صفحه نخست » مقالات » انتخابات و نشست مونیخ
انتخابات و نشست مونیخ
- علی قادری
بربنیادهای دریافتی روز گذشته نشست مونیخ با هدف یافتن راهی به سوی موفقیت افغانستان و عمدتا پیرامون مسئله انتخابات برگذار شد. دراین نشست برخی از سران احزاب سیاسی و گروههای منتفد حکومت و نمایندگان برخی کشورها هم چون امریکا و عربستان گردهم آمده اند. یکی ازطرحهای که در این نشست پیشکش گردیده است ایجاد نظام سیاسی غیرمتمرکز است. زیرا به زعم منتقدان نظام ریاستی کنونی طی ده سال گذشته مشکلات و ناکامیهای بسیاری را ببارآورده است. التبه نشست مونیخ تنها نشستی نیست که از سوی گروهها و احزاب سیاسی در خارج از کشور برگذارشده است . برگزاری انتخابات و چالشهای فرا روی آن از موضوعات دیگری است که در این نشست مورد بحث قرار خواهد گرفت. گفته میشود که حکومت نسبت به این نشستها نظر مثبت نداشته و آن را نوعی دخالت بیرونیها در امور کشور گمان میبرد.
در روزهای اخیر که مرحله به مرحله به زمان برگزاری انتخابات آینده ریاست جمهوری در بهار 1393 نزدیک می شویم ، موضوع انتخابات و چالشهای فرا روی داغ و داغتر میگردد. هم چنین صف آراییهای سیاسی و انتخاباتی نیز قدم به قدم مشخص تر میشود. دیدگاههای مطرح درباره آینده کشور و چگونگی برگزاری انتخابات در روشنی بیشتر طرح میگردند. نگرانی ها و تهدیدها یا فرصتها و نقطههای مثبت برای آینده کشور نیز به میان آورده میشوند. آنچه در این میان قابل توجه و اذهان عمومی را بسوی خود معطوف میسازد اینست که مسئله انتخابات حساستر و تعیین کننده تر شده می رود. روی همین ملاحظات احزاب سیاسی و گروههای مختلف سیاسی نیز برنامهها و خط مشیهای انتخاباتی خود را مشخص و معین میسازند. در همین راستا این گروهها و احزاب سیاسی درپی ایجاد ائتلاف و حلقههای بزرگ سیاسی شده اند.
هرچند عمر تجربه حضور احزاب سیاسی در کشور بخصوص تجربه انتخاباتی بسیار کوتاه و اندک میباشند، همان اندک حضور و تجربه نیز با ناکامیها و شکنندگیهای جدی با تبعات بسیار تکان دهنده همراه بوده است، با وجود این در شرایط جدید که احزاب گوناگون سیاسی عرض اندام نموده اند در بسترکسب تجربه جدید سیاسی میباشند. این موضوع هنگامی قابل درک و پذیرفتنی به نظر میرسد که باور نماییم انتخابات یکی از اصول نظامهای دمکراتیک شمرده میشود. دموکراسی منهای انتخابات مفهومی میان تهی است، انتخابات نشانه روشن از مردم محوری و مردمی بودن نظام سیاسی تلقی میگردد.
بنابه دلایل تجارب تلخ تاریخی درجهان بشری ، بویژه درکشورهای جهان سوم، درموردانتقال خشونت آمیز قدرت سیاسی و یا انحصار وحفظ آن درچنبره های فرد یا گروه وتیم خاص ، انتخابات بعنوان یک روی کرد شفاف و مسالمت آمیز برای انتقال قدرت سیاسی دانسته می شود. انتخابات چارچوبی است توافق شده درچهارچوب قانون اساسی برای انتقال قدرت سیاسی است. اگربه چنین توافق و تعاملی درعرصه سیاست و چرخش قدرت تن درداده نشود بطورقطع بازهم تنش ها و کشمکش های خشونت بار دوباره برگستره جامعه ظاهرخواهند شد. بنابراین درشرایط کنونی وبادرنظرداشت شرایط تاریخی وتجارب بسیارپنددهنده وعبرت آموز گذشته باید کوشید که سازوکارهای انتخاباتی ودموکراتیک درکشور ونظام سیاسی وفرهنگ سیاسی جامعه نهادینه گردد.
نکته دیگری که در اینجا باید افزود اینست که بنابه دلایل متعددی شاید همین روشهای دموکراتیک نیز تا هنگام نهادینه شدن و باورمندی درست به آن ، مورد سوء استفاده قرار گرفته یا در بعضی موارد سبب تنشها و شکافهای نامطلوب سیاسی و اجتماعی گردد. مصداق چنین مفهومی را ما در برگزاری انتخابات گذشته ریاست جمهوری شاهد بوده ایم. انتخابات گذشته متاسفانه هم مورد دست برد قرار گرفت و هم به دلیل عدم شفافیت سبب گردید که تبعات غیردموکراتیک را در کشور بدنبال داشته باشد. یکی از تبعات منفی آن افزایش و زایش روزافزون تنشهای سیاسی و حتا قومی و گروهی در کشور میباشد. این وضعیت متاسفانه بگونه ای است که اینک روند برگزاری انتخابات آینده کشور را نیز دوباره مورد تهدید قرار دهد.
بطور نمونه در اینجا به مواردی از آسیب های که در انتخابات گذشته شاهد بوده ایم و اینک تهدیدهای آتی انتخابات آینده کشور تلقی می گردند اشاره می گردد. وجود کارت های تقلبی یکی از مواردی است که هم در انتخابات گذشته مسئله دار بود و هم در انتخابات آینده مورد نگرانی قرار گرفته است. وجود کارت های تقلبی بسیار به سادگی شفافیت و سلامت انتخابات را زیر سوال خواهد برد. چنانچه در این مورد گزارش های وجود دارد مبنی بر این که تعداد زیادی از افراد دارای دو یا چند کارت می باشند. آنان ممکن است از این کارت ها به سود اشخاص متعددی استفاده نمایند ، ولی روشن است که نفس چنین تقلب و تخلفی می تواند خللی جدی بر سر راه جریان انتخابات سالم و زیرسوال بردن تمامی کارکردهای روند انتخابات واقع شود.
اتفاقا در این مورد چندی پیش سازمان نظارت آزاد برشفافیت انتخابات (فیفا) اعلام داشت که هزاران کارت غیرقانونی و تقلبی در سطح کشور وجود داشته و هنوز هم در حال توزیع است. نبود امنیت کامل در کشور و بخصوص برای برگزاری انتخابات از چالش های دیگری است که هم درگذشته وجود داشته و هم اینک وجود دارد. جای تردید نیست که امنیت از مهم ترین و ضروری ترین الزامات برگزاری انتخابات است. تجربه های تلخ دوران گذشته نشان داد که در بسیاری از مناطق انتخابات برگزار نشد و شهروندان کشور با وصف بهره برداری از یک نظام دمکراتیک قادر نگردیدند که از حق مسلم خود برای انتخاب افراد مورد نظر بخوبی استفاده نمایند. متاسفانه وجود ناامنی در برخی موارد هزینه های سنگینی را بر سر راه شرکت در انتخابات برجای گذاشته است. هزینه های گزافی چون کشته شدن و از دست دادن گوش ها و بینی های بریده شده.
هم چنین عدم سلطه حکومت مرکزی بر ولایات و مناطق اطراف شهرهای بزرگ سبب می شود که زورسالاران با استفاده از قدرت خویش مردم را به رای دهی به فرد مورد نظر خود وادار سازند. افزون براینکه در انتخابات گذشته این موضوع به تلخی تجربه شد، در شرایط کنونی نیز متاسفانه اوضاع چنین نشان می دهد که روند ناامنی ها در کشور در حال گسترش است. حکومت مرکزی بر بسیاری از مناطق کشور سلطه کامل خود را از دست داده است. اعلام آماری که چندی پیش کمیسیون انتخابات کشور از عدم توانایی دربازگشایی مراکز ثبت نام و مرکز رای دهی به دلیل ناامنی صورت گرفت نشانه واضحی از چالش امنیتی انتخابات می باشد.
برطرف نمودن چالش های یادشده و یا به تعبیری فراهم شدن بسترها و زمینه های مساعد برای برگزاری انتخابات سالم و شفاف دریک مساعی همه جانبه و ملی انجام یابد. حکومت بعنوان یک نهاد اجرایی و حراست از قانون اساسی کشور مسئولیت نخستین و مستقیم در این رابطه دارد. همینطور نهادهای امنیتی و انتخاباتی نیز مسئولیت دارند که نهایت جدیت و تلاش خود را بکار اندازند. بدون شک احزاب و جریان های سیاسی بیرون از دایره قدرت و منتقد حکومت بعنوان یک طرف مهم قضیه در عرصه سیاست و انتخابات وظیفه دارند و می توانند که در شفاف سازی و سلامت انتخابات وارد عرصه گردند.
بنابراین نشست مونیخ با حضور برخی از احزاب و جریان های سیاسی کشور برای بررسی روند اوضاع کلی کشور و روند انتخابات بطور خاص حایز اهمیت بوده و می تواند کوششی مثبت تلقی گردد. شرایط کنونی ایجاب می نماید که تمام شهروندان و جریان های سیاسی و اجتماعی به شیوه های مختلف و دموکراتیک دیدگاه های خود را برای اداره کشور بهبود بخشیدن به وضعیت کنونی و نیز انجام دقیق انتخابات سالم و شفاف در سال آینده حضور یابند.
دیدگاه شما