این روزها چانه زنی های نهایی در مورد پیمان امنیتی کابل واشنگتن میان مقامات دو کشور ادامه دارد چند روز قبل وزیر خارجه افغانستان در دیدار با همتای آلمانی خود در کابل گفت او امیدوار است این گفتگوها بزودی نهایی شود و این پیمان قبل از برگذاری انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان امضا شود. درهمین حال حامد کرزی رئیس جمهوری نیز ضمن تاکید بر شرائط از قبل مطرح شده اش گفت او نیز امیدوار است این پیمان قبل از انتخابات ریاست جمهوری آینده میان دو طرف امضا شود. وزیر خارجه آلمان در سفری به کابل گفت در دیدار با رییس جمهور کرزی خواستار امضای پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا شده است. زیرا به گفته او آرزوی آلمان این است که پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا هر چه زودتر امضا شود، زیرا این پیمان به ادامه ماموریت غیر جنگی بین المللی در افغانستان کمک می کند.

اما پرسش اساسی و مهم این است که براستی چانه زنی ها و گفتگوهای نهایی در خصوص این پیمان چگونه ادامه دارد چه معیارها، اصول و مبانی در این گفتگو مورد نظر مقامات دو کشور است. وزیر خارجه افغانستان در کنفرانس خبری مشترک با همتای آلمانی خود نکاتی را مطرح کرد که ازخلال ان می توان درک کرد که چه مسائلی در شرائط کنونی در مذاکرات دو طرف اهمیت بیشتری دارد. او گفت: "مذاکرات بین کابل و واشنگتن در مورد امضای پیمان امنیتی جریان دارد، بدون شک حامد کرزی پیمان امنیتی را امضا می‌کند، اما امریکا باید برای شرایط دولت افغانستان یک راه حل پیدا کند". اما مهمترین مسئله نیز همین است که این شرائط چیست و بر اساس کدام دسته از مصالح و منافع علیای ملی این شرائط مطرح می شود. این بدان دلیل است مقامات کشورمان با مقامات آمریکایی بر سر متن نهایی موافقت نامه توافق کرده اند و این یعنی منافع دو طرف در این متن تامین شده است که اگر چنین نبود متن نهایی نمی شد. پس می توان چنین استنباط کرد که اکنون شرائط و مسائلی خارج از مقوله منافع و مصالح ملی مطرح است زیرا اگر این شرائط و مسائلی که جدیدا مطرح شده در درجه اهمیت بالای ملی می بود باید در متن موافقتنامه به صراحت طرح می شد.

ضرار احمد عثمانی در کنفرانس خبری با همتای آلمانی خود گفت دولت افغانستان در متن سند پیمان امنیتی تغییر وارد نکرده و نیز نمی‌کند، اما امریکا شرایط لویه جرگه مشورتی افغانستان برای امضای این پیمان را مدنظر بگیرد. اما آنگونه که از بیانیه نهایی جرگه مشورتی پیدا است شرکت کنندگان در آن جرگه شرائط تازه و جدیدی را مضاف بر آنچه در متن موافقتنامه ذکر شده مطرح نکردند بلکه یک سری پیشنهاداتی غیر الزام اور مانند افزایش میزان پایگاه ها در برخی ولایات دیگر و ... را طرح کرده اند. این پیشنهادات نه برای دولت افغانستان و نه آمریکا الزام آور نیست بنا براین اینکه وزیر خارجه افغانستان از شرائط جرگه مشورتی سخن می گوید ابهاماتی را در افکار عمومی ایجاد می کند. شرکت کنندگان جرگه مشورتی مهم ترین و اصلی ترین شرط شان برای دولت افغانستان امضای بی قید و شرط و سریع این پیمان میان دو کشور بود که به گفتگوهای دو جانبه رئیس جمهور و رئیس جرگه مشورتی نیز کشیده شد. بنا براین خواست جرگه مشورتی کاملا روشن و صریح در بیانیه نهایی بیان شده است و آن چیزی است که شرکت کنندگان به عنوان نمایندگان ملت آنرا ازا منافع ملی تشخیص داده اند.

منافع ملی ایجاب می کند که افغانستان در همکاری جدی با جامعه جهانی تا ریشه کن سازی کامل پدیده خشونت  و ترور از کشور و همین طور افراطی گری تلاش کند زمینه های همکاری های بیشتر را فراهم نماید. چنانچه وزیر خارجه آلمان تاکید داشتند که امضای پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا برای آلمان و متحدان بین المللی اش بسیار مهم است به این دلیل که برنامه‌های آلمان در قبال افغانستان از همین حالا ریخته می‌شود. بنا بر این به گفته او این پیمان باید هر چه زودتر امضا شود، تا آلمان برنامه‌های خود پس از سال 2014 در افغانستان را آماده کند. از سخنان وزیر خارجه آلمان یک نکته کاملا روشن است و آن اینکه افغانستان اگر خواهان همکاری ها و حمایت های جهانی است باید زمینه های این همکاری ها را خود فراهم سازد در غیر این صورت کشورهای دیگر نمیتواند افغانستان را در ادامه مسیر مبارزه با تروریزم همراهم و حمایت کند. اما به رغم این نیاز شدید افغانستان به ادامه حمایت های جهانی از این کشور بحث روی امضای پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا از دوسال به این طرف جنجال برنگیز بوده و بارها روابط دو کشور را تیره کرده است و مقام‌های امریکا و ناتو همواره هشدار می‌دهند که اگر این پیمان امضا نشود، افغانستان را پس از سال 2014 بطور کامل ترک خواهند کرد و نیز کمک‌های خارجی به افغانستان کاهش خواهد یافت.

از مجموع آن چه گفته آمد می توان استنباط کرد که در این چانه زنی ها یا اینکه منافع ملی مطرح نیست و یا اینکه سو برداشتی از منافع ملی وجود دارد. بطور مثال تاکید بر تامین صلح یا به اصطلاع عملی شدن پروسه صلح در کوتاه مدت ایا در شرائط کنونی از اولویتهای منافع ملی است؟ حتی اگر باشد اصلا چنین صلحی امکان پذیر است؟ صلح با مخالفان مسلح سالها است که مطرح است اما تلاشها در این مسیر بی نتیجه بوده است. زیرا چنین صلحی تنها زمانی امکان پذیر است که قدرت را نظام کنونی کاملا به طالبان واگذار نمایند در غیر این صورت تجربه یک دهه گذشته نشان میدهد که صلح امکان پذیر نخواهد بود. اما آیا حکومت می تواند قدرت را کاملا به طالبان واگذار نماید تا شرائط عملی صلح فراهم گردد. واگذاری قدرت به طالبان آیا به نفع ملت و از منافع ملی است؟ اگر چنین است چرا بیش از سیزده سال این جنگ طولانی و پر هزینه بر مردم و جامعه جهانی تحمیل شده است نیازی به این جنگ نبود زیرا طالبان عملا در قدرت بودند و بخش های از افغانستان را در اختیار داشتند.

تردیدی نیست که صلح با طالبان در مدت زمان کوتاه و محدود امکان پذیر نیست و این چیزی است که همگان بر آن واقف است پس طرح چنین شرائط غیر عملی نمی تواند منافع ملی را تامین نماید. اینکه حامد کرزی همواره تأکید می‌کند که در بدل امضای پیمان امنیتی با امریکا، صلح می‌خواهد و در غیر آن بهتر است امریکا این کشور را ترک کند. آیا با رفتن آمریکا از افغانستان صلح تامین می شود؟ یا اینکه افغانستان دقیقا به شرائط جنگ های داخلی گذشته بر می گردد. زیرا طالبان همانگونه در دوره حاکمیت شان نشان دادند هیچ گروهی غیر از خود شان را در افغانستان نمی پذیرند بنا براین چگونه امکان دارد صلحی در افغانستان شکل بگیرد. اگر امروز طالبان از بیرون از مرزهای افغانستان تجهیزات و تسلیحات بدست می آورند و افغانستان را تخریب می کنند در فردای بدون آمریکا این حمایت ها ادامه نخواهد یافت؟ از همه مهمتر این که سایر گروه های مخالف طالبان آیا چنین حمایت های را مانند گذشته بدست نخواهند آورد؟ پاسخ کاملا روشن است بنا بر این نباید کشور را به سمت بحران های پیچیده دیگر پیش برد که بر خلاف منافع و مصالح ملی است. اگر منافع ملی مبنای چانه زنی های سیاسی در خصوص پیمان امنیتی است این چانه زنی ها باید کاملا واقع بینانه و دور اندیشانه باشد.