صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چشم انداز سفر رئیس جمهور به پاکستان

-

چشم انداز سفر رئیس جمهور به پاکستان

براساس گزارش‌های نشرشده و تایید دفتر ریاست جمهوری، رئیس جمهور کشور در اواخر ماه جاری میلادی به پاکستان سفر خواهد نمود. طبق اظهارات سخنگوی وزارت خارجه این سفر رییس جمهور تشریفاتی نه، بلکه یک سفر عملی و موثر خواهد بود. مقام‌های نزدیک به ریاست جمهوری مدعی اند که رئیس جمهور با یک "آجندای مشخص" به اسلام آباد خواهد رفت. اما تاکنون درباره این آجندا یا برنامه سفر چیزی بطور رسمی اعلام نشده است. در مقابل سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در یک کنفرانس خبری در این باره بطور کلی بیان داشت که، کرزی با رهبران پاکستان در بارهء مسایل مختلف از جمله افغانستان پس از سال 2014 سخن خواهد گفت؛ وی در ادامه افزود:" پاکستان و افغانستان رابطه خیلی مستحکم دارند که تنها به روابط سیاسی خلاصه نمی شود. ما هم‌چنان روابط اقتصادی داریم، رابطه بین مردم ما وجود دارد، مساله مهاجرین و فهرست طولانی از آجندای دو جانبه موجود است و البته که وضعیت در منطقه و وضعیت در افغانستان پس از سال 2014." بنابراین پرواضح است که بنابه حساسیت شرایط و تحولات پیش روی درافغانستان و پاکستان و منطقه، انتظار برده می‌شود که مقام‌های ارشد دو کشور پیرامون مسایل مهم طرفین و منطقه بصورت جدی و مشخص گفتگو نمایند.

در طی مدت گذشته روابط دو کشور با سردی و گرمی و تناوب زیادی همراه بوده است. در بسیاری موارد کابل ادعا کرده است که شورشیان مخالف حکومت افغانستان، در پاکستان پناه برده اند و از آنجا مورد حمایت و تقویت قرار دارند؛ ادعا یا اتهامی که بارها توسط مقام‌های پاکستانی رد شده است. ناگفته پیداست حتا پیش از اثبات این ادعاها و تکذیبیه‌ها این است که پاکستان در چگونگی اعاده ثبات در افغانستان نقش عمده ای را دارد. این واقعیت را هرگز نمی توان انکار ورزید. بنابراین پیش فرض آگاهان سیاسی حکومت پاکستان قادر خواهد بود که رهبران مخالفان را از روش‌های گوناگون، به اشتراک در مذاکرات و گفتگوهای صلح با حکومت افغانستان وادار و تشویق نماید. بویژه این که رهبری جدید پاکستان، به رهبری نوازشریف تعهد کرده که روابطش با کابل را بهتر خواهد ساخت و در پروسه صلح افغانستان نقش فعال تری از حکومت قبلی بازی خواهد نمود. گفته می‌شود که رئیس جمهور نیز به همین امیدواری این بار به دیدار نواز شریف علاقمند شده است تا در پهلوی دیگر تقاضاها از وی خواهد خواست که در مذاکرات صلح افغانستان نقش سازنده ای را بازی کند. زیرا یکی از اهداف بلند مدتی که حکومت افغانستان طی سال آن را دنبال نموده و کمتر نتیجه ای از آن بدست آورده است، تحقق گفتگو و مذاکره مستقیم با مخالفین بوده است. هرچند حکومت طی این مدت از طرق مختلف کوشیده است که مخالفین را بپای میزمذاکره بکشاند، اما هربار با واکنش تند و سازش ناپذیر مخالفین روبروگشته است. چنانچه در مواردی افرادی از سوی مخالفین در سطوح پایین یا کسانی فقط به غرض گمراهی و بدنامی روند گفتگو با حکومت در تماس شدند.

به هر روی همانطوری که گفته شد اکنون برنامه سفر رئیس جمهور به پاکستان روی میزقرار دارد و چند روزبعد تحقق خواهد یافت. نکته مهم این است که آیا این سفر برای کشور و اهداف تعیین شده دست آوردی به همراه خواهد داشت؟ آیا این سفر همانند بسیاری از دیدوبازدیدهای گذشته نافرجام خواهد ماند؟ در پاسخ به چنین پرسش هایی گزینه‌های متفاوتی از خوش بینانه ترین تا بدبینانه ترین‌ها وجود دارد. تحلیل گران امور در این باره دیدگاه‌های متفاوتی را ارائه می‌دارند.

برخی از آگاهان بدین باوراند که با توجه به تجربه‌هايي كه از گذشته‌هاي طولاني و در مدت دو دوره رياست جمهوري بدست آمده است، يكي از مشكلات سیاست خارجی کشور دربرابر همسایگان، بویژه پاکستان اين بوده است كه سياست مداران ما توانايي مديريت ديپلماسي بحران را نداشته اند. رئیس جمهور در سفرهاي چندين باره خود به پاكستان برنامه‌هاي بزرگي را براي مردم مطرح نمود، اما متاسفانه همواره در اين مورد بازنده بود و برنامه هاي طرح شده وي هرگز عملي نگردید. به همین دلیل آنان بدین باور هستند که این سفررئیس جمهور به پاكستان نمي تواند نتيجه لازم را در پي داشته باشد. زیرا پاكستان در موارد متعدد ديپلماسي ضعيف كشور را شاهد بوده و در حال حاضر مي‌داند كه تيم كنوني تنها چند ماه ديگر قدرت را در دست خواهد داشت. هم چنین این مسئله عاملی شمرده می‌شود که اعتمادسازی میان دو حکومت نیز بخوبی ریشه نگیرید. زیرا اسلام آباد بخوبی میداند که از عمر این حکومت چند ماهی بیش نمانده است و هیچ کشوری نمی‌تواند در چنین شرایطی با حکومت مذاکرات جدی داشته باشد. این در حالی است که چشم داشت عمومی از سفر رئیس جمهور رسیدن به نتیجه‏‏‌ای است که فرآیند صلح را در کشور سرعت بیش‏تری بخشیده و روند مذاکرات آشتی با طالبان و سایر گروه‏‌های مخالف مسلح را به صورت مثبت آن میسر سازد. به همین دلیل نیز عضوی از شورای عالی صلح نیز در این سفر، تیم ریاست‏‌جمهوری را همراهی خواهد کرد. نکته‏ مهم دراین خصوص آن است که مذاکره و انتظار صلح از سفر پاکستان پس از بن‏‌بست به وجود آمده از روند صلح قطر صورت می‏‌گیرد؛ امری‏ که با مهندسی و سرمایه‏‌گذاری ایالات متحده امریکا انجام شده بود و با سرپیچی سیاست‏‌مداران افغانستان بی‏‌فرجام باقی ماند.

در مقابل دیدگاهی دیگر نیز مطرح می‌باشد وآن اینست که متکی و معطوف بر مصالح و منافع کشور و توجه به ضرورت‌های کنونی منطقه و شرایط است . این دیدگاه براین باور است که افغانستان در تعامل با کشورهای خارجی، بخصوص کشورهای همسایه بایستی اصول و قواعدی را مراعات نماید که تامین کننده منافع ملی و مصالح کشور باشد. آنچه در این زمینه کاملا روشن می‌باشد این است که نباید سیاست قطع علاقه بنام قاطعیت یا سیاست تسلیم پذیری و انفعالی دربرابر کنش‌های همسایگان درپیش گرفته شود. زیرا افغانستان در موقعیت و شرایطی قرار ندارد که بتواند با قطع علاقه و روابط با بعضی از کشورهای همسایه بتواند اهداف خود را در داخل و منطقه پیش ببرد؛ یا اینکه با روش تسلیم پذیری و انفعال دچار چنین توهمی گردد که بتواند خود را از آسیب‌ها و تهدیدهای بیرونی مصئون سازد.

مهم آنست که حکومت با اتخاذ یک سیاست منسجم و مطالعه شده و متکی به اراده و خواست ملی در صحنه‌های داخلی و خارجی حضور یابد. آنچه تاکنون وجود داشته و دارد اینست که حکومت بدون اتکا به تفکر و برنامه منسجم و تقویت نهادهای مربوطه فقط با توسل به برخی از فاکتورهای سطحی و مقطعی به سیاست‌های کلان پرداخته است. اینک نیز نتیجه سفر اخیر به این بستگی خواهد داشت که رئیس جمهور با کدام توشه و برنامه به پاکستان برود؟ اگر رئیس جمهور با در دست داشتن یک برنامه مسنجم و مطالعه شده و برخوردار از مهارت و توانایی مدیریت بحران، آنچه که در آغاز بعنوان اهداف سفر یاد گردید،  به این سفر بپردازد احتمال این که بادست آوردهای قابل توجه بازگردد ، وجود دارد؛ در غیر این صورت این سفرهم تکرار سفرهای گذشته خواهد بود.

دیدگاه شما