برای دومین بار جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا به منظور حل بن بست انتخاباتی به افغانستان آمد. سفر جان کری به ظاهر نتیجه ملموس و عینی در پی داشت. نتیجه سفر جان کری توافق دو کاندید ریاست جمهوری بر سر بازشماری آراء و تشکیل حکومت جدید می باشد. نوشتار کنونی با پیش فرض گرفتن حل بن بست انتخاباتی و شکل گیری حکومت جدید در تلاش است اولویت حکومت بعدی افغانستان را مورد بررسی قرار دهد. چه اولویت ها برای حکومت بعدی مطرح می باشد. این اولویت در چه بخش ها می باشد. آیا اولویت ها همان خلاء های است که در حکومت حامد کرزی رئیس جمهور کنونی افغانستان وجود داشت و یا اینکه مقتضیات و دگرگونی ها در سطح نظام بین الملل اولویت جدید برای حکومت بعدی خلق کرده است. نوشتار کنونی در صدد پاسخ به این سوال ها است. ضرورت مطرح کردن این مسئله از آنجا ناشی می شود که ما در بیش از یک دهه فرصت ها و هزینه های زیادی را به خاطر بی برنامگی و عدم اولویت بندی از دست داده ایم. حکومت بعدی اگر برنامه ها و اولویت های مشخص نداشته باشد، مانند یک دهه گذشته فرصت های زیادی را از دست خواهد داد.

باور نگارنده بر این است که اولویت ها باید با توجه به بحران ها و مشکلات جامعه افغانستان مطرح شود. حال بحران ها و مشکلات جامعه ما چیست؟ اولین و اساسی ترین مسئله کنونی ما ناامنی و بی ثباتی می باشد.برای حل این مشکل نیاز است که حکومت بعدی سیاست سازگاری و یا هماهنگی با ایالات متحده آمریکا را در نظر بگیرد. بدین معنی که حکومت افغانستان در زودترین فرصت ممکن پیمان امنیتی با ایالات متحده آمریکا را امضا نماید تا زمینه های همکاری در بخش های مختلف فراهم گردد.بدون همکاری ایالات متحده آمریکا مسئله بی ثباتی و ناامنی حل نمی گردد. افغانستان نه امکانات و بودجه کافی برای مبارزه با دهشت افکنی و تروریسم دارد و نه نیرو و انگیزه کافی. به همین خاطر، لازم است که حکومت بعدی یکی از اولویت های سیاست خارجی خود را بهبود و یا بازسازی روابط با ایالات متحده آمریکا قرار دهد.

سیاست سازواری با ایالات متحده آمریکا از جهت های دیگر نیز برای افغانستان دارای اهمیت می باشد. حمایت ایالات متحده آمریکا از افغانستان برای اقتصاد نوپا و شکننده افغانستان مهم و اساسی است. همچنین برای تحکیم دموکراسی حمایت یک ابر قدرت از جنبه های مختلف لازم و ضروری است.به هر صورت، رابطه حسنه با ایالات متحده آمریکا از جنبه های مختلف سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی مهم و اساسی می باشد.

دومین اولویت حکومت بعدی ساخت سیستم انتخاباتی می باشد. سومین دور انتخابات ریاست جمهوری نشان داد که انتخابات می تواند ثبات را در افغانستان به خطر اندازد. برای اینکه در آینده این مهم تکرار نشود و انتخابات به عنوان مکانیسم دموکراسی مشروعیت خود را از دست ندهد، لازم است که کاری جدی و اساسی روی سیستم انتخاباتی صورت گیرد.حکومت باید تلاش ورزد که سیستم و نهاد های انتخاباتی را به گونه ای عیار نماید تا در آینده تقلب صورت نگیرد و انتخابات بتواند ثبات سیاسی را تضمین کند و منجر به انتقال مسالمت آمیز قدرت سیاسی گردد. بازسازی سیستم و نهاد های انتخاباتی از آنجا اولویت اساسی و جدی حکومت می باشد که این نهاد ها با کارکرد ضعیف که دارد ثبات و امنیت کشور را به خطر مواجه می سازد.

یک دهه گذشته نشان داده است که اقتصاد افغانستان به ثبات نرسیده است. هر گونه رفتار سیاسی ضربه سنگین بر اقتصاد وارد می کند.بنابراین لازم است که روی سیستم اقتصادی کار اساسی و جدی صورت گیرد.اقتصاد کشور باید به سطحی از ثبات برسد که پدیده ها و رخداد های سیاسی و امنیتی تاثیری جدی بر رفتار های اقتصادی وارد نکند.

اولویت بعدی حکومت ایجاد حکومتداری خوب است.حکومت ضعیف در افغانستان منجر به رشد گروه های مخالف آن شده است. حکومت قادر نبوده است بر تمام قلمرو و گروه های اجتماعی حاکمیت داشته باشد. از این جهت ضرور است که توجه اساسی روی حکومتداری صورت گیرد. حکومت باید تواند خرده قدرت ها را از سطح جامعه جمع آوری نماید و به صورت انحصاری در اختیار خود قرار دهد. تا دیگر از سوی برخی گروه ها امنیت جامعه مورد تهدید قرار نگیرد. در عین حال، حکومت باید به پیمانه ای قدرتمند گردد که بتواند مالیات را از سراسر کشور جمع آوری نماید و دوباره به مردم حساب پس بدهد. بدین معنی که حکومت باید در قبال جمع آوری مالیات خدمات اجتماعی و رفاهی به مردم ارائه نماید.از آنجایی که ریشه خیلی از مشکلات و بحران ها در وجود حکومت ضعیف می باشد، ایجاد حکومت داری خوب می تواند یکی از اولویت های اساسی و جدی حکومت بعدی باشد.

در کنار ایجاد حکومت داری خوب، حکومت باید تلاش نماید تا پایگاه اجتماعی خود را مسحتکم نماید. در یک دهه گذشته برخی گروه های اجتماعی نسبت به حکومت احساس بیگانگی می کرد. رفتار ها و کنش های نهاد های حکومتی به گونه ای بوده است که برخی احساس نموده که حکومت رفتار های تبعیض آمیز و جانب دارانه به نفع یک گروه اجتماعی انجام داده است. همین رفتار های تبعیض آمیز باعث شده است که گروه های اجتماعی موجود در جامعه احساس بیگانگی با حکومت نماید.احساس بیگانگی مردم نسبت به حکومت باعث می شود که حکومت پایگاه اجتماعی خود را از دست بدهد. این خلاء باعث می شود که حکومت هیچ سیاست و برنامه خود را به صورت قدرتمندانه اجرا نتواند.

می توان لیست از اولویت های حکومت بعدی را ذکر کرد اما اساسی ترین و جدی ترین اولویت های حکومت چیز های است که در بالا ذکر نمودیم.شاید با قاطعیت بتوان گفت که مسائل که در بالا ذکر شد، از مهمترین و اساسی ترین مسائل و موضوعات است که حکومت بعدی باید به آن توجه نماید. باید یک بار دیگر متذکر شوم که بازسازی روابط با ایالات متحده آمریکا در رأس قرار دارد. بدون همکاری و حمایت ایالات متحده آمریکا امکان تحقق و یا دست یابی به اولویت های دیگر ممکن نیست. زیرا دست یابی به اولویت های مذکور نیازمند امنیت، امکانات مالی و انسانی است. امنیت بدون همکاری آمریکا تامین نمی گردد. در عین حال، ما به امکانات مالی ایالات متحده آمریکا نیز لازم داریم. بنابراین رابطه حسنه با ایالات متحده آمریکا از اولویت جدی است.

در پایان باید گفت که حکومت بعدی با اولویت بندی می تواند موفقیت خود را تضمین نماید. بدون اولویت بندی حکومت بعدی مانند یک دهه گذشته ناکام خواهد بود. بدین منظور لازم است که حکومت بعدی و نخبگان سیاسی توجه جدی به این مسئله نشان دهد.