در جنگ طولانی افغانستان متاسفانه هزاران غیر نظامی جان های خود را از دست داده اند. سوگمندانه تر اینکه همه ساله آمار این نوع تلفات در افغانستان افزایش می یابد و  دوطرف درگیر در جنگ افغانستان این مسئله را جدی نمی گیرند.  روز گذشته مسئولان دفتر هیات معاونت سازمان ملل برای افغانستان (یوناما) اعلام کردند که تلفات افراد ملکی در این کشور نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافته است. یان کوبیش، نماینده خاص سرمنشی ملل متحد برای افغانستان مثل همیشه از طرف های درگیر و بخصوص از مخالفان مسلح دولت خواست که از تلفات افراد ملکی خودداری کنند. اما اینکه وقعا در میدان عمل این درخواستهای از جانب دو طرف درگیر در جنگ افغانستان جدی گرفته شود بعید به نظر می رسد زیرا در طول سالهای گذشته بارها و بارهای چنین درخواستهای مطرح شده است و لی عملا همانگونه که شاهد هستیم تلفات افراد ملکی افزایش یافته است.

البته آنگونه که مقامات سازمان ملل متحد می گویند بیشتر غیر نظامیان توسط طالبان به قتل می رسند. یان کوبیش، نماینده ویژه سرمنشی ملل متحد برای افغانستان گفت: "براثر درگیری های مسلحانه و انفجار ماین های کنارجاده در سال ۲۰۱۳، ۲۹۵۹ غیر نظامی در افغانستان کشته و ۵۶۵۶ تن دیگر زخمی شده اند." این یک واقعیتی است که چه در بمب های کنترلی کنار جاده ها و چه در عملیات های انتحاری بیشترین کسانی که آسیب می بینند غیر نظامیان اند. متاسفانه این میزان همچنان در حال افزایش است و دولت مردان افغانستان باید برای حفاظت از جان غیر نظامیان در برابر حملات مخالفان مسلح جدی تر از گذشته اقداماتی را روی دست بگیرند زیرا که این مسئله از اولویت های مهم و اساسی کشور است. این بدان دلیل است که کوبیش، می گوید تلفات افراد ملکی در افغانستان در حال افزایش است و به گفته او، در هر ماه ۹ تا ۱۰ درصد آمار تلفات در این کشور بالا می رود.

از دردناک ترین آمارها در افغانستان آمار رو به افزایش کشتار زنان و کودکان است  در گذارش سازمان ملل متحد مشخص شده که چه تعداد نفر از مرد، زن و کودک در انفجار بمب های کنارجاده ای، حملات انتحاری، درگیری های مسلحانه بین نیروهای افغان و طالبان و حملات هوایی نظامیان خارجی کشته شده اند. طبق آمارها سال ۲۰۱۳؛ بدترین سال برای زنان درگزارش سالانه یوناما که دیروز نشر شده اعلام گردیده که از سال ۲۰۰۹ به این سو، سال گذشته میلادی (۲۰۱۳) بدترین سال برای زنان، دختران و کودکان در افغانستان بوده است. براساس گزارش، زنان و کودکان افغانستان در سال گذشته میلادی نسبت به سال های دیگر، بیشتر قربانی حملات انتحاری، انفجاری و درگیری ها بوده اند.

تلفات زنان و کودکان بی گناه به هیچ عنان قابل قبول نیست و دولت افغانستان باید این مسئله را در اولویت های اصلی و مهم افغانستان قرار دهد. بجای آنکه اشبتاهات نیروهای ناتو در موارد خاص برجسته سازی شود باید اطلاعات شفاف و دقیق و منصفانه در اختیار مردم قرار داده شده و اقدامات جدی برای کاهش اینگونه تلفات روی دست گرفته اشود. خانم جورجت گنیان، رییس بخش حقوق بشر یوناما گفت: "در سال ۲۰۱۳ در حملات انتحاری، انفجاری و درگیری ها ۲۳۵ زن کشته و ۵۱۱ تن دیگر زخمی شده اند، مخالفان مسلح دولت بیشترین نقش را در کشتار زنان داشته اند. به گفته او، این رقم نشان می دهد که تلفات زنان افغانستان نسبت به سال گذشته، 36 درصد افزایش یافته است. مسوولان یوناما می گویند که تلفات ۱۷۵۶ کودک را در سال ۲۰۱۳ در افغانستان مستند سازی کرده اند.خانم جورت کنیان، رییس بخش حقوق بشر یوناما می گوید که از میان این رقم تعداد ۵۶۱ کودک کشته و  ۱۱۹۶ تن دیگر زخمی شده اند. به گفته او، این رقم افزایش ۳۶ درصدی تلفات کودکان را نسبت به سال گذشته نشان می دهد. گنیان تأکید کرد که در سال ۲۰۱۳ اکثر زنان و کودکان افغانستان در راه مکتب، خانه، هنگام کار و درحال رفتن به مراسم اجتماعی کشته و زخمی شده اند

در حالیکه معمولا انگشت انتقاد مقامات حکومت کابل در تلفات غیر نظامیان سربازان خارجی را نشانه می رود اما آمارهای سازمان ملل متحد به روشنی نشان میدهد که درصد بسیار اندکی از تلفات غیر نظامیان بدلیل حملات نیروهای بین المللی یاری امنیت است. طبق این آمارها، در سال ۲۰۱۳ در مجموع ۸۶۱۵ فرد ملکی در افغانستان کشته و زخمی شده اند و در این تلفات ۷۴ درصد مخالفان مسلح دولت نقش داشته اند. همچنان ۱۱ درصد نیروهای طرفدار دولت، ۸ درصد نیروهای امنیتی افغان و ۳ درصد نیروهای بین المللی در تلفات افراد ملکی در سال 2013 در کشور نقش داشته اند. نقش سه درصدی قوای بین المللی در کشتار غیر نظامیان در مقایسه با نقش 74 در صد مخالفان مسلح در این زمینه نباید بگونه غیر عادلانه انعکاس داده شود. گاهی برخی موضع گیریهای مقامات کشورمان بگونه ای است که در آن برخی واقعیت ها بزرگ نمایی می شود. از جمله مواردی که در اثر اشتباهات نیروهای خارجی افراد ملکی تلف می شود این گونه موارد را شاهدیم.

اما واقعیت این است که هر دو طرف درگیر جنگ در افغانستان بویژه مخالفان مسلح باید در این زمینه دقت بیشتری به خرج دهند. تلفات افراد ملکی و بی گناه جنایت جنگی است، با چنین وضعی عدلت تامین شدنی نخواهد بود، در این موارد باید کشتار افراد ملکی پایان یابد و عاملان آن باید همانگونه که در سایر نقاط جهان مورد پیگرد های قانونی قرار گرفته اند باید مجازات شوند. مسئله کشتار غیر نظامیان وتلفات افراد ملکی از مسائلی است که متاسفانه هم نیروهای ناتو و هم مخالفان مسلح بعضا باعث و بانی این کشتار ها می گردند و بسیار هم دیده میشود که دو طرف تقصیر ها را به گردن هم می اندازند. در حالیکه هردو طرف در این زمینه مقصر اند و کشتار افراد ملکی به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست.

التبه مقامات ناتو بعضا از کشته شدن افراد ملکی ابراز تاسف کرده می گویند قوماندانان ناتو در مناطق مختلف افغانستان برای جلوگیری از تلفات افراد ملکی تمرکز دارند. اما مخالفان مسلح حتی ابراز تاسف خالی هم نمی کنند. به هر حال واقعیت این است که این گونه ابراز تاسف ها دردی از مردم افغانستان را درمان نمی کند مهم این است که راهکارهای عملی سنجیده شود تا میزان کشتار افراد ملکی به صفر برسد. ریختن خون یک انسان بی گناه به هیچ عنوان نمی تواند توجیه پذیر باشد فرقی هم نمی کند این افراد بدست کدام گروه یا چه نوع سلاحی کشته شده باشد. بی هیچ تردیدی مخالفان مسلح نیز در این زمینه مقصر اند و نباید تحت هیچ شرائطی به کشتار بی گناهان راضی شد.

تردیدی وجود ندارد که افزايش بي‌رويه آمار تلفات غيرنظاميان در عمليات‌هاي نظاميان تحت امر امريکا موج نارضايتی ‌هاي مردم را نسبت به حضور اين نظاميان در افغانستان گسترش می دهد و همين امر سبب بي‌اعتمادي هرچه بيشتر مردم به دولت افغانستان می گردد. بدیهی است که کشتار افراد ملکی به هیچ عنوان به بهبود اوضاع در افغانستان کمک نمی کند بلکه بر عکس این مسئله می تواند وضعیت بسیار دردناک و دشواری را در افغانستان رقم بزند بنا براین بایسته است مقامات کشور مان به جد این مسئله را پی گیری نمایند. متاسفانه بسیار دیده می شود که پس از کشتار این افراد بعضا به یک عذر خواهی صوری و فرمالیته بسنده می شود که پس از آن نه دولت افغانستان و نه نیروهای خارجی مسئله را جدی پی گیری نمی نمایند. انتظار می رود از این پس شاهد تداوم این نوع کشتار ظالمانه غیر نظامیان درکشور نباشیم و هم دولت افغانستان، هم نیروهای ناتو با دقت و همراهی هرچه بیشتر به گونه ی عمل کنند که کمترین تعداد کشت شده ملکی را در کشور شاهد باشیم و کمترین بهانه برای تداوم خشونت آفرینی های مخالفان مسلح ایجاد گردد.