صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نهادهای انتخاباتی و لزوم رعایت تقویم انتخاباتی

-

نهادهای انتخاباتی و لزوم رعایت تقویم انتخاباتی

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان با وجود تمامی چالش های که حس می گردید، به صورت موفقانه برگزار گردیده و حضور شهروندان بی سابقه و حماسی خوانده شد. پس از روز 16 حمل که رای گیری به پایان رسید، شمارش آرا آغاز گردیده و بر اساس تقویم انتخاباتی، کمسیون موظف است تا تاریخ 4 ثور آرا را شمارش کرده و نتیجه را اعلام کند. در این صورت پس از رسیدگی به شکایت ها به تاریخ 24 ثور نتیجه نهایی اعلام گردیده و برندة میدان رقابت های انتخاباتی مشخص خواهد شد.

    کمسیون مستقل انتخابات تا هنوز نتیجه ده درصدی آرا را اعلام کرده است و گفته می شود در هفتة جاری رقم درشت آن نیز اعلام خواهد شد. رییس جمهور کرزی در بیانیة رادیویی خود تاکید کرده که امیدوار است نتیجه بر اساس تقویم انتخاباتی و زمان تعیین شده آن اعلام گردد. در میان نامزدان و شهروندان نیز این امیدواری وجود دارد که کمسیون بر اساس تقویم و برنامة از قبل مشخص شده نتیجه را اعلام نماید.

    اما برای بار اول کمسیون انتخابات، نتوانست بر اساس تقویم و وعدة که به رسانه ها داده بود، نتیجه قسمی را اعلام نماید. یک روزِ تمام، رسانه ها در کمسیون انتخابات انتظار کشیدند، اما خبری نشد، بعدها مشخص شد که در جلسة دایر شده، اعضای کمسیون پس از بحث و تبادل نظرها نتوانستند به توافق برسند. در این صورت، خود نفس جلسة اعضای کمسیون نیز پرسش های خلق کرد. یکی از این پرسش ها این بود که رای را مردم داده اند و کمسیون با جمع آوری آمارها فقط مسوولیت جمع و تفریق اعداد را دارد نه بیش از آن. پس در چه مورد جلسه دایر شده و بحث و تبادل نظر بوده است که نتوانستند به توافق نهایی برسند.

در این میان، نگرانی که از سوی سخنگوی کمسیون سمع شکایت های انتخاباتی مطرح می گردد، نبود هم آهنگی بین دفاتر و نمایندگی های دو کمسیون در ولایت هاست. بنابر گفتة نادر محسنی، کارمندان کمسیون سمع شکایت های انتخاباتی ساعت ها و شاید روزها در انتظار می مانند، تا از کمسیون انتخابات پرسش دریافت کنند و دلیل تاخیر پاسخ، پاسخ با تاخیر از دفتر مرکزی کمسیون انتخابات گفته می شود. همچنین سخنگوی کمسیون سمع شکایت های انتخاباتی ابراز تردید می کند که نتیجه در وقت مشخص اعلام گردد، زیرا آمار شکایت های ثبت شده در این کمسیون زیاد است و گمان نمی رود که در مدت کوتاه بتوانند به همة شکایت ها به خصوص شکایت های که روی نتیجه تاثیرگذار است، رسیدگی کنند.

      بنابر این، این نگرانی به صورت جدی موجود بوده و در حال تقویت شدن است که ممکن کمسیون انتخابات نتواند نتیجه را در مدت زمانی مشخص شده اعلام و ابلاغ نماید. گرچند نمی شود از شکایت ها به خصوص شکایت های جدی و تاثیرگذار چشم پوشید، اما تاخیر در اعلام نتیجه و تخلف از تقویم انتخاباتی پیامدهای جدی را برای کمسیون انتخابات به مثابه نهاد متولی امر انتخابات و فرایند دموکراسی سازی و حاکمیت مردم خواهد داشت.

    علی رغم این که مردم در انتخابات به صورت حماسی شرکت کرده و به تقلب و گمانه های که رای مردم سازنده نیست، نه گفتند، اما هنوز شایعه های سر زبان هاست که کشورهای خارجی، حکومت و کسانی که در کنار کرزی تجمع کرده اند و نیز دو نامزد پیشتاز در انتخابات، در حال مذاکره بوده و تلاش می کنند که معامله سیاسی بین شان شکل گیرد. گفته می شود که اگر گفتگوها و مذاکرات سیاسی بین دو نامزد مطرح و پیشتاز، ارگ ریاست جمهوری و حلقة کرزی و سازمان های سیاسی و استخباراتی مهم خارجی، نتیجه داده و به توافق سیاسی دست یابند، حتی اگر هیچ یک از نامزدان در دور اول نتوانند 50+1 را تکمیل نمایند، انتخابات به دور دوم نرفته و یکی از نامزدان برنده اعلام خواهد گردید.

پس چنین شایعه های موجود است و به سرعت در جامعه پخش می گردد. در این صورت بر کمسیون انتخابات است که بر اساس تقویم و چهارچوب مشخص شده برنامه های اش را تعقیب و اعلام نماید. این گونه همة شایعه های سیاسی باطل و باور مردم به انتخابات و تاثیرگذاری رای های شان بیشتر خواهد گردید.

     اما اگر کمسیون مانند اعلام بار اول نتیجه قسمی بر اساس تقویم پیش نرفته و خود از برنامه های اش تخلف ورزد، شک و تردیدها تقویت شده و بی اعتمادی ها به همه چیز خواهد چربید. این باور در اذهان عمومی خلق و رشد خواهد کرد که کمسیون در پی محاسبه آرای شهروندان نیست بلکه بر اساس سلایق و علایق سیاسی رای ها را شماریده و آن گونه که می خواهند، نتیجه را به رخ مردم خواهد کشانید. شاید در میان اعضای کمسیون گرایش ها و علایق سیاسی متفاوت وجود داشته باشد، اما آن گرایش و علاقة سیاسی که از نفوذ و توان حمایتی بالا برخوردار باشد، سخن اش را به کرسی نشانیده و به عنوان کارکرد کمسیون از آن تریبون با مردم شریک خواهد ساخت.

   از این منظر، به صورت کوتاه مدت فضای سیاسی ناسالم شده و بی اعتمادی تقویت خواهد شد. بی اعتمادی میان جریان های سیاسی بحران سیاسی را به دنبال داشته و ثبات را نشانه می گیرد. شاید تلاش های دیپلماتیک خارجی و نخبگان میانه رو داخلی بتواند شکاف ها و بی اعتمادی های سیاسی را قدری پر کرده و ترمیم نماید، مانند که در دور گذشته چنین شد، اما دل سرد شدن و نا امید شدن شهروندان از نظام و انتخابات و دموکراسی را نمی توان با هیچ چیزی ترمیم کرد. نتیجة نا مشخص انتخابات قبلی و اعلام ناگهانی حامدکرزی به عنوان برندة میدان، این باور را در اذهان بسیاری از شهروندان تزریق کرد که برگزاری انتخابات و حضور ما در پای صندوق های رای پارچة تمثیلی بیش نیست، بلکه تصمیم گیرندة اصلی و نهایی کسان اند که در پس پرده بر سر مبارک یکی از نامزدان انگشت می گزارند.

  از این روی، از شرکت در انتخابات سومی بیزاری جسته و این گونه وانمود می کردند که شرکت کردن و شرکت نکردن شان تاثیری نخواهد داشت و شاید اکثریت آنان شرکت نکرده باشند. پس اگر بار دیگر چنین چیزی جامة عمل پوشد و یا مردم فکر کنند که در پس پرده، بازی های در جریان است که خلاف رای و نظر مردم است، انگیزة مشارکت از بین خواهد رفت. آن گاه روح دموکراسی خفه شده و چیزی جز لاشة آن باقی نخواهد ماند.

دیدگاه شما