونقل چالش های جدیی را در پیش دارند. با این همه، به نظر می رسد که دست یافتن نیروهای هوایی افغان به پیشبرد عملیات های هوایی مستقل، زمان گیر خواهد بود. اما وزارت دفاع ملی به این بارو است که با دست یابی به این هواپیماها، بخشی از چالش ها از میان برداشته خواهند شد.

اگرچه کمبود ها وناتوانی ها در نیروهای هوایی افغانستان ازعواملی است که سبب شده هنوزهم عملیات های هوایی درکشور با کمک نظامیان خارجی انجام شوند ولی سخنگوی وزارت دفاع می گوید نیروهای هوایی آیسف با هماهنگی با ما با نیروهای ما درعملیات های هوایی همکاری می کنند. این از گذشته ها ادامه داشته است و حال هم دربخش های چون وردوج همکاری دارند. اما با توجه به نگرانی های مشتر ک کشورهای منطقه و اعضای ناتو از آینده افغانستان به نظر می رسد طی سالهای آینده نیروهای ارتش افغانستان در هر دو بخش زمینی و هوایی با تجهیزات پیشرفته از جمله جنگنده ها و هواپیماهای حمل و نقل ونیز با هواپیماهای بی سرنشین استخباراتی مجهز شوند.  اکنون توجه بیشتر دولت و جامعه جهانی بر نیروهای هوایی افغانستان تمرکز یافته است.

البته قوای مسلح افغانستان در ماه های اخیر دست آوردهای زیادی داشته اند این نیروها نشان داده اند که در صورت تجهیز و تقویت این نیروها آنان می توانند امنیت افغانستان را بخوبی تامین نمایند. هرچند مشکل دربرنامه ریزی عملیات ، نبود تدارکات ونداشتن جنگ افزارهای لازم ازمشکلات درنیروهای امنیتی افغان گفته می شوند. اما نیروهای افغان تاکید می ورزند که آمادۀ هرگونه قربانی استند.

به موازات آمادگی های نیروهای امنیتی حملات مخالفان مسلح نیز تشدیده شده است بگونه ای که آمارها نشان می دهند درنزدیک پنج ماۀ گذشته چهارصدوپنجاه نیروی امنیتی افغان کشته شده اند، درحالی که تلفات این نیروها درزمان مشابه سال گذشته، نیمی ازاین رقم بود. به همین دلیل ایالات متحده آمریکا تعهد کرده است نیروهای هوایی افغانستان را تقویت و تجهیز نماید. اکنون باید دید که  دولت مردان افغانستان تا چه میزان می توانند از فرصت های فرارو به نفع امنیت و ثبات منطقه و افغانستان استفاده نمایند.