هجدهم دیسامبر مصادف با روز جهانی مهاجرت است. سازمان ملل متحد در سال 2000 میلادی به دلیل افزایش روز افزون آمار مهاجرین این روز را بنام روز جهانی مهاجرت نام گذاری کرد.  این روز  به احترام میلیون ها نفر که کشور خود را به امید یافتن زندگی بهتر ترک کرده اند، روز جهانی مهاجرت نام گرفته است. ازین روز همه ساله درکشورها تجلیل وگرامیداشت به عمل امده ودر کنار تجلیل وگرامیداشت علل ودلایل مهاجرتها نیز مورد بحث قرار میگیرد. افغانستان از جمله کشورهای است که شاید بیشترین تعداد مهاجر را در سطح جهان داشته باشد. هم اکنون حدود هفت ملیون مهاجر افغان در کشورهای همسایه ایران وپاکستان زنده گی میکنند. طی سالهای اخیر برعلاوه کشورهای همسایه استرالیا نیز از پر طرفدار ترین مقصد برای مهاجرین افغان که به دلایل مختلف خانه های شان را ترک میکنند بوده است. هم اکنون هزاران  نفر از مهاجرین افغان در استرالیا به سر میبرند که عمدتا طی ده سال گذشته به این کشور کوچیده اند. مهاجرت افغانها به استرالیا به دلیلی که به صورت غیر قانونی صورت میگیرد یکی از خطرناک ترین شیوه های پناه گزینی در سطح جهان به شمار میرود. در سال 2003 در اثر غرق شدن یک کشتی حامل پناهجویان در ابهای اندونیزیا حدود دوصد  پناهجو که عمدتا افغانی بودند جانهای شانرا از دست دادند. به همین ترتیب در سال 2010 نیز یک کشتی حامل پناهجویان در جزیره کریسمیس در اب غرق شد که چهل هشت کشته  در پی داشت.

اغاز مهاجرت افغانها به استرالیا :

بیشترین سفرهای بخاطر پناه گزینی به استرالیا در اواسط سال 1990  اغاز شد که عمدتا هزاره های مناطق مرکزی افغانستان وکویته پاکستان بودند. طی این سالهاتعداد این پناهجویان به صورت قابل توجهی گاهی کاهش وگاهی هم افزایش یافته است. پس از این سال استرالیا همواره شاهد رسیدن موجهای گسترده از مهاجرین به این کشور بوده است. این امر حکومت و مردم استرالیا را طی سالهای متمادی به ستوه اورد و این کشور ناگزیر شد که محدودیتی های را بالای پناهجویان وضع کند. این محدودیتها در برخی موارد حتی کسانی را شامل میشد که شدیدا مستحق پناهنده گی بودند. درجریان این سالها حکومت استرالیا همچنین تلاش کرد که با سایر کشورها ارتباط برقرار کند تا انان نیز در گشت وگذار پناهجویانی که قصد سفر به استرالیا را داشتند محدودیت وضع کنند. وضع این محدودیت سفر به استرالیا را برای پناهجویان دشوار تر وطولانی ترساخت. تراکم پناهجویان به صورت غیر قانونی به استرالیا ازسویی هم باعث میشد کسانی که مستحق واقعی پناهنده گی بودند نتوانند به استرالیا برسند زیرا کسانی که قاچاقی میامدند جای انان را پر میکردند.

تاریخ مختصر 1999-2007

در سالهای که طالبان در افغانستان حاکمیت داشتند حکومت استرالیا یک تعداد محدودی از افغانهای مهاجر را از کمپ های که در ان زنده گی میکردند طبق برنامه بشردوستانه برون مرزی شان کمک نمود که به استرالیا پناهنده شوند. این افراد شامل کسانی میشدند که جانهای شان در افغانستان در معرض خطر قرار داشتند. این امر باعث شد تعدادی زیادی به استرالیا بیایند زیرا افغانها اینبار تلاش کردند که با استفاده از راه های غیر قانونی وبه شکل گسترده وارد استرالیا شوند. در سالهای 1999 – 2001 بیشتر از دوازده هزار نفر به شکل غیر قانونی وبا استفاده ازکشتی وارد استرالیا شدند که عمدتا افغانها بودند.

سرازیر شدن این تعداد از پناهجویان دریک زمان محدود به استرالیا  مردم وحکومت استرالیا را نگران کرد. در سال 2001 جان هاوارد نخست وزیر وقت استرالیا پالیسی مهاجر پذیری استرالیا را تغییر داد. به اساس تغییراتی که از سوی جان هاوارد به میان امدتمامی پناهجویانی که با استفاده از کشتی وارد استرالیا میشدند به کمپ های که در جزیره نارو ایجاد شده بود فرستاده میشدند. درین سالها تعدادی زیادی از مردم که به کمپ نارو فرستاده شدند سالها برای بررسی در خواست های پناهنده گی شان انتظار کشیدند. این پالیسی با استقبال مردم استرالیا مواجه شد و به همین دلیل شش سال این پالیسی از سوی حکومت استرالیا در قبال پناهجویان غیر قانونی تطبیق شد. درین سالها پناهجویان تشویق میشدند که به استرالیا نیایند و به همین دلیل تعدادی زیادی از قاچاقبران شغل شانرا از دست دادند وامار پناهجویانی که غیر قانونی وارد استرالیا میشدند نیز به صورت بی سابقه ی کاهش یافت.

2007-2009

در سال 2007 حکومت استرالیا تغییر کرد وحزب کارگر به رهبری کوین راد بر سر اقتدار امد. حزب کارگر تلاش کرد که پالیسی خود را در قبال پناهجویان تا حدودی ملایم سازد و به همین دلیل انان از فرستادن پناهجویان به کمپ های نارو مانوس جلوگیری کردند و برعکس تلاش کردند که دوسیه های در خواستی پناهجویان را در داخل استرالیا مورد پروسس قرار دهد. با انهم حکومت کوین راد تلاش کرد که به برنامه بشردوستانه برون مرزی استرالیا نیز کماکان ادامه داده و خانواده های را از ایران و پاکستان نیز به استرالیا انتقال داد.کسانی که میخواستند به استرالیا بیایند با تغییر پالیسی این کشور فکر کردند حکومت استرالیا شرایط پناهنده گی را اسان تر کرده است وبه همین دلیل ورود پناهجویان غیر قانونی به خاک استرالیا بار دیگر افزایش یافت. افزایش پناهجویان در استرالیا مردم را وادار کرد که به حکومت شان فشار وارد کنند تا پالیسی شان در قبال پناهجویان را سخت تر سازند. از سال 2008 به خصوص سال 2009 حکومت استرالیا شرایط پناهنده گی را در استرالیا به شدت دشوار ساخت. در سال 2010 امار پناهجویانی که در خواست های پناهنده گی شان در استرالیا رد شده بود به شصت درصد افزایش یافت. تعدادی زیادی از کسانی که در خواست های شان رد شده بودند تلاش کردند که دوباره در خواست دهند اما تلاشهای انان بی فائده بود.

2010

در سال 2010 حزب کارگر به رهبری جولیا گیلارد بار دیگر در انتخابات برنده شد.در جریان انتخابات اپوزیسیون حکومت تعهد نمود که پالیسی جان هاوارد را در قبال پناهجویان تعقیب خواهد کرد و بار دیگر پناهجویان غیر قانونی را برای بررسی درخواست های شان به کشورهای بیرون از استرالیا خواهند فرستاد.

در ماه جنوری سال 2011 حکومت استرالیا یک تفاهمنامه را با افغانستان وکمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان امضا نمود که به اساس ان حکومت استرالیا میتوانست پناهجویان افغان را که به صورت غیر قانونی وارد این کشور میشود به صورت اجباری به افغانستان باز گرداند. درین تفاهمنامه فقط این قید اضافه شده بود که پناهجویان که خود حاضر به باز گشت باشد باید در اولویت قرار داده شوند.

2013 وسالهای پس از ان

در ماه سیپتامبر سال 2013 تونی ابوت به عنوان نخست وزیر استرالیا انتخاب شد. تونی ابوت رهبر حزب لیبرال استرالیا است که دیده گا های مشابه جان هاوارد دارد. تونی ابوت در قدم اول به خاطر جلوگیری از ورود پناهجویان غیر قانونی به استرالیا عملیات حفاظت ازمرزهای استرالیا را به اجرا گذاشت. این عملیات از سویی یک جنرال ارشد نظامی رهبری میشود. درین عملیات کسانی که تلاش کنند خود شانرا به صورت غیر قانونی به استرالیا برسانند دستگیر و به همان کشوری فرستاده خواهند شد که از انجا وارد استرالیا شده بودند. تونی ابوت همچنین تعهد کرد که تمامی پناهجویانی را که به صورت غیر قانونی وارد این کشور شوند را طی چهل وهشت ساعت به خاطر پروسس درخواست های پناهنده گی شان به کمپ های نارو مانوس بفرستند. کسانی که کمپ های نارو مانوس فرستاده میشوند در صورتی که مستحق پناهنده گی هم شناخته شوند به استرالیا فرستاده نخواهندشد بلکه برای همیشه در کشورهای نارو و پاپوا گینی نو مسکن گزین خواهند شد. مقامات در استرالیا میگویند که اتخاذ این پالیسی برای جلوگیری از ورود پناهجویان به استرالیا از  طریق دریا بسیار موثر بوده است. به گفته حکومت استرالیا طی سه ماه گذشته فقط هجده کشتی با 905 پناهجو وارد استرالیا شده اند در حالیکه در مدت مشابه در سال گذشته دستکم 5854 پناهجو وارد استرالیا شده بودند.

در حال حاضر 1165 پناهجو به شمول زنان وکودکان در کمپ مانوس در کشور پاپوا گینی نو و 686 نفر دیگر نیز در کمپ نارو بسر میبرند.

وضعیت در کمپ های نارو مانوس همواره ازسوی کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان وسازمانبین المللی مهاجرت مورد انتقاد بوده است.

بدیل برای مهاجرت های غیر قانونی

حکومت استرالیا تلاش میکند که پناهجویان را تشویق کند به جای اینکه به صورت غیر قانونی وارد این کشور شوند راه های قانونی را به که به مراتب مصئون تر وکم هزینه تر میباشند  تعقیب نمایند. راه های قانونی مهاجرت به استرالیا همانا درخواست از طریق کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان و برنامه های بشر دوستانه برون مرزی استرالیا ست. حکومت استرالیا سالانه 13650 نفر را از سراسر جهان ازین طریق میپذیرد.

در سالهای 2010و 2011 حدود یک هزار وبیست وهفت مهاجر افغان از طریق برنامه بشردوستانه برون مرزی استرالیا پذیرفته شدند. اداره مهاجرت استرالیا میگوید که بیشتر تعداد این مهاجرین از کشورهای پاکستان وایران پذیرفته شده اند.حکومت استرالیا از طریق برنامه بشر دوستانه خود تنها کسانی را میپذیرد که به صورت واقعی مهاجر باشند. به این حساب مهاجر کسی است که در قدم اول به دلیل جنگ، خشونت ، تبعیض نژادی ، مذهبی وعقیده تی  از کشور خود اواره شده باشد و بخاطر اینکه جانش در خطر باشد نتواند به کشورش باز گردد.