افغانستان یکی از کشور های محسوب می شود که بیشترین خشونت علیه زن ها در آن وجود دارد. در بیش از یک دهه گذشته اگر چه کار های قابل توجه در راستای حقوق بشر و حقوق زن صورت گرفته است اما، تا هنوز آمار خشونت ها علیه زنان بالا است. شاید بتوان گفت که افغانستان یکی از بد ترین کشور ها برای زن ها است. این مسئله را می توان از خشونت های ثبت شده فهمید. در سال های اخیر بدترین نوع خشونت ممکن علیه زن ها در این کشور اتفاق افتاده است. از بریدن شدن لب و بینی تا کشیدن ناخن ها و کشته شدن به شکل فجیع و الم ناک. همه رویداد ها و خشونت های ثبت شده نشان آن دارد که وضعیت حقوق زن در افغانستان خوب نیست. به نظر می رسد که زن های افغانستان آگاهی از حقوق و وضعیت خود پیدا نموده است. مشارکت گسترده آن ها در سومین دور انتخابات ریاست جمهوری بیانگر این است که زن های افغانستان به حقوق بشر، دموکراسی و حقوق خود آگاهی یافته است و خواهان نهادینه شدن دموکراسی و ارزش های حقوق بشر می باشد.مشارکت گسترده زن ها در پای صندوق های رأی امیدواری های زیادی را خلق نموده است.

حال این سوال مطرح می شود که وضعیت حقوق بشر و حقوق زن در حکومت بعدی چگونه خواهد بود. آیا خشونت ها علیه زنان کاهش خواهد یافت و یا اینکه خشونت همچنان ادامه خواهد یافت. این مسئله یکی از دغدغه های جدی نهاد های حقوق بشری و جامعه جهانی در فردای انتخابات است. بنابراین ضرور است به آن پرداخته شود.

برای بررسی وضعیت حقوق بشر و حقوق زن نیازمند آنیم تا منشأ خشونت ها علیه زنان را بررسی نمایم و بعد به برنامه حکومت بعدی در فردای انتخابات بپردازیم. ریشه خشونت ها علیه زنان در چند مسئله می باشد. نظام پدرسالاری، سنت های حاکم قبیله ای و قومی، عدم آگاهی زنان از حقوق شان. جامعه افغانستان یک جامعه سنتی است که ساخت اجتماعی آن بیانگر پدرسالاری افراطی است. بدین معنی که مرد دارای ارزش بیشتر به لحاظ رده بندی می باشد. زن جایگاه فروتر از مرد را دارد. فروتر دانسته شدن زن از مرد باعث شده است که فرصت ها بیشتر در اختیار مردان قرار بگیرد. این مسئله منجر به این می شود که مردان جامعه به منابع قدرت بییشتر دست رسی پیدا کند. به همین خاطر زنان با در اختیار نداشتن منابع قدرت در جایگاه پایین تر از مردان قرار می گیرد و از مردان اطاعت می کند.برتری مرد بر زن باعث شده است که مردان این جامعه تعریف از حقوق و مزایایی زن داشته باشد. تعریف مردان از حقوق زنان بدون شک مردسالارانه صورت گرفته است.

در عین حال سنت های قومی و قبیله ای در تار و پود این جامعه ریشه دوانده است. رفتار ها و کنش های مردان و زنان این جامعه منشأ در همان سنت ها دارد. رفتار ها و کنش های خارج از سنت های قومی و قبیله ای طرد می شود. اگر رفتاری خارج از سنت های قومی و قبیله ای صورت گیرد بدون شک از سوی مکانیسم های سنتی قضایی مجازات می شود. در سنت های قومی و قبیله ای نیز زن جایگاه فروتر از مرد را دارد.‏ از نگاه سنت های قبیله ای و قومی جایگاه زن در درون چهار دیواری است و بدون اجازه مرد حق بیرون آمدن را ندارد. این سنت ها قبیله ای و قومی با برخی تفسیر ها از آموزه های دینی عجین شده است و با آموزه های دینی توجیه می شود. به عبارتی، سنت های قومی و قبیله ای همراه با آموزه های دینی مکانیسم برای سرکوب زنان در جامعه ما در آمده است. در این میان زنان جامعه ما به خاطر سطح پایین سواد از حقوق و امتیازات خود نیز آگاهی ندارد. عدم آگاهی آنان باعث شده است که مردان جامعه به راحتی آن ها را زیر سلطه خود در آورد و سلطه شان تداوم یابد. با توجه به مسائل فوق حکومت بعدی باید توجهی به مکانیسم های مهار زنان در درون چهار دیواری داشته باشد.

کاندیدان ریاست جمهوری اگر چه هر کدام در طول کارزار های انتخاباتی نسبت به ارزش ها و آموزه های حقوق بشر اعلان وفاداری نموده است و قول داده است که نسبت به حقوق زنان توجه می کند اما هیچ تضمین وجود ندارد که این ها نسبت به گفتار خود وفادار بماند و بعد از پیروزی نسبت به حقوق زنان حساس باشد.‏

با وجود این ها کاندیدان ریاست جمهوری باید این مسئله را در خاطر بسپارد که زنان جامعه نسبت به ده سال گذشته آگاهتر شده است. آن ها آگاهی نسبی از حقوق و مزایای خود به دست آورده است. به همین خاطر در انتخابات به شکل گسترده مشارکت ورزیده است تا دموکراسی را نهادینه نماید و به حقوق انسانی خود دست یابد. در صورتی که توجهی به مشارکت زنان صورت نگیرد، زنان به راحتی می تواند نسبت به چالش برای حکومت بعدی ایجاد کند.عدم حمایت زنان باعث می شود که حکومت بخش از مشروعیت خود را از دست بدهد. بنابراین حکومت بعدی با توجه به افزایش آگاهی زنان و مشارکت گسترده آن ها در پای صندوق های رأی و به خاطر حفظ مشروعیت خود باید توجه جدی به حقوق زنان بنماید.‏

توجه به حقوق زنان به معنی این است که حکومت بعدی ساخت اجتماعی را تغییر دهد و پدرسالاری را از بین ببرد و به جای سنت های قبیله ای و قومی ارزش های مدرن جایگزین نماید. این مهم را می تواند از مجرای فعالیت های فرهنگی به انجام برساند.سخن گفتن از حقوق زنان بدون توجه به ریشه های خشونت علیه زنان بدون شک ره به جایی نمی رساند. ریشه ها و خاستگاه خشونت اگر خشکانده نشود خشونت ها بدون شک ادامه خواهد داشت. خشونت بدون شک به شکل های مختلف نمایان خواهد شد.مبارزه برای حقوق بشر و حقوق زن به معنی مبارزه با سنت های قبیله ای و قومی و نظام پدرسالاری است. مبارزه برای حقوق بشر و حقوق زن به معنی بازفهم و بازتفسیر آموزه های دینی می باشد.‏ تا نظام پدر سالاری تغییر نکند، ارزش های جدید جای ارزش های سنتی را نگیرد دگرگونی در وضعیت زنان به وجود نمی آید.

در پایان باید گفت که حقوق بشر و حقوق زن یک دغدغه است. خشونت ها در سال های اخیر علیه زنان افزایش یافته است. بنابراین نیازمند آنیم تا در حکومت بعدی تجدیدی در سیاست های خود علیه حقوق بشر و حقوق زن نمایم.‏ توجه به حقوق بشر و حقوق زن تیم برنده یک نوع پاسخ به مشارکت گسترده خواهد بود. بنابراین تیم پیروز باید توجه داشته باشد که برای گرفتن آراء زنان در دور بعدی نیازمند توجه به حقوق آن ها می باشد.