شانزده حمل مردم افغانستان به شکل گسترده در پای صندوق های رأی رفتند و به کاندید مورد خود رأی دادند. تا هنوز اما، کمیسیون مستقل انتخابات نتیجه انتخابات را اعلان ننموده است و بنا است امروز نتایج ابتدایی را اعلان نماید. برخی نهاد های نظارت کننده بر انتخابات مانند فیفا اعلان نموده است که سومین انتخابات ریاست جمهوری و شورای ولایتی نسبت به انتخابات گذشته شفاف تر برگذار شده است اما زمزمه های شنیده می شود که کمیسون مستقل انتخابات در حدود یک میلیون رأی را باطل اعلان می نماید. جدا از تناقضات میان گفته های نهاد های نظارت کننده و کمیسون مستقل انتخابات و کمیسیون شکایات انتخاباتی اما، مشارکت مردم در انتخابات بی سابقه بوده است. در این نوشتار تلاش می شود به چند نکته اساسی معطوف به منافع ملی افغانستان بیان گردد. این نکته بیش از آن که معطوف به رفتار های سیاسی توده مردم افغانستان باشد بیشتر معطوف به رفتار سیاسی نخبگان سیاسی است. بنابراین مخاطب این نوشتار نخبگان سیاسی می باشد که در رأس هرم قدرت قرار دارند و نخبگان سیاسی که در سومین دور انتخابات ریاست جمهور کاندید بوده اند.

نکات زیر از آنجا مربوط به نخبگان سیاسی ما می شود که به باور اکثر اندیشمندان علوم سیاسی حفظ ثبات سیاسی، دست یابی به توسعه یافتگی، آوردن صلح، نهادینه نمودن دموکراسی و ارزش های جدید دیگر مربوط به رفتار های نخبگان سیاسی ما می شود.بنابراین توجه نخبگان سیاسی به نکات ذیل مهم و اساسی می نماید.

مهمترین مسئله برای افغانستان ثبات سیاسی است. حفظ ثبات سیاسی در وضعیت کنونی یکی از مهمترین و جدی ترین منافع ملی افغانستان می باشد. زیرا ما در طول تاریخ ثبات سیاسی یک دهه گذشته را نداشته ایم. در نبود ثبات سیاسی گروه های مختلف اجتماعی به دلایل مختلف وارد منازعه شده است و بی ثباتی سیاسی امکان گفتگو را از گروه های مختلف اجتماعی گرفته است. بنابراین وضعیت شکننده است. در صورتی که رفتار های سیاسی نخبگان ما معطوف به حفظ ثبات سیاسی نباشد، احتمال آن می رود که گروه های مختلف اجتماعی یک بار دیگر وارد منازعات و درگیری های خونین شود و تاریخ یک بار دیگر تکرار شود. ثبات سیاسی از آنجا به رفتار نخبگان سیاسی بر می گردد که نخبگان سیاسی ما تصمیم گیرنده اصلی می باشد. در صورتی که به این مهم توجه نشود، بدون شک رویداد ها و رخداد های خونین شکل خواهد گرفت. نخبگان سیاسی چگونه می تواند رفتارهای معطوف به حفظ ثبات سیاسی از خود نشان دهد. در پاسخ باید گفت که نخبگان سیاسی باید وضعیت کنونی افغانستان را با توجه به گذشته تاریخی آن مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. بدون شک وضعیت خود نخبگان سیاسی وابسته به وضعیت کلی افغانستان است. در صورتی که ثبات سیاسی حفظ نشود بیش از همه نخبگان سیاسی ضربه خواهد خورد. زیرا نخبگان سیاسی ما زد و بند های کلان اقتصادی دارد که در صورت بی ثباتی همه زد و بند های اقتصادی آن ها از بین خواهد رفت. بنابراین حفظ ثبات سیاسی جزئی از منافع شخصی نخبگان سیاسی نیز هست.این نگرانی از آن جا ناشی می شود که ممکن است برخی کاندیدان نسبت به نتیجه انتخابات رفتار های غیر مدنی از نشان دهد و باعث خیزش های مردمی شود. بنابراین کاندیدان ریاست جمهوری و نخبگان دیگری که سهم در زد و بند های سیاسی دارد باید مسئولانه رفتار نماید و نگذارد که افغانستان یک بار دیگر وارد منازعات خونین گذشته شود.

رفتار های مدنی کاندیدان ریاست جمهوری و نهاد های دیگر باید معطوف به مکانیسم های جدید انتقال قدرت نیز باشد. ما در طول تاریخ سیاسی خود، تجربه انتقال قدرت به شکل مسالمت آمیز و دموکراتیک تجربه ننموده ایم. سومین انتخابات ریاست جمهوری اولین تجربه انتقال قدرت به شکل مسالمت آمیز خواهد بود. به همین خاطر رفتار های سیاسی باید معطوف به نهادینه نمودن این مکانیسم باشد. نخبگان سیاسی ما باید انتخابات را به عنوان یک مکانیسم انتقال قدرت به شکل مسالمت آمیز نهادینه نماید. این امر زمانی ممکن می گردد که نخبگان سیاسی ما مسئولانه و با در نظر گرفتن انتخابات به عنوان یک مکانیسم مدرن رفتار نماید. این مسئله از آنجا به نخبگان سیاسی ما بر می گردد که توده مردم به شکل گسترده و به صورت جدی از مکانیسم جدید حمایت کردند. مشارکت گسترده آن ها در پای صندوق های رأی بیانگر حمایت آن ها از دموکراسی و مکانیسم های آن است.

مردم به این درک و فهم رسیده است که بخشی از منازعات خونین در تاریخ سیاسی این کشور به خاطر مناسبات قدرت بوده است. گرفتن قدرت از سوی یک گروه اجتماعی و نادیده گرفته شدن گروه های دیگر اجتماعی باعث منازعه و درگیری شده است. به همین خاطر مردم در پای صندوق های رأی حضور یافتند تا به شکل مسالمت آمیز قدرت را از گروهی به گروه دیگر و از فردی به فرد دیگر انتقال دهد. نخبگان سیاسی با پذیرش نتیجه انتخابات در حقیقت هم احترام به رأی مردم گذاشته اند و هم به انتخابات به عنوان یک مکانیسم دموکراتیک انتقال قدرت سیاسی.

ثبات سیاسی اما، تنها به پذیرش نتیجه انتخابات حفظ نمی گردد. بلکه ثبات سیاسی تا حدی زیادی به چگونگی تقسیم قدرت و سهم دادن گروه های مختلف اجتماعی نیز بر می گردد. خطاست اما اگر، فکر کنیم که حضور سمبلیک برخی گروه های اجتماعی می تواند باعث حفظ ثبات سیاسی گردد. هر یک از گروه های اجتماعی موجود در افغانستان می تواند ثبات سیاسی را تهدید نماید. بنابراین قدرت سیاسی باید طوری تقسیم گردد تا همه گروه های اجتماعی خود را سهیم در مناسبات قدرت بداند و نقشی در زد و بند های کلان سیاسی داشته باشد. فراموش نباید کرد که منازعات میان گروه های اجتماعی بعد از شکست شوروی در افغانستان به خاطر چگونگی تقسیم قدرت بوده است.بنابراین نادیده گرفتن یک گروه اجتماعی می تواند باعث به صورت بالقوه یک تهدید برای ثبات سیاسی باشد. این مسئله را نیز نخبگان سیاسی ما می تواند از پس شان برآید. زیرا نخبگان سیاسی است که قدرت را میان گروه های اجتماعی تقسیم می کند.

ناگفته نباید گذاشت که در صورت بی ثبات سیاسی مسئولیت اصلی به عهده کاندیدان ریاست جمهوری و نخبگان سیاسی در رأس هرم قدرت می باشد. بنابراین کاندیدان ریاست جمهوری باید آگاه باشد تا یک بار دیگر افغانستان به گذشته های خونین خود بر نگردد.

در پایان باید گفت که رفتار ها شهروندان و نخبگان ما باید در راستای تامین منافع ملی صورت گیرد. ثبات سیاسی از مهمترین و جدی ترین منافع ملی افغانستان است.تامین منافع ملی در کشور های جهان سوم مانند افغانستان منوط به رفتارها، مذاکرات نخبگان سیاسی بر سر قدرت می باشد. برتری دادن منافع ملی بر منافع شخصی و توجه به تاریخ تاریک و سراسر فاجعه افغانستان می تواند نخبگان را وادار به رفتار های دموکراتیک نماید. از طرف دیگر حفظ ثبات سیاسی به نفع تک تک نخبگان سیاسی نیز هست. بنابراین حفظ ثبات سیاسی به سود مردم و نخبگان سیاسی ما می باشد.