فرصت دسترسی برای مشارکت در انتخابات يكي از سطوح مهم مشاركت سياسی، شركت مردم در تعیین سرنوشت شمرده می‌شود. بررسی در مورد مشاركت سياسی اين نكته بیش از پیش برجسته می‌گردد كه با وجود راه‌های گوناگون مشاركت و حضور در سياست، موضوع"انتخابات" و "مشاركت انتخاباتی" از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. اهميت مشاركت انتخاباتی سبب گرديده كه بعنوان سنجه مشاركت سياسي تلقی گردد. دليل واضح اين امر را هم مي‌توان در اهميت انتخابات در جامعه دانست، به‌گونه‌اي كه مي‌توان گفت زندگي سياسي شهروندان در دنياي نوين تقريباً در انتخابات خلاصه مي‌شود. نیروی پیش برنده جامعه و موتور اصلي حرکت دموکراتیک و توسعه کشور مردم اند و بدون حضور آنان اهداف بلند نظام دموکراتیک هرگز تحقق نخواهد يافت. از جانب دیگر، انتخابات كم‌هزينه‌ترين نوع مشاركت سياسي است و يكي از معيارهاي مناسب براي كشف ميزان مشاركت سياسي مردم ولو به شكل كمي آن مي‌باشد و تا حدودي انگيزه‌ها و عوامل تشديد كننده مشاركت، همچنين موانع مشاركت مردم را در عرصه فعاليت‏هاي سياسي نشان مي‌دهد. مشاركت و حضور به موقع و هميشگي مردم در صحنه هاي مختلف جامعه از نمود هاي بارز دموكراسي مي باشد، به گونه ای كه نوع حكومت‏ها با توجه به سطح مشاركت مردم متفاوت بوده و بيشترين سطح در جوامع دموكراتيك موجود مي‏باشد. اما در جوامع بسته و استبدادي مشاركت مردمي يا اصلا وجود ندارد يا اگر هم وجود دارد امري ظاهري و نمايشي است.

گرایش به برابری و عدالت سیاسی مهم ترین مسأله ای بشمار می‌آید که نیروی انباشته شده جامعه را بسوی مشارکت سیاسی و رقم زدن سرنوشت بگونه مطلوب و کسب تجارب سازنده برای امروز و فردای جامعه سوق می‌بخشد. بدین بسیار مهم خواهد بود که برای تحقق ارزش‌های دموکراتیک و مطالبات عدالت خواهانه واستقرار نظام مردم سالار برگزینه‌های تاکید گردد که این روند را تقویت بخشیده و بیش از پیش مسجل سازد. در این راستا تاکید است که فرصت دسترسی به امتیازات سیاسی باید برای همه ی اعضای جامعه فراهم شود. از سویی چنین چشم اندازی فلسفه انتخابات را در نظام‌های دموکراتیک نیز روشن گردیده و بطور دقیق قابل فهم می‌باشد. یعنی اگر فرصت مساوی و برابر برای همگان میسر نباشد، انتخابات آزاد مفهوم و معنی نخواهد داشت و در آن داعیه نظام مردم سالار و ارزش‌های دموکراتیک داعیه میان تهی خواهد بود. برگزاری انتخابات عادلانه در سطح ریاست جمهوری، پارلمان، شهرداری ها و والیان نماد عینی یا تجلی واقعی از مفاهیمی است که تاکنون درباره به بحث پرداختیم. چنانچه اراده براین قرار گیرد که از دایره نظر و تئوری بیرون شده و مطالبات خود را عینیت ببخشیم باید بسوی انتخابات عادلانه طبق عرف بین‏الملل، بدون تبعیض بین زن، مرد، سالم، معلول و پیر و جوان با هرگرایش فکری و سیاسی و اجتماعی پیش برویم.

با در نظرداشت آنچه گفته آمد اینک ما بسوی یک تجربه نوین دیگر سیاسی روان هستیم. بر بنیاد آنچه اعلام گردیده است در بهار سال آینده سومین دور انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد. آنچه این انتخابات را نسبت به برگزاری انتخابات‌های سال‌های گذشته حایز اهمیت ساخته این است که انتخابات پیش روی اولین انتخاباتی خواهد بود که بوسیله خود افغان‌ها رهبری خواهد گردید. بنابراین هم افکارعمومی داخلی و هم چشمان نظاره گرجهانی منتظر هستند تا توان رهبری و انجام چنین پروسه ای تعیین و مهم را در درایت افغان‌ها به مشاهده بگیرند. نکته دوم که انتخابات سال 1393 را حایز اهمیت گردانیده این است که این انتخاب دقیق پس از خروج نیروهای خارجی از کشور برگزار خواهد شد. همانطور که اعلام گردیده با پایان یافتن سال جاری میلادی، نیروهای امنیتی خارجی بایستی مسئولیت  تامین امنیت کشور را به تمام معنا به نیروهای امنیتی افغان بسپارند. بنابراین بخشی از این پروسه بر وضعیت و چگونگی انتخابات هم اثر خواهد گذاشت. به معنای دیگر و دقیق تر انجام انتخابات و تغییر و چرخش آرام و مسالمت آمیز و موفقانه قدرت از یک دوره به دوره دیگر و از یک شخص منتخب به شخص منتخب بعدی مهم ترین تجربه ای خواهد بود که افغان‌ها در زندگی سیاسی خود آن را تجربه خواهند نمود. اگر چنین اتفاق مبارکی پیش بیاید و بیافتد بطور قطع سایر عرصه های امنیتی کشور نیز ثبات و اعتماد بوجود خواهد آمد. نکته سوم این است که اکنون داعیه این است که ثبات و امنیت افغانستان بخصوص در عرصه برگزاری انتخابات و چرخش قدرت و مدیریت کشور اغلب در سایه حمایت خارجی ها صورت گرفته است. بنابراین نوعی نگاه عدم اعتماد در آن نهفته است. اجرای موفقانه انتخابات و تعیین دولت آینده از طریق کسب آراء و مشروعیت مردمی سبب خواهد شد که اعتماد به نفس لازم در مردم و دولتمردان تقویت گردیده و جهانیان نیز نسبت به این اعتماد به نفس افغان ها باورمند شوند. بدین جهت می‌طلبد که تمامی دستگاه‌های مرتبط بایستی برای برگزاری یک انتخابات آزاد، شفاف و سالم تلاش ورزند. این یک مسئولیت ملی و انسانی است که برای دست یابی به زندگی بهتر و تامین حقوق اساسی شهروندان بستر لازم آن را فراهم آوریم. در این راستا باید تمام تدابیر لازم و ضروری گرفته شود و هماهنگی همه جانبه صورت گیرد. روحیه و انگیزه مردم برای شرکت در پروسه انتخابات و سهم فعال در عرصه سیاسی و تعیین سرنوشت از طریق مشارکت در انتخابات هرچه بیشتر تقویت گردد. یکی از گزینه های اساسی و عمده این است که کمیسیون مستقل انتخابات بعنوان تنها مرتبط با مسئله انتخابات باید جدیت و برنامه ریزی دقیق و جامع داشته باشد. کمیسیون انتخابات باید تلاش ورزد که زمینه مشارکت همگانی مردم در انتخابات بدون کم ترین بهانه فراهم گردد.

یکی از راه‌های که مردم قادر خواهند بود که در مشارکت سیاسی کشور حضور یابند صندوق های رای است. حضور در پای صندوق های رای مستلزم آنست که پیش نیازها و مقدمات آن را سپری کرده باشند. دریافت کارت رای دهی نخستین شرط و پیش نیاز حضور در پای صندوق های رای می باشد. کارت رای در واقع مشخص ساختن صلاحیت و شایستگی هر شهروند در انتخابات است. هر شهروند مطابق با آنچه قانون بیان داشته است باید کارت رای دهی دریافت دارد. از سوی دیگر حکومت و کمیسیون انتخابات نیز مسئولیت دارند که در هر نقطه ای از کشور باید زمینه دریافت کارت رای دهی را برای شهروندان فراهم گرداند. هیچ چیزی به جز موانع قانونی ، سبب محروم شدن شهروندان از دریافت کارت رای دهی نمی شود. کمیسیون انتخابات باید تدابیر لازم را برای دریافت کارت رای دهی توسط شهروندان را درهمه نقاط کشور فراهم گرداند. نکته مهم دیگر در این باره آنست که کمیسیون انتخابات و دستگاه های امنیتی کشور نباید اجازه دهند عناصر متقلب و مخالف ثبات در کشور در روند دریافت کارت رای دهی توسط شهروندان و نیز توزیع آن از بوسیله کمیسیون انتخابات مانع ایجاد نمایند. با هرگونه مانع تراشی و بدامنی باید بصورت جدی مقابله صورت گیرد. موضوع دیگری که شایان ذکر می‌باشد اینست که کمیسیون انتخابات و نیروهای امنیتی باید جلو توزیع کارت های رای دهی قلابی را بگیرند. در این زمینه متاسفانه گزارش های در دسترس است که بسیاری از نقاط دور دست کشور، شهروندان از دست یابی به دریافت کارت رای دهی محروم هستند. هم چنین در برخی موارد گزارش شده که کارت های تقلبی توزیع گردیده و یا اینکه برخی از مقامات محلی در توزیع سازماندهی شده کارت های رای دهی نقش و دخالت غیرقانونی دارند.

بطور نمونه در مورد توزیع کارت رای دهی گزارش ها حاکی از آنست که شماری از نامزدان شورای ولایتی و باشندگان مناطق دوردست و سرحدی در ولایت بدخشان می‌گویند که هزاران تن از افراد واجد شرایط به‌دلیل نبود مراکز ثبت‌نام رای‌دهندگان و عدم توجه دفتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات، نتوانستند کارت رای‌دهی به‌دست آورند. این نامزدان با انتقاد از کمیسیون مستقل انتخابات و دفتر ولایتی این کمیسیون در بدخشان می‌گویند که با وجود تقاضاهای مکرر از سوی مسوولان، با آن‌هم هزاران واجد شرایط به‌ویژه در ولسوالی‌های دور دست این ولایت از گرفتن کارت رای‌دهی محروم شده‌اند. هر چند این شکایات از سوی مقام های محلی کمیسیون انتخابات مورد تایید قرار نگرفته است اما با آن هم نگرانی در مورد توزیع درست، قانونمند و آسان کارت های رای برای شهروندان وجود دارد که باید برای پرشور ساختن صحنه های رای دهی و برگزاری انتخابات در رفع این نگرانی ها یا کاستی ها کوشید.